Historia o Tristanie i Izoldzie

Średniowieczne Dzieje Tristana i Izoldy (powstałe w kręgu celtyckich legend o królu Arturze) przedstawiają związek miłosny dwojga ludzi, którzy nie mogą być razem ze sobą ze względu na społeczne normy i własne zobowiązania. Tristan jest podwładnym króla Marka. Na rozkaz wykonuje misję eskorty jego przyszłej żony. Gdy bohaterowie się poznają, Izolda jest już zaręczona z królem i wkrótce stanie się jego żoną. Miłość pomiędzy Tristanem a Izoldą jest jednak silniejsza od nich. Jest bowiem efektem działania miłosnego napoju, przygotowanego dla Izoldy i króla Marka, który przez przypadek wypili. SymbolicznesymbolSymboliczne znaczenie tego napoju odzwierciedla potęgę uczucia, z którym nie sposób walczyć. To miłość, która jest silniejsza od obowiązków i norm. Kochankowie nie są w stanie jej zniszczyć, a po rozstaniu nadal pozostają emocjonalnie wierni sobie. Ich związkowi stale towarzyszy cierpienie – najpierw z powodu poczucia winy wobec króla Marka i złamania zasad honoru (Tristan) i wierności (Izolda), potem – po rozstaniu – z powodu wzajemnej tęsknoty i samotności, której doświadczają. Tristan, złożony chorobą, umiera samotnie, z imieniem Izoldy na ustach, sądząc, że nie ujrzy już swej ukochanej. Izolda, znajdując go martwego, umiera obok niego z żalu.

RJyaHnBrIRgir

Obraz przedstawia leżącego na plecach mężczyznę, na nim, na plecach leży kobieta w lekkiej sukni z odsłoniętą piersią. Jej głowa spoczywa na jego barku. Oboje mają zamknięte oczy. Prawą dłonią kobieta trzyma rękę mężczyzny.

Życie i twórczość Haliny Poświatowskiej

Halina Poświatowska (1935‑1967) to owiana legendą postać polskiej poezji II poł. XX w. Na twórczość poetki wyjątkowo silnie wpłynęły wydarzenia osobiste. Poświatowska miała wadę serca, wówczas nieuleczalną, i dużą część życia spędziła w szpitalach oraz sanatoriach. Nie uchroniło jej to, niestety, przed śmiercią w wieku trzydziestu dwóch lat. Przeżyła także osobistą tragedię – mając dwadzieścia jeden lat, po dwóch latach małżeństwa straciła męża. Doświadczenia choroby, cierpienia, tęsknoty, śmierci ukochanego i nadchodzącego kresu własnego życia naznaczyły los poetki i stanowią główny temat jej twórczości. Najważniejszym motywem jej poezji jest miłość, której często towarzyszy cierpienie. W tym jest podobna do uczucia łączącego Tristana i Izoldę.

R5U0ahZ9vqPyw

Zdjęcie przedstawia rzeźbę. To fragment ławki z siedzącą na jej skraju kobietą. Kobieta ma włosy spięte z tyłu oraz sukienkę z dużym dekoltem. Ma nogi założone jedna na drugą, na których ma opartą prawą rękę. Lewa ręka spoczywa na skraju sukienki na ławce. Pod dłonią widać książkę. Przy nodze kobiety rzeźba małego kota. Na ziemi przed ławką tabliczka z napisem "Poetka Halina Poświatowska 1935-1967".

Tekst wiersza

Świat przedstawiony w wierszu

Podmiot mówiący ujawnia się bezpośrednio tylko w jednym miejscu wiersza: i wiem że się nieodwołalnie stanie. Jednak wszystkie pozostałe wypowiedzi, zwłaszcza dotyczące leżącej w szpitalu kobiety, sformułowane w 3. os. l. poj., możemy także uznać za wyraz uczuć i przeżyć podmiotu lirycznego. W ten sposób osoba mówiąca w wierszu stara się zdystansować zarówno do sytuacji, w której się znajduje, jak i do samej siebie i swych uczuć.

Bohaterka postrzega siebie jako Izold jasnowłosą, wyraźnie odwołując się do średniowiecznej opowieści. Mieści się w tym charakterystyka jej sytuacji emocjonalnej – mamy tu więc do czynienia z osobą zakochaną, poddaną przemożnej sile miłości. Określenie ukochanego mianem Tristana nie pozostawia wątpliwości, że to miłość spełniona i wzajemna, ale nieszczęśliwa – kobieta umiera w samotności, tęskniąc do mężczyzny, którego kocha. Nawiązanie do legendy sprawia zarazem, że sytuacja ta nabiera znaczeń symbolicznych i uniwersalnych, a imiona bohaterów oznaczają wszystkich kochających, którzy umierają samotnie, tęskniąc do ukochanej osoby.

R1HuFZYDslPfR

Obraz przedstawia dwoje młodych ludzi. W centralnej części jest zamyślona kobieta ubraną w piękną, długą, biało-beżową suknię. Prawą ręką spokojnie głaszcze psa. Kobietę od tyłu delikatnie obejmuje mężczyzna, który spogląda na nią z miłością.

Poetyka wiersza

Wiersz jest niezwykle oszczędny w środkach literackich. Dominują w nim epitetyepitetepitety. Są wśród nich takie, które przypominają epitety stałe, znane z poezji dawnej, także średniowiecznej: Izold jest „biała, jasnowłosa”, jej warkocz zaś – „złoty”. Epitety te mają nie tylko funkcje obrazowe, ale posiadają także znaczenia symboliczne. Ale są też w wierszu epitety inne, współczesne: „trzepotliwy oddech”, „uwięziony ptak”. Są także codzienne, niepoetyckie: „wąskie korytarze”, „nowy dzień”, „szpitalne łóżko”. Jest również kilka epitetów rzeczownikowych, które przypominają dawną mowę poetycką: „ogniki oczu”, „złota cień”, „szept wiatru”.

Słownik