Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Przeczytaj

bg‑gray3

Budowa kręgów

RT3LzWKtNmI191
Na ilustracji budowa kręgu kręgosłupa ludzkiego. Pierwsza ilustracja przedstawia krąg w pozycji pionowej, ustawiony pod skosem do patrzącego, druga widok od góry. Krąg oznaczony jest czterema cyframi opisującymi kolejne jego elementy: 1. Trzon – półokrągły, duży element w górnej części kręgu, 2. Łuk kręgu – półokrągłe wcięcie w bocznej części kręgu, 3. Wyrostek – wystający poza obręb kręgu, ostry, wąski fragment kości, 4. Otwór kręgowy – znajduje się między trzonem a łukiem z otworów kręgowych wszystkich kręgów powstaje kanał kręgowy.
Budowa kręgu. Każdy kręg zbudowany jest z trzonu, łuku kręgu oraz wyrostków.
Źródło: Przedmiotowy model 3D został opracowany przez Englishsquare.pl Sp. z o.o. na podstawie materiału źródłowego zakupionego w ramach serwisu www.turbosquid.com. Jakiekolwiek dalsze użycie tego modelu 3D podlega wszelkim ograniczeniom opisanym w licencji opublikowanej na przywołanej stronie internetowej, tylko do użytku edukacyjnego.

Walcowate trzony kolejnych kręgów składają się na pionową oś ciała. Łuki kręgowe wraz z trzonami tworzą otwór kręgowy, a leżące jeden na drugim otwory kręgów – kanał kręgowykanał kręgowykanał kręgowy, w którym mieści się część ośrodkowego układu nerwowego, rdzeń kręgowyrdzeń kręgowyrdzeń kręgowy.

W miejscach, gdzie łuki odchodzą od trzonów, znajduje się otwór międzykręgowy, przez który przechodzą naczynia krwionośne oraz nerwy rozgałęziające się od rdzenia kręgowego.

Od łuku kręgowego odchodzi siedem wyrostków: kolczysty, para poprzecznych – miejsce przyczepu dla mięśni i więzadeł – oraz dwie pary stawowych, które tworzą połączenia stawowe pomiędzy kolejnymi kręgami.

RF29VigEq5kCU1
Ilustracja przedstawia kręgi w kręgosłupie człowieka podpisane kolejno nazwami odcinka w zależności od miejsca występowania w kręgosłupie. W pierwszym wierszu pokazany jest kręgosłup występujący w ciele człowieka, połączony na odcinki, w drugim kręgi charakterystyczne dla każdego odcinka w widoku z góry, a w trzecim kręgi ustawione ukośnie w stronę patrzącego. Jako pierwszy zaznaczono odcinek szyjny z siedmioma kręgami. Pierwszy z nich to atlas, podtrzymujący głowę z dużym kanałem kręgowym i małymi wypustkami z boku. Drugi krąg szyjny to obrotnik odpowiadający za obracanie głową, z niewielkim kanałem kręgowym i wystającym w dolnej części wyrostkiem. Pozostałe kręgi w odcinku są szerokie i posiadają w dole wyrostek. Drugi odcinek kręgosłupa to odcinek piersiowy. Składa się z dwunastu kręgów zbudowanych z trzonu, kanału kręgowego i trzech wypustek. Kolejny odcinek składa się z 5 kręgów lędźwiowych. Mają one o wiele większy trzon niż pozostałe i podobnie jak kręgi w odcinku piersiowym, trzy wypustki. Odcinek krzyżowy kręgosłupa zazwyczaj nazywany jest kością krzyżową. 5 kręgów krzyżowych stanowiących ten odcinek jest ze sobą zrośniętych. Odcinek guziczny kręgosłupa to najniżej położona część kręgosłupa. Odcinek ten nazywany jest kością ogonową i jest zbudowany z 4‑5 zrośniętych kręgów guzicznych.
Wielkość kręgów i masywność trzonów zmniejsza się w kierunku od dolnej do górnej części kręgosłupa. Również kształt kręgów zależy od ich położenia w jego kolejnych odcinkach – widoczne jest to szczególnie w kręgach szyjnych.
Źródło: Przedmiotowy model 3D został opracowany przez Englishsquare.pl Sp. z o.o. na podstawie materiału źródłowego zakupionego w ramach serwisu www.turbosquid.com. Jakiekolwiek dalsze użycie tego modelu 3D podlega wszelkim ograniczeniom opisanym w licencji opublikowanej na przywołanej stronie internetowej, tylko do użytku edukacyjnego.
bg‑gray3

