Zwierzęta gospodarskie w Polsce – grupy technologiczne
Grupy zootechniczne (zamiennie technologiczne) gatunków zwierząt gospodarskich stosowane w statystykach podzielone są na płeć, wiek czy pełnione funkcje. Poniżej w tabeli znajdują się wybrane przykłady grup i ich cech.
Bydło
buhaje
samce do rozpłodu
krowy
samice dorosłe używane rozpłodowo
jałówki
samice powyżej 6 m‑cy przed pierwszym cieleniem
bydło opasowe
bydło przeznaczone na mięso
cielęta
młode bydła domowego do 6 m‑ca
Trzoda chlewna
knury
samce do rozpłodu
lochy (maciory)
samice dorosłe używane rozpłodowo
warchlaki
młode od 2 do 4 m‑ca
prosięta
młode do 2 m‑ca
tuczniki
świnie od 4 m‑ca, które są tuczone, a następnie przeznaczone na ubój
loszki
dorastające osobniki żeńskie przed pierwszym rozpłodem
knurki
dorastające osobniki męskie przed pierwszym rozpłodem
Konie
ogiery
dorosłe, niekastrowane samce do rozpłodu
klacze
samice powyżej 3 roku
wałachy
dorosłe, wykastrowane konie
źrebaki
młode powyżej 6 m‑ca
źrebięta
młode do 6 m‑ca
Owce
tryki
dorosłe samce do rozpłodu (powyżej 1,5 roku)
owce
dorosłe samice do rozpłodu (powyżej 1,5 roku)
jagnięta
młode do 3,5 m‑ca
jarlaki
młode od 3,5 m‑cy do 1,5 roku
Kozy
kozy matki
samica
koźlęta
młode do 1,5 roku
Drób kurzy
kury nioski
samice do produkcji jaj
kurczęta brojlery
młode do produkcji mięsa
bg‑pink
Produkcja zwierzęca
Bydło
Chów bydła w Polsce jest przede wszystkim w celu uzyskania mleka i mięsa. Jeżeli chodzi o dynamikę zmian produkcji mleka, to pokrywa się ona ze zmianami pogłowiapogłowie zwierzątpogłowia bydła w naszym kraju. W ostatnich latach obserwuje się powolny wzrost pogłowia, mimo że zmniejsza się liczba gospodarstw rolnych prowadzących chów tych zwierząt. Ponadto wyniki spisów rolnych pokazują zmniejszającą się liczbę krów przy jednoczesnym wzroście produkcji mleka. Oznacza to, że wzrasta udój mleka od jednej krowy. Obecnie wynosi ok. 6218 litrów z jednej krowy mlecznej.
RQLTM81r1lAlC
Kierunek mięsny bydła ma mniejsze znaczenie niż kierunek mleczny, jednakże w ostatnich latach obserwuje się zwiększanie chowu bydła w kierunku mięsnym ze względu na stabilne ceny żywcażywiec rzeźny żywca wołowego.
R1YZMSNn0IeZI
Trzoda chlewna
Chów trzody chlewnej w Polsce jest przede wszystkim ukierunkowany na produkcję mięsa. W ostatnich latach obserwuje się zmniejszenie liczby gospodarstw prowadzących chów trzody chlewnej, jak i samo ich pogłowie, do czego przyczynia się niska opłacalność chowu. Wzrasta natomiast ilość produkowanego mięsa wieprzowego. Powoduje to wzrost ilości uzyskiwanej wieprzowiny z jednej świni.
RSigJcb8q2LP0
Drób
Polecenie 1
Przeanalizuj poniższy wykres, a następnie udziel odpowiedzi na poniższe pytania.
Przeanalizuj opis wykresu, a następnie udziel odpowiedzi na poniższe pytania.
1. Który rodzaj drobiu dominuje w strukturze jego pogłowia?
2. Jakie są obecne tendencje zmian struktury pogłowia drobiu?
RAoCnaR9IVVZ9
Chów drobiu w Polsce przede wszystkim ukierunkowany jest na produkcję mięsa i jaj. W ostatnich latach, po nasileniu się epidemii ptasiej grypy, pogłowie drobiu wzrasta. Spowodowane jest to głównie znalezieniem przez producentów nowych rynków zbytu, tj. Hongkongu w 2016 roku. Należy pamiętać, że od 2002 roku w statystykach ujmuje się drób w wieku powyżej 2 tygodni (wcześniej ujmowano drób w wieku powyżej 6 m‑cy) - stąd ten nagły wzrost linii na wykresie. Wzrasta również produkcja mięsa drobiowego.
RmAxKixQOPsFf
Wraz ze wzrostem pogłowia drobiu rośnie także masa produkowanych jaj. Wyjątek stanowił kilkuletni okres kryzysu w latach 90. XX w. Było to związane z ograniczonym dostępem do pasz, które były importowane.
RarPKrovlJDWJ
Owce i kozy
W latach 90. XX w. miał miejsce bardzo znaczący spadek zarówno pogłowia owiec i kóz, jak i produkcji mięsa z tych zwierząt. W ostatnich latach wykazują one powolną tendencję malejącą. Wśród przyczyn tych tendencji należy upatrywać małą mleczność tych zwierząt, zmniejszenie zapotrzebowania na te rodzaje mięsa oraz znaczne obniżenie cen wełny na rynkach światowych i nieopłacalność jej produkcji, która wynika z dużej konkurencji. Podobne tendencje wykazuje produkcja wełny i skór.
RQ5yIV62x9y0F
RLr8B2Tn48xnO
Produkcja mięsa
Wraz ze wzrostem liczby ludności produkcja mięsa również wzrasta. Obecnie w Polsce produkuje się rocznie niemal 4,5 mln t mięsa. W historii zdarzały się kilkuletnie okresy spadku tej wartości (np. kryzys gospodarczy lat 80. XX w., choroba BSEchoroba szalonych krów BSE w latach 90. XX w., ptasia grypa na początku XXI w.). Zmianie ulega struktura tej produkcji. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat w strukturze produkcji mięsa dominowała wieprzowina - ze względu na tradycję jej spożywania, krótki czas chowu i znaczne walory smakowe. Jednakże ważną rolę odgrywała również wołowina. Jej znaczenie spadło w latach 90. XX w. w wyniku upadku PGR‑ów (w których prowadzono chów bydła), spadku opłacalności chowu, wysokich wymagań związanych z przechowywaniem mleka oraz wzrostu zachorowań zwierząt na chorobę BSEchoroba szalonych krów BSE. Obecnie, oprócz mięsa wieprzowego, bardzo duże znaczenie ma produkcja drobiu, zwłaszcza kurzego. Wpłynęły na to:
popularyzacja zdrowej żywności z niską zawartością tłuszczu, np. mięsa drobiowego,
popularność sieci fast food serwujących dania z drobiu,
względnie niskie ceny mięsa drobiowego.
RY9aHQElv1xHe
Słownik
choroba szalonych krów
choroba szalonych krów
(gąbczasta encefalopatia bydła, ang. Bovine Spongiform Encephalopathy, BSE) - zakaźna choroba ośrodkowego układu nerwowego występująca głównie u krów; u ludzi może wywołać chorobę Creutzfeldta‑Jakoba
pogłowie zwierząt
pogłowie zwierząt
liczba zwierząt danego gatunku na określonym obszarze (np. w gospodarstwie rolnym), przedstawiana najczęściej w skali państw, regionów itd.