Przeczytaj
Konflikt – czym jest?
KonfliktKonflikt jest zjawiskiem powszechnym, występującym nawet z błahych przyczyn. W języku łacińskim conflictus oznacza zderzenie, a w języku polskim przez konflikt rozumie się sprzeczność interesów, zatarg.
Konflikt powstaje w momencie, kiedy spotykają się przynajmniej dwie strony, z których każda uważa, że ma rację i zachowuje się właściwie. Według tej teorii winna jest druga strona, która powinna jak najszybciej ustąpić i – najlepiej – przeprosić za wywołanie konfliktu. Jeśli do tego dojdą emocje oraz uprzedzenia czy poniżanie partnera, to może dojść do jego eskalacji. Na końcu oponent postrzegany jest jako „ten do końca zły”, który niszczy „dobro”.
W trakcie konfliktu, o ile szybko nie zostanie konstruktywnie rozwiązany, często dochodzą do głosu silne emocje, zwłaszcza złość. Mogą one zniszczyć nawet bliskie relacje stron, tym bardziej że ludzie, w sytuacji konfliktowej, reagują na zagrożenie, które pochodzi „od wroga”. Dodatkowo mogą odzywać się wspomnienia związane z dawnymi problemami i sporami oraz wyobrażenia negatywnych skutków danej sytuacji, co tylko podsyca antagonizmy.
Mechanizm ten dotyczy zarówno konfliktów interpersonalnych, jak i grupowych czy nawet międzynarodowych.
Strategie rozwiązywania konfliktów
W sytuacjach konfliktowych ludzie przyjmują jedną z trzech strategii:
win - lose (wygrana - przegrana)
Jedna ze stron narzuca swoją wolę drugiej, co u drugiej skutkuje frustracją i poczuciem klęski.
lose - lose (przegrana - przegrana)
Obie strony tak zaciekle ze sobą walczą, że obie na tym tracą.
win - win (wygrana - wygrana)
Strony konfliktu współpracują ze sobą, aby znaleźć wyjście je satysfakcjonujące.
Etapy rozwiązywania konfliktów
Thomas Gordon, psycholog i psychoterapeuta, podaje sześć kroków mogących doprowadzić do rozwiązania konfliktu:
-
Należy rozpoznać konflikt i go nazwać. Dobrze jest znaleźć przyczynę konfliktu, zobaczyć, co leży u jego podstaw, jakie potrzeby nie zostały zaspokojone. Należy znaleźć czas, aby w spokoju spotkać się z drugą stroną i porozmawiać o przyczynach, używając komunikatu JA.
-
Okazać zrozumienie dla potrzeb drugiej strony. Należy pozwolić wypowiedzieć się drugiej stronie i zrozumieć jej emocje, potrzeby, oczekiwania, wysłuchać jej argumentów.
-
Wspólnie poszukiwać rozwiązań. Obie strony powinny współpracować, poszukując możliwych rozwiązań. Dobrze jest, aby propozycje nie wychodziły tylko od jednego uczestnika konfliktu. Jeśli tak by było, to prawdopodobnie doszłoby do rozwiązania typu „win-lose”, w którym jedna ze stron narzuciłaby swoją wolę drugiej. W tym kroku nie należy też oceniać zaproponowanych rozwiązań, a raczej stosować metodę „burzy mózgów”. Warto też spisać wszystkie propozycje na kartce, aby żadna nie umknęła.
-
Ocenić krytycznie zaproponowane rozwiązania. W tym kroku należy przeanalizować wszystkie propozycje rozwiązań, wymieniając ich plusy i minusy. Należy też odrzucić te, które są nie do zaakceptowania przez obie strony, podając powody ich odrzucenia.
-
Wybrać najlepsze rozwiązanie. Wybierając rozwiązanie, należy kierować się satysfakcją obu stron. Czasem jest konieczność zmodyfikowania wybranego rozwiązania, aby wszyscy byli z niego zadowoleni i wspólnie podjęli decyzję o jego zrealizowaniu. Nie należy jednak traktować danego rozwiązania jako ostatecznego, dopóki nie uda się ustalić, że faktycznie sprawdzi się.
-
Wprowadzić w życie podjęte rozwiązanie. Dobrze jest ustalić, od kiedy obowiązuje rozwiązanie, oraz za co kto jest odpowiedzialny. Warto też spotkać się po pewnym czasie, aby ocenić rozwiązanie i zastanowić się, czy nie trzeba czegoś poprawić.
Thomas Gordon zastosowanie powyższych etapów rozwiązywania konfliktów szczególnie zaleca rodzinom, ale można go wykorzystać także w sporach koleżeńskich czy w pracy.
Czy można uniknąć konfliktu?
Jeśli dochodzi do sytuacji, w której istnieje ryzyko wybuchu konfliktu, można starać się od razu porozumieć się z drugą stroną. Wówczas jest szansa, że uda się go uniknąć.
Słownik
polubowny i pozasądowy sposób rozstrzygania sporów z udziałem tzw. arbitrów, którzy ustalają rozwiązanie konfliktu, a strony mają obowiązek je przyjąć
sytuacja, w której dochodzi do spotkania sprzecznych interesów, wartości czy postaw dwóch stron
rozmowa stron konfliktu w obecności osoby trzeciej – tzw. mediatora
rozmowa stron w celu znalezienia wspólnego rozwiązania; obie strony chcą zrealizować swoje cele i interesy, ale jednocześnie mają na uwadze potrzeby drugiej
forma głosowania o charakterze powszechnym, w którym mogą brać udział wszyscy uprawnieni; najbliższa demokracji bezpośredniej