Przeczytaj
Korzeń to jeden z organów wegetatywnychorganów wegetatywnych roślin naczyniowychroślin naczyniowych. Zazwyczaj przyjmuje postać wydłużonego, podziemnego tworu, którego cechą jest bezlistność. Główne funkcje korzenia to: przytwierdzenie rośliny do podłoża i pobieranie z gleby wody i soli mineralnych oraz ich transport do pędu. Dodatkowo, u roślin wieloletnich, korzeń magazynuje latem substancje zapasowe, które są wykorzystywane wczesną wiosną przez rozwijające się pąki liściowe.
Modyfikacje budowy i funkcji korzenia
Korzenie niektórych roślin uległy przekształceniu i pełnią dodatkowe funkcje.
Korzenie asymilacyjne
Korzenie asymilacyjne występują u niektórych epifitówepifitów, np. z rodziny storczykowatych Orchidaceae, u których doszło do zaniku łodygi i liści. Mają postać zielonych, spłaszczonych, płatowatych korzeni powietrznych, które oprócz przytwierdzenia rośliny do podłoża oraz pochłaniania wody z powietrza pełnią również funkcje liści. W budowie anatomicznej tego typu korzeni zaznacza się obecność miękiszu asymilacyjnegomiękiszu asymilacyjnego, którego komórki przeprowadzają fotosyntezę.
Korzenie czepne
Korzenie czepne występują u niektórych pnączypnączy i epifitów. Mają postać korzeni przybyszowych, wyrastających z węzłów łodygi, które, wnikając w zagłębienia podpór, przymocowują do nich roślinę.
Korzenie kurczliwe
Korzenie kurczliwe występują u roślin, których nasiona kiełkują na powierzchni gleby, a później pojawiające się pędy lub ich części rosną pod ziemią. Górna część korzeni skraca się – skróceniu i rozszerzeniu ulegają komórki znajdujące się wewnątrz korzenia w korze pierwotnejkorze pierwotnej i walcu osiowymwalcu osiowym. Dzięki tej zdolności korzenie kurczliwe wciągają roślinę w głąb gleby.
Korzenie oddechowe (pneumatofory)
Korzenie oddechowe występują u niektórych roślin rosnących na podmokłym i bagiennym podłożu lub na terenach okresowo zalewanych i podtapianych. Mają postać pionowych, nierozgałęzionych i silnie zdrewniałych tworów osiągających wysokość ok. 1,5 m, wyrastających w górę ponad poziom podłoża lub wody. Stanowią boczne odgałęzienia poziomo rozrastających się w podłożu korzeni podziemnych. Korzenie oddechowe – za pomocą specjalnych otworów przypominających przetchlinki – pobierają powietrze i transportują je przez przestwory międzykomórkowe miękiszu powietrznegomiękiszu powietrznego do podziemnych części systemu korzeniowego.
Korzenie podporowe
Korzenie podporowe występują u roślin wykształcających wysokie pędy nadziemne, których system korzeniowy jest płytki, lub u roślin porastających grząskie podłoże. Mają one postać korzeni przybyszowychkorzeni przybyszowych wyrastających z pędu ponad powierzchnią podłoża, rosnących ukośnie w dół, a następnie wnikających w glebę. Korzenie podporowe dodatkowo umocowują roślinę w podłożu.
Korzenie powietrzne
Korzenie powietrze występują u niektórych epifitów, np. z rodziny storczykowatych Orchidaceae. Mają postać zwisających swobodnie w dół tworów, których powierzchnię pokrywa wielowarstwowa ryzoderma, tzw. welamen. Tkanka ta składa się z martwych, ściśle do siebie przylegających komórek wypełnionych powietrzem. Komórki welamenu mają porowate ściany komórkowe, przez które chłoną wodę w postaci pary wodnej lub kropel deszczu z powietrza.
Korzenie spichrzowe
Korzenie spichrzowe występują u niektórych roślin dwuletnich, np. marchwi, rzodkwi. Mają postać grubych, mięsistych tworów magazynujących substancje pokarmowe w miękiszu spichrzowymmiękiszu spichrzowym kory pierwotnej, łykałyka lub drewnadrewna.
Korzenie ssawkowe (haustoria)
Korzenie ssawkowe występują u roślin pasożytniczych i półpasożytniczych. Mają postać ssawek wrastających w tkanki rośliny żywicielskiej dzięki wydzielaniu enzymów rozkładających blaszki środkowe i ściany komórkowe. Korzenie ssawkowe po wrośnięciu i połączeniu się z wiązkami przewodzącymi żywiciela czerpią z nich substancje pokarmowe.
Korzenie szkarpowe
Korzenie szkarpowe występują u drzew wykształcających płytki system korzeniowy, porastających stale wilgotne podłoże. Mają postać korzeni bocznychkorzeni bocznych wyrastających poziomo we wszystkich kierunkach z podstawy pnia. Korzenie szkarpowe pełnią funkcje podpór stabilizujących drzewo.
Słownik
(gr. ksylos – drewno) niejednorodna tkanka przewodząca; występuje u roślin naczyniowych; transportuje wodę i sole mineralne
rośliny żyjące na innych roślinach; nie są pasożytami – wykorzystują inne rośliny jako miejsca przyczepu; zaopatrują się w wodę z pary wodnej oraz opadów, a w sole mineralne z rozkładających się tkanek organizmów, na których rosną; epifityczny tryb życia jest przystosowaniem do środowisk cienistych, wilgotnych
tkanki położone pomiędzy skórką a walcem osiowym w młodych korzeniach i łodygach; składają się głównie z komórek miękiszu zasadniczego lub spichrzowego
rodzaj korzeni odchodzących od korzenia głównego w strefie wykazującej wtórną budowę anatomiczną, rosną poziomo lub ukośnie w głąb gleby; występują w palowym systemie korzeniowym
korzenie niewywodzące się z korzenia zarodkowego, wyrastające wtórnie z łodygi lub liści
(gr. phlóios – łyko) niejednorodna tkanka przewodząca; występuje u roślin naczyniowych; transportuje substancje pokarmowe
rodzaj tkanki miękiszowej, której komórki zawierają liczne chloroplasty, odpowiedzialna za przeprowadzanie procesu fotosyntezy
rodzaj tkanki miękiszowej o licznych przestworach międzykomórkowych wypełnionych powietrzem, odpowiedzialnej za magazynowanie tlenu i dwutlenku węgla
rodzaj tkanki miękiszowej, której komórki zawierają substancje pokarmowe w postaci skrobi, tłuszczów lub białek, odpowiedzialnej za magazynowanie substancji zapasowych
organy odpowiedzialne za wzrost i rozwój rośliny; zaliczają się do nich: korzeń, łodyga i liście
roślina o zazwyczaj wiotkiej łodydze, wspinająca się na inne rośliny, mury, płoty lub skały, które wykorzystywane są jako podpory
grupa obejmująca rośliny, które w pokoleniu bezpłciowym (sporoficie) wykształciły tkankę przewodzącą wodę i sole mineralne; należą do nich paprotniki, rośliny nagonasienne (nagozalążkowe) i rośliny okrytonasienne (okrytozalążkowe)
centralna część korzenia i łodygi zawierająca tkanki przewodzące wraz z towarzyszącymi tkankami miękiszowymi i wzmacniającymi, charakterystyczna dla pierwotnej budowy anatomicznej organów osiowych