Przeczytaj
Górowanie Słońca – moment doby słonecznej, w którym Słońce znajduje się na największej wysokości kątowej nad horyzontemhoryzontem, czyli góruje. Innymi słowy, jest to moment przejścia Słońca przez południk niebieski. Wysokość tej kulminacji jest inna dla każdego dnia w roku, co spowodowane jest nachyleniem osi ziemskiej do płaszczyzny jej orbity (a więc i ekliptyki).
Wysokość górowania Słońca zależy od szerokości geograficznejszerokości geograficznej i pory roku.
Wysokość górowania Słońca w dniach równonocy (21 marca i 23 września)
W czasie równonocy Słońce znajduje się w zeniciezenicie na równiku. Oznacza to, że cała planeta otrzymuje w tym dniu taką samą ilość energii słonecznej, a dzień i noc wszędzie trwają po 12 godzin. 21 marca na półkuli północnej jest pierwszym dniem kalendarzowej wiosny, na południowej – kalendarzowej jesieni. W dniu równonocy wschód i zachód Słońca pokrywa się dokładnie z geograficznymi kierunkami o tych właśnie nazwach.
Wzór na górowanie Słońca w dniach równonocy wiosennej i jesiennej
h = 90 phi
Wysokość górowania Słońca w dniu przesilenia letniego (22 czerwca)
Przesilenie letniePrzesilenie letnie ma miejsce 22 czerwca. Jest to dzień, w którym promienie słoneczne padają pod kątem prostym na zwrotnik Raka – cały układ przesuwa się więc o 2326 na północ. Dlatego też półkula północna otrzymuje znacznie większą ilość energii słonecznej niż południowa, a Słońce góruje wysoko nad widnokręgiem. Rozpoczyna się tu astronomiczne lato, a dzień jest najdłuższy w ciągu roku. Na tereny położone poza kołem podbiegunowym północnym przez całą dobę docierają promienie słoneczne. Oznacza to, że w tej strefie mamy do czynienia ze zjawiskiem dnia polarnego. W tym samym czasie na półkuli południowej dzień jest najkrótszy, co oznacza początek kalendarzowej zimy, a poza kołem podbiegunowym panuje noc polarna.
Wzór na górowanie Słońca w dniu przesilenia letniego
dla miejscowości leżących pomiędzy zwrotnikiem Raka a biegunem północnym:
h = 90 phi 2326
miedzy równikiem a zwrotnikiem Raka:
h = 90 phi 2326
między równikiem a biegunem południowym:
h= 90 phi 2326
Wysokość górowania Słońca w dniu przesilenia zimowego (22 grudnia)
Podczas przesilenia zimowegoprzesilenia zimowego (22 grudnia) Słońce znajduje się bezpośrednio nad obserwatorem na zwrotniku Koziorożca. Półkula północna jest tego dnia znacznie słabiej oświetlona niż południowa. Na obszarach położonych w jej obrębie rozpoczyna się astronomiczna zima. Dzień jest tu najkrótszy, zaś noc najdłuższa. Słońce w południe góruje na najniższej wysokości w ciągu roku, a poza kołem podbiegunowym północnym w ogóle nie wznosi się ponad linię horyzontu – panuje tam noc polarna. Punkty położone na południe od równika otrzymują znacznie więcej energii słonecznej. 22 grudnia rozpoczyna się tu kalendarzowe lato. Słońce tego dnia widoczne jest najdłużej nad widnokręgiem, a poza kołem podbiegunowym nie chowa się za horyzontem. Oznacza to, że w strefie tej panuje dzień polarny.
Wzór na górowanie Słońca w dniu przesilenia zimowego
dla miejscowości leżących pomiędzy równikiem a biegunem północnym:
h = 90 phi 2326
między równikiem a zwrotnikiem Koziorożca:
h = 90 phi 2326
między zwrotnikiem Koziorożca a biegunem południowym:
h = 90 phi 2326
Słownik
kąt dwuścienny zawarty między płaszczyzną południka 0 a płaszczyzną południka przechodzącego przez dany punkt na powierzchni Ziemi
okrąg powstały w wyniku przecięcia sfery niebieskiej na dwie części, wyznaczający granicę między przestrzenią widoczną dla obserwacji a zasłoniętą przez Ziemię
na półkuli północnej to przesilenie czerwcowe, moment maksymalnego wychylenia osi obrotu Ziemi w kierunku Słońca, gdy biegun północny jest bliżej Słońca niż południowy; Słońce w tym dniu góruje w zenicie na szerokości zwrotnika Raka
na półkuli północnej to przesilenie grudniowe, moment, w którym Słońce góruje w zenicie w możliwie najdalej wysuniętej na południe szerokości geograficznej półkuli południowej – zwrotniku Koziorożca; dzień, w którym występuje przesilenie zimowe jest najkrótszym dniem w roku na półkuli północnej i najdłuższym na półkuli południowej
kąt zawarty między płaszczyzną równika a promieniem Ziemi poprowadzonym z danego punktu na jej powierzchni
punkt na niebie dokładnie ponad pozycją obserwatora; jest jednym z dwóch miejsc przecięcia lokalnej osi pionu ze sferą niebieską