Przeczytaj
Jeden naród, dwa państwa
Po kapitulacji Japonii w 1945 r. Koreę podzielono na dwie strefy okupacyjne z granicą na 38 równoleżnikurównoleżniku. Miała obowiązywać jedynie do czasu utworzenia samodzielnych władz koreańskich. W 1948 r. w obu strefach przeprowadzono odrębne wybory. Przy pomocy Kremla na północy zwyciężyli komuniści, a na południu, gdzie nad przebiegiem głosowania czuwali przedstawiciele aliantów zachodnich – zwolennicy demokratycznej republiki. W rezultacie proklamowanoproklamowano dwa państwa: Koreańską Republikę Ludowo‑Demokratyczną (KRLD; Korea Północna) i Republikę Korei (Korea Południowa). Wojska radzieckie i amerykańskie wycofały się, co dało krótkotrwałe złudzenie rozwiązania kwestii koreańskiej.
W czerwcu 1950 r. północnokoreański dyktator Kim Ir Sen pod pretekstem zjednoczenia Korei rozpoczął inwazję na południe. Komunistyczne wojska Koreańskiej Republiki Ludowo‑Demokratycznej były dwukrotnie liczniejsze, miały sześciokrotną przewagę w lotnictwie, siedmiokrotną w broni pancernej oraz wsparcie ZSRS. W krótkim czasie zajęły niemal cały półwysep. Rada Bezpieczeństwa ONZONZ podjęła decyzję o wysłaniu do Korei wojsk międzynarodowych. Niemal w całości składały się one z żołnierzy amerykańskich, a dowodził nimi gen. Douglas MacArthur. Siły ONZ wylądowały 15 września 1950 r. w rejonie Inchon. W ciągu kilku tygodni rozbiły armię północnokoreańską i wkroczyły do Korei Północnej. Po stronie Koreańskiej Republiki Ludowo‑Demokratycznej walczyło wówczas kilka tysięcy żołnierzy radzieckich, głównie lotników. Jednakże ani ZSRS, ani USA nie ogłosiły stanu wojny między sobą.
Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych to jeden z sześciu głównych organów ONZ. Jest odpowiedzialna za utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Zwykle podejmuje uchwały większością 9 głosów spośród 15 członków (stałych i niestałych). W przypadku spraw innych do ważności uchwały wymagane są głosy wszystkich członków stałych. Przyjęło się jednak, że uchwała może zostać przyjęta także w wypadku, gdy żaden z nich nie wyrazi sprzeciwu. Po raz pierwszy zastosowano tę zasadę w 1950 r. w związku z interwencją w Korei. Wtedy członkami stałymi Rady były: Stany Zjednoczone, Francja, Wielka Brytania, ZSRS i Republika Chińska, czyli Tajwan pod wodzą Czang Kai Szeka. Chińska Republika Ludowa uzyskała członkostwo dopiero w 1971 r., co wpłynęło na zmianę układu sił w Radzie i jej decyzje dotyczące rejonu Dalekiego Wschodu.
Chiny „wspierają” Koreę Północną
W połowie października do konfliktu włączyły się komunistyczne Chiny. Formalnie Chińska Republika Ludowa nie brała udziału w wojnie, jej władze zezwoliły jedynie na to, by granicę z Koreą przekroczyła „ochotnicza” armia, licząca ponad 400 tys. żołnierzy. Sytuacja strategiczna zmieniła się na niekorzyść wojsk interwencyjnych, które z kolei zostały zmuszone do odwrotu. Choć fałszywość zapewnień rządu chińskiego o niezainteresowaniu konfliktem była oczywista, władze Stanów Zjednoczonych nie zdecydowały się na zaatakowanie Chin, gdyż nie chciały dopuścić do eskalacjieskalacji wojny. Obawiano się, że takie działanie sprowokowałoby odpowiedź ZSRS, co w rezultacie doprowadziłoby do wybuchu III wojny światowej.
W 1953 r. zmarł Józef Stalin. Śmierć dyktatora i związana z nią niepewna sytuacja na szczytach władzy w ZSRS przyspieszyły zakończenie wojny koreańskiej. W dniu 27 lipca 1953 r. zawarto rozejm. Linia rozgraniczająca państwa koreańskie miała ponownie przebiegać wzdłuż 38 równoleżnika. Ostateczny podział Korei stał się faktem. Pilnie strzeżona południowa granica Koreańskiej Republiki Ludowo‑Demokratycznej stała się jeszcze jednym odcinkiem żelaznej kurtyny.
Słownik
(z ang. escalation – wzmożenie, stopniowe zwiększanie) tu w znaczeniu wzrostu napięcia, potęgowania się działań, zwykle negatywnych, które mogą doprowadzić do konfliktu
(ang. United Nations – UN; Narody Zjednoczone) organizacja międzynarodowa o charakterze uniwersalnym (powszechnym) i szerokim zakresie działania (kompetencjach ogólnych); siły pokojowe ONZ to narodowe kontyngenty sił zbrojnych oddane do dyspozycji ONZ dla przeprowadzenia konkretnych operacji pokojowych
(z łac. proclamare – obwołać, ogłaszać) obwieszczać coś oficjalnie, podać coś do publicznej wiadomości
jedno z umownych kół na powierzchni kuli ziemskiej; okrąg powstały w miejscu przecięcia płaszczyzny prostopadłej do osi ziemskiej z powierzchnią Ziemi
termin używany na określenie izolacji obszarów pozostających pod dominacją ZSRS od niekomunistycznego świata; sformułowanie pochodzi z przemówienia Winstona Churchilla wygłoszonego w Fulton w USA (w marcu 1946 r.), w którym wezwał on Stany Zjednoczone do przeciwstawienia się sowietyzacji Europy
Słowa kluczowe
wojna w Korei, Kim Ir Sen, Korea Północna, Korea Południowa, żelazna kurtyna, zimna wojna, świat po II wojnie światowej
Bibliografia
M. Hasting, Wojna koreańska, tłum. B. Cendrowska, Wrocław 2012.
Wielka Historia Świata, t. 12, Od drugiej wojny światowej do XXI wieku, pod red. nauk. W. Rojka, Kraków 2006.
Wielkie mowy historii, t. 3, Od Hitlera do Eisenhowera, wybór i oprac. T. Zawadzki, Warszawa 2006.
Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.