Przeczytaj
Reżyser o sobie
Kadr z filmu Sławomir Fabicki
Wypowiedź Sławomira FabickiegoZanim zacząłem robić takie jakieś wprawki swoje filmowe pierwsze, najpierw pisałem. I to napisałem jakby scenariusz filmowy. Dopiero później wypłynęło coś takiego jak… reżyseria.
(…) Jeżeli miałbym się jakoś inspirować głębiej, to bardzo lubię filmy Mike Lee, on jest takim właśnie reżyserem, który patrzy na człowieka i wchodzi gdzieś głęboko w postacie. „Męska sprawa” upewniła mnie w tym, że to, co robię, interesuje przede wszystkim ludzi, to, co robię, jest dobre, i to, co robię, jest wzruszające. Oczywiście nie był to określony kierunek stylistyczny, ale to, że ta materia filmowa dobrze mi idzie. (…)
Ja bardzo lubię, kiedy kino ma emocje, kiedy kino nie jest takie suche i bardzo intelektualne, kiedy jesteśmy w stanie w tych bohaterów wejść, wierzyć i po prostu przejść przez tę historię filmową. I tak staram się swoje filmy opowiadać – aby oprócz tego, żeby niosły jakąś historię, bardzo ważną historię i przesłanie, były po prostu emocjonalne.
Kiedy buduję swoje historie filmowe, to staram się znaleźć miejsce dla tych moich bohaterów i ludzi, czyli zawsze na początku wychodzę od bohatera i dopiero wtedy w pewnym momencie myślę, gdzie to się może dziać. Najpierw buduję ich portrety psychologiczne, tych moich postaci, ich dramaty wewnętrzne, co nimi kieruje i tak dalej. Dopiero później staram się umiejscawiać sytuacje.Źródło: Wypowiedź Sławomira Fabickiego. Cytat za: Culture.pl.
O filmie
Męska sprawa to film wielokrotnie nagradzany na festiwalach filmowych, m.in.
na Międzynarodowym Festiwalu EtiudEtiud Studenckich „MediaSchool”. Zdobył także Złotego Lwa na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Studenckich w Tai Pei, nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej oraz Oscara dla najlepszego fabularnego filmu krótkometrażowego.
Dzieło uważane jest za przejmujące i wymowne, pozbawione ozdobników i nieepatujące przemocą, choć o tej przemocy opowiada. Jest przykładem filmu, w którym portret psychologiczny trzynastolatka osadzony jest w brutalnym naturalizmie. Etiuda została zrealizowana w ciągu 10 dni zdjęciowych, z wykorzystaniem konwencji filmu dokumentalnego. Posłużyły temu różne filmowe środki wyrazu.
Dzieci nas wybiorąObraz jest brudny, ziarnisty, bohaterowie mają widoczne rysy, pory. Nie używaliśmy pudru, nie tuszowaliśmy twarzy. Jestem dumny, że udało mi się stworzyć obraz subtelnie kolorowy, barwno‑biały, monochromatyczny. Inaczej niż Sławek,
nie chciałem, żeby film był czarno‑biały, bo uważam, że los Bartka mógłby być przez to tanio żałosny. Czarno‑biały film,
tak samo jak fotografia, którą dalej uprawiam, jest zawsze ładniejszy niż kolorowy, szlachetniejszy – i to może być zbyt słodkie, stanowić przeszkodę w odbiorze – wspomina Bogumił Godfrejów, operator filmowy.Źródło: Katarzyna Bielas, Dzieci nas wybiorą, „Gazeta Wyborcza. Magazyn”, nr 2002/12.
O naturalizmie
Naturalizm to termin, który ma różne oblicza. W literaturze narodził się pod koniec XIX wieku we Francji, skąd dotarł do innych krajów europejskich. Wybitnymi przedstawicielami kierunku byli m.in. Emil Zola, Antoni Czechow, Guy de Maupassant, Gabriela Zapolska i Władysław Stanisław Reymont.
Narrator miał być obiektywnym obserwatorem, przekazywać problemy społeczne w sposób wiarygodny, wystrzegać się komentowania i moralizowania. Podkreślano znaczenie epizodów z życia bohatera, używano języka potocznego, zwracano uwagę na plastyczność opisu, zmierzano do dokładnego naśladownictwa rzeczywistości. Tematyka utworów koncentrowała się głównie na problemach dotyczących niższych warstw społecznych, biedzie, przemocy, niesprawiedliwości.
W sztuce pojęcie naturalizmu wiąże się z wiernym naśladownictwem natury, dążeniem do obiektywizmu w przedstawianiu ciemnej strony rzeczywistości – ludzkiej nędzy, krzywdy, słabości człowieka, zagrożenia, brzydoty. W dziełach naturalistycznych dominuje zamknięta kompozycja, zachowanie perspektywy oraz wyrazista forma.
Najbardziej znaczący artyści malarze naturalistyczni to William Bliss Baker, Jean Francois Raffaelli, Leon Frederic. Za przedstawicieli tego kierunku w Polsce uważani są Feliks Brzozowski, Józef Chełmoński, Aleksander Gierymski, Stanisław Grocholski.
Naturalizm w filmie
Jeżeli zaś chodzi o naturalizm w kinie, warto zwrócić uwagę na stylistykę filmów. Wykorzystuje się brzydotę, wulgarny język, łamanie tabu, pokazywanie przemocy fizycznej i słownej, a prezentowane na ekranie obrazy często są ponure i przytłaczające. Taki rodzaj kina wywołuje skrajne emocje, zmusza widza
do zastanowienia się nad intencjami twórców oraz budzi refleksje na temat mrocznej strony natury człowieka. Twórcy wykorzystują dźwięk, określone ustawienie kamery, scenografię, aby spotęgować wrażenia odbiorcy.
Warto jako przykład przywołać filmy Roberta Bressona (Ucieczka skazańca, Kieszonkowiec), Michaela Hanekego (Biała wstążka, Pianistka, Miłość), Davida Finchera (Podziemny krąg, Gra) czy Danny՚ego Boyle՚a (Trainspotting, Slumdog – milioner z ulicy). Naturalizm w polskim kinie widoczny jest m.in. w Placu Zbawiciela Krzysztofa Krauze, Komorniku Doroty Kędzierzawskiej, Mojej krwi Marcina Wrony, Domu złym czy w Pod Mocnym Aniołem Wojciecha Smarzowskiego.
Słownik
(fr. étude) – krótka forma filmowa, która wymaga od twórcy konsekwencji; ze względu na czas trwania filmu (najczęściej od kilku do trzydziestu minut) reżyser musi ograniczyć elementy i treści, usuwa więc informacje niepotrzebne i skupia się na tym, co uważa za najistotniejsze; kondensacja środków językowych powinna być przemyślana tak, aby film właściwie przekazał treść, ale również posiadał walory artystyczne
(gr. mimetḗs – naśladowca) – zasada opierająca się na naśladowaniu natury, czyli odtwarzaniu rzeczywistości w sztuce i literaturze