Rodzaje kręgów

R7Pz3MQa0aYn91
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Kręgosłup
      • Elementy należące do kategorii Kręgosłup
    • Nazwa kategorii: 7 kręgów szyjnych
    • Nazwa kategorii: 12 kręgów piersiowych
    • Nazwa kategorii: 5 kręgów lędźwiowych
    • Nazwa kategorii: kość krzyżowa
    • Nazwa kategorii: kość guziczna
      • Koniec elementów należących do kategorii Kręgosłup
Ludzki kręgosłup składa się z siedmiu kręgów szyjnych, dwunastu kręgów piersiowych, pięciu kręgów lędźwiowych, kości krzyżowej oraz guzicznej.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑gray2

Kręgi szyjne

R5g3S8ZqkK39E
Na ilustracji po prawej stronie czaszka oraz odcinek szyjny kręgosłupa z siedmioma kręgami. Pośrodku kręgi ustawione od góry, a z lewej na wprost pod kątem. Pierwszy z nich to podtrzymujący głowę atlas z dużym kanałem kręgowym i małymi wypustkami z boku, w których znajdują się otwory. Drugi krąg szyjny to obrotnik odpowiadający za obracanie głową, z niewielkim kanałem kręgowym i wystającym w dolnej części wyrostkiem. Pozostałe kręgi podobną budowę: charakteryzują się małym trzonem i rozdwojonym wyrostkiem poprzecznym. Ilustracja przedstawia rysunek dźwigacza od góry i w lekkim półobrocie w prawą stronę. W dźwigaczy występują dwa łuki, a zamiast wyrostka kolczystego kręgu – mały guzek tylny. Ilustracja przedstawia rysunek obrotnika od góry i w lekkim półobrocie w prawą stronę. To drugi kręg szyjny kręgosłupa, posiadający tak zwany ząb odchodzący od trzonu ku górze, w którym obraca się pierwszy kręg szyjny – dźwigacz. Obrotnik ma grube i silne blaszki, a jego otwór kręgowy jest duży, lecz mniejszy niż dźwigacza.
Źródło: Przedmiotowy model 3D został opracowany przez Englishsquare.pl Sp. z o.o. na podstawie materiału źródłowego zakupionego w ramach serwisu www.turbosquid.com. Jakiekolwiek dalsze użycie tego modelu 3D podlega wszelkim ograniczeniom opisanym w licencji opublikowanej na przywołanej stronie internetowej, tylko do użytku edukacyjnego.
bg‑gray2

Kręgi piersiowe

Rj10PJjePUK40
Na ilustracji po prawej stronie odcinek piersiowy kręgosłupa składający się z 12 kręgów. Pośrodku kręgi zobrazowane są od góry, a z lewej na wprost. Zbudowane są z wyraźnego trzonu, mają duże powierzchnie stawowe, dołki żebrowe dla żeber, które razem z mostkiem tworzą klatkę piersiową. Drugi odcinek kręgosłupa to odcinek piersiowy.
Źródło: Przedmiotowy model 3D został opracowany przez Englishsquare.pl Sp. z o.o. na podstawie materiału źródłowego zakupionego w ramach serwisu www.turbosquid.com. Jakiekolwiek dalsze użycie tego modelu 3D podlega wszelkim ograniczeniom opisanym w licencji opublikowanej na przywołanej stronie internetowej, tylko do użytku edukacyjnego.
bg‑gray2

Kręgi lędźwiowe

R19WUq1xi2iZ6
Na ilustracji po prawej stronie odcinek lędźwiowy kręgosłupa składający się z 5 kręgów. Pośrodku kręgi zobrazowane są od góry, a z lewej na wprost. Mają one solidny trzon i zaopatrzone są w silnie rozwinięte wyrostki poprzeczne i duże płaskie wyrostki kolczyste. Na wysokości pośladków łączą się one z kręgami krzyżowymi.
Źródło: Przedmiotowy model 3D został opracowany przez Englishsquare.pl Sp. z o.o. na podstawie materiału źródłowego zakupionego w ramach serwisu www.turbosquid.com. Jakiekolwiek dalsze użycie tego modelu 3D podlega wszelkim ograniczeniom opisanym w licencji opublikowanej na przywołanej stronie internetowej, tylko do użytku edukacyjnego.
bg‑gray2

