Schemat interaktywny. Schemat zbudowany jest z czterech połączonych bloków. Elementy schematu interaktywnego: 1. Warunki społeczne. Podstawowe środki masowego przekazu (książka i prasa) nie pojawiły się dopiero w wieku XIX – znane były znacznie wcześniej. Jednakże dopiero w wieku XIX zaistniały socjokulturowe warunki dla powstania i rozwoju kultury masowej. Potencjalny odbiorca musiał bowiem mieć minimalną kompetencję kulturową (umiejętność czytania) oraz siłę nabywczą umożliwiającą zakup gazety, książki lub korzystanie z coraz powszechniejszych, ale najczęściej płatnych, wypożyczalni. W XIX wieku zarówno zamożność, jak i poziom wykształcenia ludności były na tyle wysokie, że kultura masowa mogła się rozwinąć. 2. Warunki techniczne. Rozwój kultury masowej w XIX wieku umożliwiły nowe technologie i wynalazki, począwszy od wytwarzania papieru z pulpy drzewnej, radykalnie obniżającej koszt surowca, przez zmiany w technologii druku (prasę mechaniczną zastąpiła w połowie XIX wieku prasa rotacyjna umożliwiająca druk ponad dwudziestu tysięcy arkuszy w ciągu godziny). Następnym krokiem w rozwoju techniki dystrybucji treści kultury masowej był wynalazek telegrafu, dzięki któremu zwiększył się przepływ informacji. Stała się ona towarem, którego gromadzeniem na potrzeby rozwijającego się rynku prasowego zajmowały się (powstające w ostatnim ćwierćwieczu XIX wieku) agencje prasowe. Umasowienie kultury, oparte na druku, określa się jako pierwszy próg rozwoju kultury masowej. Okres międzywojenny przyniósł dalszy rozwój mediów: film, fonograf oraz radio zyskały nowe rzesze odbiorców. Gwałtowne przyśpieszenie rozwoju środków masowego przekazu nastąpiło po II wojnie światowej za sprawą telewizji, a w późniejszym okresie – mediów wykorzystujących technologie cyfrowe. W stosunku do swych poprzedników media te umożliwiają interakcję pomiędzy użytkownikami. Warunki społeczne i techniczne posiadają połączenie z komercjalizacją. 3. Komercjalizacja — tworzenie i sprzedaż informacji i idei. Kultura masowa od powstania była przedsięwzięciem ekonomicznym, podobnie jak inne formy aktywności ówczesnych przedsiębiorców. I jak w innych sektorach gospodarki, istniała konkurencja między wydawcami gazet, książek, a wraz z jej dalszym rozwojem – producentami filmowymi, stacjami radiofonicznymi, telewizyjnymi czy firmami fonograficznymi. Kultura masowa, będąc jedną z dziedzin nowoczesnej gospodarki, ma również silne związki z innymi jej sektorami: przemysłem i ośrodkami badawczymi koncentrującymi się na dostarczaniu i udoskonalaniu nowych form przekazu informacji. Pamiętać należy także o rynku reklam, który w istotny sposób determinował kondycję ekonomiczną nadawców kultury masowej, przyczyniając się pośrednio do obniżania kosztów, jakie musieli ponosić odbiorcy przekazu. Tego powiązania nie zmieniło wynalezienie internetu. Komercjalizacja posiada połączenie z opinią publiczną. 4. Opinia publiczna. To swoisty wytwór kultury masowej, której rozwój przebiega równolegle do zwiększania się liczby odbiorców. Dostęp do informacji o ponadlokalnym charakterze dostarczanych przez prasę (o wydarzeniach politycznych, gospodarczych i społecznych; krajowych i międzynarodowych) jest czynnikiem kształtującym przekonania ludzi o różnych sferach życia (w wymiarze publicznym i prywatnym). Poszerza zakres wiedzy na temat spraw ważnych dla całego społeczeństwa. Opiniotwórcza rola mediów ujawniała się szczególnie w sferze publicznej. Media uzyskały tym samym wpływ na kształt systemu politycznego państw, jego funkcjonowanie oraz na normatywne przeświadczenia członków społeczeństwa dotyczące tej sfery (jak powinno funkcjonować państwo i jego instytucje, jak powinni zachowywać się politycy). Ukształtowana opinia publiczna to podmiot zbiorowy, z którym liczą się wszystkie podmioty: producenci dóbr konsumpcyjnych, politycy i twórcy treści kultury popularnej.