Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑yellow

Pasożyty wewnętrzne człowieka

Wśród pasożytów wewnętrznych człowieka, czyli takich, które żyją wewnątrz jego ciała, największą grupę stanowią pasożyty bytujące głównie w przewodzie pokarmowym. Należą do niej niektóre gatunki z królestwa protistów (m.in. różne rodzaje lamblii i pełzaków) oraz zwierzęta należące do płazińców (tasiemce) i nicieni (owsiki, glisty, włośnie).

bg‑yellow

Sposoby zarażenia

R7QZ6Ly6bbdtP
Grafika przedstawia parę dłoni należących do dziecka. Znajdują się one pod srebrnym kranem, z którego leje się woda.
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.
bg‑yellow

Objawy obecności pasożytów w organizmie człowieka

Po pokonaniu bariery odpornościowej człowieka pasożyty przewodu pokarmowego lokują się nie tylko w jelicie – można je wykryć także w płucach, wątrobie, mózgu, mięśniach i stawach, gdzie czynią spustoszenie: uszkadzają narządy wewnętrzne żywiciela, zatruwają organizm produktami własnego metabolizmu, ograniczają wchłanianie składników pokarmowych. Obecność pasożytów w organizmie manifestuje się często niespecyficznymi objawami, takimi jak bóle głowy, kłopoty ze snem, rozdrażnienie, nadpobudliwość, anemia czy utrata masy ciała.

bg‑yellow

Metody diagnozowania zarażeń pasożytniczych

RELbVoJMX9ut61
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
bg‑yellow

Profilaktyka

Leczenie chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego bywa długie i żmudne, dlatego – aby zminimalizować ryzyko zarażenia – należy:

  • myć owoce i warzywa, szczególnie te spożywane na surowo;

  • unikać jedzenia surowego i półsurowego mięsa i ryb;

  • myć ręce po powrocie do domu, przed posiłkiem i po skorzystaniu z toalety;

  • nie pić nieprzegotowanej wody;

  • często zmieniać ręczniki i pościel;

  • w razie potrzeby odrobaczać zwierzęta domowe.

bg‑yellow

Pasożytnicze protisty

Lamblioza (giardioza) i pełzakowica (ameboza) to najczęściej występujące choroby wywoływane przez protisty pasożytnicze: lamblie i pełzaki.

RzTs0ELOLgNWK
Wysłuchaj nagrania abstraktu i zastanów się, czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć w związku z tematem lekcji.
Źródło: Jerad M Gardner, M, Stefan Walkowski, wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑yellow

Pasożytnicze płazińce

Wśród płazińców pasożytami żyjącymi w jelicie człowieka są tasiemce, które powodują choroby zwane tasiemczycamitasiemczycatasiemczycami. Mogą one przebiegać bezobjawowo, niekiedy pojawiają się nudności i nadmierny apetyt. Dłużej trwająca tasiemczyca prowadzi do wychudzenia i osłabienia.

Aby zapobiec tasiemczycom, należy przestrzegać podstawowych zasad higieny oraz spożywać mięso pochodzące wyłącznie z bezpiecznych źródeł. Osoby, które uległy zarażeniu, leczy się farmakologicznie, co zwykle kończy się powodzeniem.

R1B5tkegUdn32
Wysłuchaj nagrań słówek w słowniczku i naucz się ich prawidłowej wymowy.
Źródło: CDC/Dr. L.L.A. Moore, Jr, domena publiczna.
bg‑yellow

Pasożytnicze nicienie

Pasożytami człowieka są także liczne gatunki nicieni. Ich dorosłe postacie mogą bytować w przewodzie pokarmowym, krwi, układzie limfatycznym lub tkankach podskórnych. Wywołują one takie choroby jak owsicaowsicaowsica, glistnica, włośnicawłośnicawłośnica i słoniowacizna, które w skrajnych przypadkach prowadzą do śmierci (szczególnie włośnica i słoniowacizna).

RxMiyRSwvY0zq
Wysłuchaj nagrań słówek w słowniczku i naucz się ich prawidłowej wymowy.
Źródło: Froggerlaura, Ganímedes, SuSanA Secretariat, wikipedia.org, wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.
Ciekawostka

Przypadkowo zjedzone jaja tasiemca uzbrojonego przekształcają się w wągry, które umiejscawiają się w różnych narządach wewnętrznych człowieka (m.in. w tkance podskórnej, mięśniach szkieletowych, mięśniu sercowym, rdzeniu kręgowym, mózgu, gałce ocznej). Powoduje to chorobę zwaną wągrzycą, która często przebiega bezobjawowo przez wiele lat. Nietypowe objawy, takie jak bóle mięśni, zaburzenia widzenia, silne bóle głowy, zaburzenia psychiczne czy halucynacje, mogą wskazywać miejsce osadzenia larw.

Słownik

badanie serologiczne
badanie serologiczne

podstawowe badanie laboratoryjne, stosowane w rozpoznawaniu i monitorowaniu różnych chorób; pozwala na wykrycie antygenów i przeciwciał w surowicy krwi

bąblowica
bąblowica

echinokokoza; tasiemczyca powodowana przez dojrzałe formy tasiemca bąblowcowego

biopsja
biopsja

(gr. bíos – życie, ópsis – widzenie) zabieg diagnostyczny polegający na pobraniu materiału biologicznego, np. wycinków tkanek, w celu badań histopatologicznych, wirusologicznych, biochemicznych

endemia
endemia

stałe występowanie jakiejś choroby na określonym terenie

parazytologia
parazytologia

(gr. parásitos – współbiesiadnik, lógos – słowo, nauka) nauka o pasożytach; bada rozwój pasożytów, uwzględniając relacje zachodzące między pasożytem a jego żywicielem pośrednim (jeśli występuje) i żywicielem ostatecznym

owsica
owsica

enterobioza; choroba pasożytnicza wywoływana przez owsika ludzkiego; występuje głównie u dzieci

tasiemczyca
tasiemczyca

cestodoza; choroba pasożytnicza wywoływana przez przedstawicieli różnych gatunków tasiemców

włośnica
włośnica

trychinoza; choroba pasożytnicza wywoływana przez włośnia krętego

żywiciel pośredni pasożyta
żywiciel pośredni pasożyta

każdy żywiciel, w którego ciele pasożyt rozwija się przed osiągnięciem dojrzałości płciowej i przed rozmnażaniem płciowym; konieczny w rozwoju osobnika danego gatunku pasożyta

żywiciel ostateczny pasożyta
żywiciel ostateczny pasożyta

żywiciel, w którym pasożyt rozmnażający się płciowo osiąga dojrzałość płciową i rozmnaża się