Kręgi krzyżowe

RYQK9oT2rBc7o
Na rysunku odcinek krzyżowy kręgosłupa zazwyczaj nazywany jest kością krzyżową. 5 kręgów krzyżowych stanowiących ten odcinek jest ze sobą zrośniętych i tworzy dużą kość z otworami w dwóch równoległych szeregach.
Źródło: Przedmiotowy model 3D został opracowany przez Englishsquare.pl Sp. z o.o. na podstawie materiału źródłowego zakupionego w ramach serwisu www.turbosquid.com. Jakiekolwiek dalsze użycie tego modelu 3D podlega wszelkim ograniczeniom opisanym w licencji opublikowanej na przywołanej stronie internetowej, tylko do użytku edukacyjnego.
bg‑gray2

Kręgi ogonowe (guziczne)

R15cfIqGPXi7m
Na rysunku odcinek guziczny kręgosłupa to najniżej położona część kręgosłupa. Odcinek ten nazywany jest kością ogonową i jest zbudowany z 4-5 zrośniętych kręgów guzicznych.
Źródło: Przedmiotowy model 3D został opracowany przez Englishsquare.pl Sp. z o.o. na podstawie materiału źródłowego zakupionego w ramach serwisu www.turbosquid.com. Jakiekolwiek dalsze użycie tego modelu 3D podlega wszelkim ograniczeniom opisanym w licencji opublikowanej na przywołanej stronie internetowej, tylko do użytku edukacyjnego.
bg‑gray3

Funkcje krążków międzykręgowych

RBCNHAL7v9zvA1
Ilustracja przedstawia półprzezroczystą postać ludzką odwróconą tyłem, w ciele której rysuje się czaszka i kręgosłup. W okręgu po prawej stronie zdjęcia zbieżnie na dwa kręgi. Między wyrostkami zaznaczona jest na żółto linia z podpisem KORZEŃ NERWOWY, a pomiędzy kręgami oddzielający je niebieski, płaski element oznaczony jako KRĄŻEK MIĘDZYKRĘGOWY, zwany też potocznie dyskiem.
Między kręgami na cienkiej warstwie chrzęstnej umiejscowione są sprężyste płytki – krążki międzykręgowe (zwane potocznie dyskami).
Źródło: BruceBlaus, Wikiversity, licencja: CC BY 3.0.

Obecność krążków międzykręgowych umożliwia przesuwanie się kręgów względem siebie oraz ruchy całego kręgosłupa. Łagodzi wstrząsy, jakim w życiu codziennym podlega kręgosłup.

Zbyt wielkie obciążenie kręgosłupa towarzyszące nadwadze i otyłości, słabe mięśnie grzbietu, wady postawy oraz praca w pozycji pochylonej mogą spowodować wysunięcie lub częściowe przemieszczenie się krążka i powstanie dyskopatii. Towarzyszy im silny ból spowodowany uciskiem wysuniętego krążka międzykręgowego na nerw przechodzący przez kanał nerwowy. Szczególnie dotyczy to krążków między kręgami odcinka szyjnego i lędźwiowego (między 4 a 5).

Słownik

kanał kręgowy
kanał kręgowy

kanał utworzony przez łączące się za trzonem kręgu łuki kręgosłupa; przebiega w nim element układu nerwowego – rdzeń kręgowy

kręg
kręg

kość różnokształtna stanowiąca jednostkę budulcową kręgosłupa; składa się z trzonu, łuków kręgowych i wyrostków

rdzeń kręgowy
rdzeń kręgowy

część centralnego układu nerwowego położona w kanale kręgowym; odpowiada za przekazywanie informacji do mózgu i z mózgu oraz kontrolę czynności wykonywanych odruchowo

szkielet
szkielet

twarda struktura zbudowana z substancji organicznych i nieorganicznych, stanowiąca rusztowanie ciała i podporę dla mięśni

szkielet osiowy
szkielet osiowy

część szkieletu tworząca oś ciała, zbudowana z czaszki, kręgosłupa, żeber i mostka

Wprowadzenie
Grafika interaktywna