Człowiek w znaczący sposób wpływa na środowisko przyrodnicze Ziemi. Jego oddziaływanie może mieć charakter bezpośredni (zabijanie zwierząt lub wycinanie lasów) oraz pośredni, polegający na przekształcaniu środowiska, w tym związany z bezpowrotnym niszczeniem siedlisk wielu gatunków roślin i zwierząt.

Ro96MH1Mp0Ocw

Zdjęcie przedstawia nisko ścięte pnie drzew. W tle rośnie gęsty las.

W 2016 roku świat wyprodukował ponad 2 miliardy ton odpadów. Za jedną trzecią tych śmieci odpowiedzialne jest tylko 20% ludzkości – tj. mieszkańcy najbogatszych krajów.

Im biedniejszy kraj, tym mniej śmieci wytwarza, ponieważ ludzie wielokrotnie wykorzystują posiadane produkty, wymyślając im coraz to nowsze zastosowania. Ludzie z krajów biednych kupują również znacznie mniej towarów, w tym przede wszystkim tych wysoko przetworzonych. Kraje rozwijające się, choć same produkują mniej śmieci, zostały tzw. wysypiskiem Zachodu. To tam trafiają zepsute (lub po prostu niechciane) urządzenia techniczne i elektronika. Statystyczny Polak zużywa rocznie 400 reklamówek, 60 kilogramów papieru i 50 puszek. Do śmieci każdy z nas co roku wyrzuca 250 kilogramów samych opakowań, które posłużyły tylko jeden raz.

RFahNyj6HFwL5

Zdjęcie przedstawia zaśmieconą plażę. Na pierwszym planie na plaży leży żarówka. W tle jest morze oraz wzniesienie.

Skutki działań człowieka zwykle są nieprzewidywalne i w większości przypadków prowadzą do zmniejszenia się różnorodności biologicznej, a w dalszej perspektywie do katastrofy ekologicznej. Bardzo ważne jest więc uświadomienie sobie, że człowiek jest tylko jednym z gatunków wśród ogromnej liczby istot żywych występujących na Ziemi. Nie ma wyłącznego prawa do korzystania z zasobów naszej planety. Koniecznością jest więc ochrona wszystkich elementów środowiska, zarówno w skali lokalnej, jak i globalnej.

Świadomość ekologiczna oznacza odpowiedzialność za stan środowiska przyrodniczego, która powinna wynikać z rzetelnej wiedzy i determinacji do jego zachowania w jak najlepszym stanie. Wyznacznikiem świadomości ekologicznej jest szacunek do przyrody, przestrzeganie zasad jej ochrony, przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska. Wiedza ekologiczna, czyli znajomość zależności i praw rządzących przyrodą, pozwala na efektywną ochronę i może przyczynić się do uniknięcia katastrof ekologicznych. Zwiększa również świadomość tego, jaki wpływ ma rolnictwo i przemysł na środowisko i zdrowie człowieka.

Ważne jest, by zaspokojenie potrzeb ludzkości nie odbywało się kosztem innych organizmów żyjących na Ziemi. Nie można też dopuścić do wyczerpania się zasobów przyrodniczych, gdyż mają do nich prawo przyszłe pokolenia. Są to tzw. zasady zrównoważonego rozwojurozwój zrównoważony zrównoważonego rozwoju, przyjęte na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku. Dla efektywnego wprowadzania działań ochronnych konieczne jest prowadzenie badań naukowych mających na celu lepsze poznanie zależności istniejących w danym środowisku, poznanie biologii występujących w nim organizmów, oszacowanie ich liczebności czy zasięgu występowania oraz rozpoznanie charakteru zagrożeń. Niezbędne jest także opracowywanie nowych technologii, które obejmują:

• stosowanie recyklingurecyklingrecyklingu,

• zmniejszanie zużycia energii w procesach technologicznych, a także korzystanie z alternatywnych źródeł energii,

• minimalizację ilości odpadów w procesach produkcyjnych,

• zmniejszenie ilości ścieków odprowadzanych do zbiorników wodnych (przemysłowych i komunalnych) przy równoczesnym zwiększaniu liczby oczyszczalni ścieków,

• zmniejszenie ilości spalin.

R1SPgsl9k3Dtq

Zdjęcie przedstawia liczne wiatraki elektrowni wiatrowej. Stoją w jednym rzędzie nad brzegiem zbiornika wodnego. W tle jest pasmo górskie. Krajobraz jest zamglony.

Słownik