Postęp technologiczny przyczynia się do restrukturyzacji przemysłurestrukturyzacja przemysłurestrukturyzacji przemysłu. Proces restrukturyzacji obejmuje zmiany w strukturze gałęziowej przemysłu oraz zmiany organizacyjne, własnościowe, przestrzenne oraz strukturalne i technologiczne. Z tym procesem związane jest zmniejszenie udziału osób biorących udział w obsłudze procesu produkcji. Wiąże się to z redukcją zatrudnienia oraz przekształceniem jego struktury. Wówczas wzrasta zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowanych pracowników, a okręgi przemysłowe nawiązują współpracę z ośrodkami akademickimi. Jednak proces restrukturyzacji jest związany z dużymi nakładami środków w celach inwestycyjnych, dlatego unowocześnienie związane z podwyższeniem technologii przebiega szybciej w krajach wysoko rozwiniętych.  W procesie restrukturyzacji przemysłu ważne są także przyjazne warunki pracy (czyste środowisko, przyjazny krajobraz), właściwe uregulowania prawne, niskie koszty pracy.

Możliwe jest to dzięki zamierzonej i celowej przebudowie struktury przemysłu, obejmującej przekształcenia w takich obszarach jak:
– wykorzystane technologie,
– kwestie funkcjonalne,
– kwestie organizacyjne,
– kwestie ekonomiczne.

Restrukturyzacja przemysłu opiera się na działaniach, które mają na celu likwidację gałęzi przemysłu o tradycyjnym charakterze. Zachodzi ona na skutek regularnego zastępowania ich nowoczesnymi i zmodernizowanymi rozwiązaniami technologicznymi. Sam termin restrukturyzacja łączy w sobie dwa słowa – to reconstrute (budowanie w nowej formie) oraz the structure (struktura) – dosłownie więc oznacza odbudowę struktury. Bardzo dobrym przykładem terenu, któy przeszedł rerukturyzację jest Zagłębie Ruhry w Niemczech, które z terenu typowo przemysłowego stało się ośrodkiem wielu wydarzeń kulturalnych.

R1dQuVr4PIXak

Zdjęcie przedstawia teren przemysłowy. Na pierwszym planie są kominy, w tle wysokie budynki dużego miasta.

1. Restrukturyzacja kreatywna -  kreuje się pewne zmiany w czasie, tzn. wprowadza się jakieś określone zmiany, a efekty tego wprowadzenia widoczne są po określonym czasie; przed wprowadzeniem danego/nowego produktu na rynek, następuje kreowanie go.

2. Restrukturyzacja antycypacyjna - oparta jest na benchmarkingubenchmarkingbenchmarkingu; często przedsiębiorstwa dokonują porównania się z innymi przedsiębiorstwami tego samego typu bądź branży, aby uzyskiwać lepsze efekty/wyższe zyski i tym samym zajmować rynek; restrukturyzacja ta dotyczy najczęściej organizacji pracy, zatrudnienia.

3. Restrukturyzacja dostosowawcza - ma ona charakter naprawczy; jest wprowadzana, gdy przedsiębiorstwo zaczyna osiągać nie zadowalające wyniki, tzn. mają zysk mały bądź ujemny; często związane jest to ze zmianą działalności, funkcjonowania przedsiębiorstwa po to by osiągnąć stabilizację.

4. Restrukturyzacja naprawcza - jest to szereg zmian dążących do poprawy funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Restrukturyzacja naprawcza dzieli się na następujące elementy:

• strategia zawężona - wykonywana jest analiza w celu określenia produktów nieprzynoszących określonego zysku, dążąc do ich wycofania,

• strategia wycofywania się - polega na tym że analizujemy rynki na których działamy, a gdy okazuje się, że któryś z nich jest nie rentowny wtedy się z niego wycofujemy,

• strategia odchudzania - przebieg strategii polega na analizie zgromadzonych aktywów w celu usunięcia zbędnych elementów w przedsiębiorstwie, np. drukarek, zapasów; jest to strategia, którą ciężko jest przeprowadzić, gdyż napotyka liczny i silny opór ze strony pracowników czy też otoczenia,

• strategia okrajania - strategia ta dąży do wykonania wszystkich wyżej wymienionych elementów restrukturyzacji naprawczej.

