R1YYsBPBdooZ3

Zdjęcie przedstawia marmurową tablicę przymocowaną na ścianie domu. Napis na tablicy: W tym domu dwudziestego dziewiątego listopada tysiąc dziewięćset osiemnastego roku Jarosław Iwaszkiewicz, Jan Lechoń, Antoni Słonimski, Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński otwierając kawiarnię poetów pod Pikadorem zainicjowali przyszłą grupę poetycką Skamander. Warszawa dwa tysiące szósty rok.

Powstanie i nazwa Skamander

RI6FvCg29sQcV1

Rysunek przedstawia biegnącego Achillesa. Mężczyzna trzyma tarczę i włócznię.

W wolnej już Warszawie 29 listopada 1918 roku młodzi poeci – Jan Lechoń, Antoni Słonimski i Julian Tuwim – spotkali się w kawiarni Pod Picadorem, gdzie po raz pierwszy zaprezentowali swoje wiersze zgromadzonej publiczności. Zasadniczo zmienił się adresat ówczesnej twórczości poetyckiej. Poezja miała wyjść na ulicę, do kawiarni i pełnić zupełnie nowe funkcje. Przede wszystkim uznano, że nie może ona powielać wzorców romantycznej poezji patriotycznej. Odzyskanie wolności należało świętować, poezja miała być zatem wyrazem radości życia i optymizmu. Grupa młodych twórców, do której dołączyli wkrótce Kazimierz Wierzyński i Jarosław Iwaszkiewicz, przyjęła nazwę od współtworzonego przez nich czasopisma „Skamander”. Jego tytuł oraz nazwa ugrupowania poetyckiego nawiązywały do nazwy rzeki opływającej Troję; stanowiły także aluzję do frazy z dramatu Akropolis Stanisława Wyspiańskiego: Skamander połyska, wiślaną świetlący się falą. Te wyraźne nawiązania do kultury antycznej i modernizmumodernizmmodernizmu świadczyły o tym, że skamandryci nie negowali tradycji, chcieli natomiast uwolnić literaturę i życie społeczne od sposobu myślenia odziedziczonego po czasach niewoli narodowej. Członkowie grupy spotykali się z gronem swoich przyjaciół artystów nie tylko w kawiarni Pod Picadorem, lecz także w Ziemiańskiej. Ze Skamandrem związane były towarzysko dwie damy polskiej poezji dwudziestolecia: Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska i Kazimiera Iłłakowiczówna. W kręgu Skamandra pozostawał także Stanisław Baliński, poeta i dyplomata.

Programowa bezprogramowość

Skamandryci nie sformułowali wspólnego programu poetyckiego. Literaturoznawca Michał Głowiński określił ich mianem „grupy sytuacyjnej” – połączonej wspólnymi realiami życia literackiego i więzami przyjaźni, a nie doktryną artystyczną.

RBgzONxHk4tb0

Zdjęcie przedstawia dwie okładki czasopisma. Na okładce po lewej stronie znajduje się galeon płynący po morzu, pod żaglami. Poniżej napis Skamander, Miesięcznik Literacki Lipiec‑Wrzesień 1959. Po prawej stronie na okładce znajduje się pływający pod wodą słoń, który ma założony na głowę hełm nurka. Z trąby słonia sypie się w dół karma, którą zjadają trzy ryby. Pod spodem napis Skamander.

Słownik