RHHj0k1pyo4pV1

Fotografia przedstawia ośmiotygodniowy ludzki zarodek połączony z łożyskiem przez pępowinę. Łożysko ma kształt okrągłego, czerwono – różowego tworu, od którego odchodzi pępowina. Zarodek znajduje się po lewej stronie zdjęcia, ma kształt zbliżony do ludzkiego, wyodrębniona jest głowa z czarnymi oczami, tułów oraz ręce i nogi z połączonymi błoną palcami.

Układ krwionośny wykształca się w okolicy 3 tygodnia życia płodowego. Serce i naczynia krwionośne rozwijają się niezależnie od siebie i ulegają stopniowemu połączeniu w zamknięty układ. Po uformowaniu się układu krwionośnego wymiana gazowa tlenu i dwutlenku węgla, substancji odżywczych, immunoglobulinimmunoglobulinyimmunoglobulin oraz produktów przemiany materii zachodzi pomiędzy krwiobiegiem matki i dziecka w obrębie łożyskałożyskołożyska. W związku z tym, że płódpłódpłód do wymiany gazowej nie wykorzystuje własnego aparatu oddechowego, w trakcie rozwoju prenatalnego powstają adaptacje umożliwiające częściowe ominięcie przez krew płuc i narządów, których intensywna praca rozpocznie się dopiero po porodzie, a których zasilanie w bogato utlenowaną krew prowadziłoby do obniżenia jej ilości dla rozwijającego się mózgu.

U dorosłego człowieka układ krążenia składa się z dwóch obiegów: małego (płucnego) i dużego (ustrojowego). W dużym obiegu panuje wysokie ciśnienie, a w małym – niskie. Oba obiegi łączy serce, którego prawa komora tłoczy krew do płuc, gdzie zachodzi wymiana gazowa, a lewa komora na obwód, do wszystkich tkanek i narządów. Krążenie płodowe przebiega inaczej: wymiana gazowa zachodzi poprzez łożysko, występuje również kilka specyficznych elementów: żyła i tętnice pępowinowe, przewód żylny, przewód tętniczy Botalla oraz otwór owalny.

W trakcie ciąży płód rozwija się w warunkach względnej hipoksjihipoksjahipoksji, gdyż zawartość tlenu w krążącej krwi zawiera się w przedziale od 60 do 65%. Z tego powodu wykształcają się mechanizmy kompensujące niską zawartość tlenu. Jednym z nich jest wazokonstrykcjawazokonstrykcjawazokonstrykcja naczyń krwionośnych płuc: dzięki mięśniówce naczyń krwionośnych w płucach ich światło zwęża się, a opór całego układu krążenia płucnego gwałtownie rośnie. Obciążenie w układzie krwionośnym, które głównie przypada na serce, musi zostać rozłożone na inne elementy układu. Regulacja przepływu krwi zachodzi dzięki powstałym adaptacjom umożliwiającym dostarczenie jak największej ilości utlenowanej krwi do górnej części ciała, a w szczególności do mózgu.

Słownik