Skutki restrukturyzacji w przemyśle mogą mieć charakter naprawczy lub rozwojowy.

W przypadku restrukturyzacji naprawczej oczekiwanym efektem jest przywrócenie przedsiębiorstwa przemysłowego do poprzedniego stanu (np. sprzed kryzysu).

Restrukturyzacja rozwojowa podnosi konkurencyjność krajową i zagraniczną, dostosowuje produkcję do potrzeb i oczekiwań odbiorców, zwiększa sprawność zarządzania, wpływa na rentowność przedsiębiorstwa przemysłowego lub całej gałęzi przemysłu (jeśli wynika ze zmian politycznych) oraz dostosowuje je do warunków funkcjonowania w gospodarce rynkowej.

Przebieg restrukturyzacji wiąże się zarówno z pozytywnymi jak i negatywnymi skutkami.

Tabela. Pozytywne i negatywne skutki restrukturyzacji.

Źródło: Englishsquare sp. z o. o.

Restrukturyzacja przemysłu związana jest również ze zmianą jego koncentracji. Często temu towarzyszy deglomeracja przemysłudeglomeracja przemysłudeglomeracja przemysłu, czyli rozproszenie produkcji przemysłowej. Polega to na lokalizacji zakładów na obszarach słabo uprzemysłowionych lub przenoszeniu w te miejsca silnie skoncentrowanego przemysłu. Proces ten skutkuje powstawaniem nowych obszarów koncentracji zaawansowanej technologii na terenach nieuprzemysłowionych. W przypadku państw nowo uprzemysłowionych następuje koncentracja przemysłu ze względu na szybkie tempo rozwoju przemysłu surowcowego związanego z górnictwem, hutnictwem, przemysłem chemicznym i maszynowym.

Zmiana struktury przemysłu wiąże się również z rozwojem przemysłu zaawansowanych technologii high‑techhigh‑techhigh‑tech. Jest to bardzo unowocześniona gałąź cechująca się na tle przemysłu tradycyjnego: wysoką rentownością, wysoką jakością i wydolnością pracy oraz niską energochłonnością i mniejszym zużyciem materiałów, co związane jest z małą uciążliwością dla środowiska. Taki przemysł jednak wymaga dużego nakładu kapitału, a jego produkty mają krótką żywotność, co spowodowane jest nastawieniem firm na zmianę produktu na nowszy po pewnym czasie. Taki przemysł obejmuje działy: elektrotechniczne i elektroniczne, precyzyjne oraz środków transportu, zbrojeniowy a także dział przemysłu farmaceutycznego.

R1OKreed5AYDG

Zdjęcie ukazuje halę produkcyjną. Na hali stoją roboty, które pracują przy składaniu w całość jakichś konstrukcji.

Do czynników lokalizacji przemysłu high‑tech można zaliczyć:

• sąsiedztwo ośrodków naukowo‑badawczych,

• duże nakłady finansowe,

• wysoko wykwalifikowaną kadrę pracowniczą,

• korzyści aglomeracji, czyli skupienie wielu zakładów przemysłowych o różnych specjalnościach, które umożliwia współpracę naukowo‑techniczną, wymianę doświadczeń, specjalizację produkcji, wymianę towarową.

Najważniejszymi korzyściami społeczno‑gospodarczymi płynącymi z rozwoju przemysłu high‑tech są:

• wysoka jakość produkowanych dóbr - roboty działają mechanicznie i powtarzalnie, dzięki czemu producenci mają pewność, że produkty w znacznej częsci będą nadawały się do użytku; w ten sposób wyeliminowany jest czynnik błędu ludzkiego,

• duża ilość produkowanych dóbr i wysoka szybkość produkcji - automatyzacja produkcji bezpośrednio wpływa na szybsze wykonywanie pewnych działań; oszczędność czasu i większa ilość produkowanych dóbr to w obecnych czasach niezwykła oszczędność pieniędzy dla producenta,

• wysoki poziom bezpieczeństwa pracowników - najtrudniejsze i najbardziej niebezpieczne dla życia i zdrowia ludzkiego wykonują roboty, dzięki czemu nie ma potrzeby narażania pracowników.

Słownik