LodowcelodowiecLodowce to olbrzymie masy lodu. Obecnie występują  na wszystkich kontynentach świata, nawet w Australii i Oceanii – w Nowej Zelandii występują lodowce. Wyróżnia się wiele typów lodowców:

• w zależności od ich wielkości – lodowce górskie, kontynentalne,

• termiki – lodowce ciepłe, zimne i mieszane ,

• występowanie – lodowce dolinne, szelfoweszelfszelfowe karowe i inne.

Lodowce powstają w wyniku nagromadzenia się ogromnych mas śniegu. W odpowiednich warunkach, czyli tam, gdzie więcej śniegu przybywa, niż topnieje, śnieg poprzez nacisk nadległych warstw zostaje sprasowany i przekształca się w firn, a następnie biały lód firnowy. Lód firnowy pod wpływem nieustannego topnienia i zamarzania przekształca się w lód lodowcowy, a ten następnie w niebieski lód lodowcowy. Lodowce są największym rezerwuarem wody na Ziemi, dostarczają informacji o historii i procesach zachodzących na naszej planecie.

Z uwagi na fakt, że klimat na kuli ziemskiej ulega ociepleniu, coraz częściej słyszy się o tym, że powierzchnia lodowców maleje. Odrywają się od nich olbrzymie masy lodu – góry lodowegóra lodowagóry lodowe. Dzieje się tak, ponieważ na biegunach Ziemi zauważalny jest największy wzrost średniej temperatury powietrza.

Proces odłamywania się fragmentów lodowca nosi nazwę cielenia się lodowcacielenie się lodowcacielenia się lodowca. Zarówno tempo, jak i przebieg tego zjawiska zależne jest od wielu czynników. W większości przypadków proces ten zachodzi w wyniku kontaktu lądolodulądolódlądolodu z wodą w wyniku utraty masy lądolodu.

Czynniki wpływające na przebieg cielenia się lodowców:

• prędkość zsuwania się lodu,

• warunki hydrologicze,

• stopień równowagi hydrostatycznej brzegu,

• głębokość akwenu,

• falowanie,

• rodzaj lodowca.

R1ZFLDfzYvR04

Poklatkowa animacja pokazująca moment cielenia lodowca. Na pierwszym planie widoczny jest zbiornik wodny, na drugim planie lodowiec. Ma stromą ścianę prostopadłą do powierzchni wody. W animacji jest ujęty moment, kiedy część ściany lodowca odrywa się od niego, następnie spada pionowo w dół i uderza w taflę wody.

Przyczyny cielenia się lodowców

Bezpośrednią przyczyną cielenia się lodowców jest jego wydłużanie się wzdłuż kierunku przepływu na końcu lodowca. Ze względu na zmniejszenie się oporu podczas kontaktu czoła lądolodu z wodą, występuje otworzenie się szczelin i oberwanie się części lodowca.

Do czynników wpływających na cielenie się lodowców można zaliczyć:

• procesy topnienia poniżej linii wodnej, które są zależne od temperatury wody i prądów przybrzeżnych

• rodzaj wody, w której dochodzi do kontaktu lodowca; w wodzie słodkiej utrata masy związana z cieleniem się lodowców jest mniejsza niż w wodach słonych;

• temperaturę lodu, która wpływa na jego plastyczność i prędkość przepływu wody.

Słownik