Przeczytaj
Sygnalizacja komórkowa
Komórki w organizmie komunikują się ze sobą. Najczęściej komunikacja ta przebiega z wykorzystaniem sygnałów chemicznych, głównie hormonówhormonów i neuroprzekaźnikówneuroprzekaźników. Cząsteczki sygnałowe nazywane są ligandami. Wytwarzane i wydzielane przez określone komórki, docierają one do innych komórek, stanowiąc swoisty rodzaj wiadomości, na które komórki odpowiadają określoną reakcją. Dany sygnał może odebrać jedynie komórka, która ma odpowiednie receptory – jest to tzw. komórka docelowa. Gdy ligand wiąże się z receptorem, zmienia jego kształt lub aktywność, powodując również zmianę wewnątrz komórki. Informacja przenoszona przez ligand jest często przekazywana za pośrednictwem sieci przekaźników chemicznych wewnątrz komórki, co prowadzi do różnych zmian w komórce, np. zmiany aktywności genu czy podziału komórki.
Rodzaje sygnalizacji komórkowej
Sygnalizacja komórkowa może przybierać różne postacie, w zależności od zasięgu oddziaływania cząsteczki sygnałowej. Wyróżnia się autokrynne, parakrynne, endokrynne lub neurokrynne działanie cząsteczek sygnałowych oraz sygnalizację przez bezpośredni kontakt między komórkami.
Słownik
neuroprzekaźnik w układzie nerwowym oraz jeden z hormonów rdzenia nadnerczy
hormon trzustki, prowadzący do podwyższenia stężenia glukozy we krwi
zdolność organizmu do utrzymania względnie stałego poziomu czynników wewnętrznych pomimo zmian w otoczeniu
związek chemiczny syntetyzowany i wydzielany przez gruczoł wydzielania wewnętrznego, a następnie przenoszony z krwią do innego narządu, gdzie wywiera swoiste działanie pobudzające lub hamujące
hormon trzustki, prowadzący do obniżenia stężenia glukozy we krwi
hormon wytwarzany przez korę nadnerczy; wpływa na tempo metabolizmu, a jego poziom zmienia się w cyklu dobowym; nazywany jest hormonem stresu
substancje chemiczne wytwarzane i uwalniane przez neurony (komórki nerwowe); służą do przekazywania informacji między neuronami lub z neuronu do narządu wykonawczego (mięśnia, gruczołu)
neuroprzekaźnik w układzie nerwowym oraz jeden z hormonów rdzenia nadnerczy
hormon produkowany w podwzgórzu, a wydzielany przez tylny płat przysadki mózgowej; zwiększa produkcję mleka w gruczołach mlecznych
połączenia między sąsiednimi komórkami w tkance roślinnej; pasemka cytoplazmy przechodzące w poprzek wspólnej ściany komórkowej, łączące protoplasty komórek roślinnych
hormon wydzielany głównie przez podwzgórze w mózgu, także komórki D trzustki; hamuje uwalnianie z przysadki mózgowej somatotropiny, a w przewodzie pokarmowym – glukagonu, insuliny i gastryny
hormon tarczycy; wpływa na ogólną przemianę materii (m.in. pobudza syntezę białek, przyspiesza utlenianie komórkowe, aktywuje wiele enzymów) oraz na wzrost i rozwój młodych organizmów
hormon produkowany w podwzgórzu, a wydzielany przez tylny płat przysadki mózgowej; zmniejsza ilość wody wydalanej przez nerki