Jakie były panie portretowane przez malarzy i poetów barokubarokbaroku? Dziś określilibyśmy je przede wszystkim eufemistycznym mianem „puszystych”, a z medycznego punktu widzenia – kobiet z nadwagą. Ich obfite kształty były przedstawiane w lubieżnych pozach – choć nie zawsze nago, z uwagi na obowiązujące wówczas nakazy moralne, surowo egzekwowane przez inkwizycję. Kobiety baroku były ucieleśnieniem zmysłowości, pozbawionym, w większości przypadków, głębi duchowej. Poezja wysławiała cenione w baroku atrybuty ich urody, takie jak biała (alabastrowa) cera i odcinające się od niej czerwone usta, często też rumieńce. Istotne były również oczy, które najczęściej w wierszach poetów barokowych oddawały ognisty temperament ich właścicielek.

Do barokowego kanonu piękna nawiązała Wisława Szymborska w wierszu pt. Kobiety Rubensa. Pokazała ona ulotność ludzkich przekonań na temat ideału piękna, wpływającą na zmienność mody, i niebezpieczeństwo niedostrzegania tego, co dzieje się „po nie zamalowanej stronie płótna”. Kobiety Rubensa można interpretować jako głos o uwolnienie kobiet z jarzma mody, zwłaszcza dotyczącej wyglądu własnego ciała.

Do deklaracji marinistówmarinizmmarinistów, takich jak „Nie tyle Puszcza Niepołomska zwierza [...], Jak ja mam bólów dla mej Katarzyny”, należy podchodzić z dystansem.  Podobnie ze stwierdzeniem „Prędzej prawdę poeta powie [...] Niźli stateczna będzie która białogłowa”. Poezja, podobnie jak malarstwo, nie miały na celu wiernie ukazywać rzeczywistości. Zabiegi takie jak piętrzenie metafor, anafor, hiperbol i oksymoronów, chętnie stosowane przez przedstawicieli tzw. poezji gabinetowej, miały głównie za zadanie zadziwić i zabawić odbiorcę. Bardziej niż treść, liczyła się wyszukana forma, nadająca poezji dworską elegancję.

Słownik