W e‑materiale Algorytm EuklidesaP7OAFYVSiAlgorytm Euklidesa poznaliśmy algorytm służący do znajdowania największego wspólnego dzielnika dwóch liczb naturalnych. Wersję iteracyjną Algorytmu Euklidesa w języku Python omówiliśmy w e‑materiale Algorytm Euklidesa w języku JavaPipCcaBjAAlgorytm Euklidesa w języku Java) – tym razem zbadamy podejście rekurencyjne.

Algorytm Euklidesa z odejmowaniem – implementacja algorytmu w języku Java

Zaimplementujmy z użyciem rekurencji algorytm Euklidesa w języku Java.

Nasza funkcja wygląda następująco:

Linia 1. public int NWD otwórz nawias okrągły int a przecinek int b zamknij nawias okrągły otwórz nawias klamrowy. Linia 2. if otwórz nawias okrągły a wykrzyknik znak równości b zamknij nawias okrągły otwórz nawias klamrowy. Linia 3. if otwórz nawias okrągły a zamknij nawias ostrokątny b zamknij nawias okrągły otwórz nawias klamrowy. Linia 4. return NWD otwórz nawias okrągły a minus b przecinek b zamknij nawias okrągły średnik. Linia 5. zamknij nawias klamrowy. Linia 6. return NWD otwórz nawias okrągły a przecinek b minus a zamknij nawias okrągły średnik. Linia 7. zamknij nawias klamrowy. Linia 9. return a średnik. Linia 10. zamknij nawias klamrowy.

W funkcji NWDNWDNWD(), która przyjmuje dwie zmienne typu int, użylibyśmy instrukcji warunkowej if, w której warunek będzie taki sam, jak w przypadku pętli while w wykonaniu iteracyjnym, czyli a != b.

Jeżeli warunek jest spełniony, to znaczy a != b, funkcja będzie wywoływana rekurencyjnie. W przypadku gdy wartość a będzie większa od wartości b, funkcja zwróci NWD(a - b, b), a w przeciwnym przypadku NWD(a, b - a). W algorytmie korzystamy z równości NWD(a, b) = NWD(a - b, b) dla a > b lub NWD(a, b) = NWD(a, b - a) dla b > a, które pokazaliśmy w e‑materiale Algorytm EuklidesaP7OAFYVSiAlgorytm Euklidesa.

Jeżeli warunek nie jest spełniony, funkcja zwróci a. Oczywiście mogłaby też zwrócić b – jeżeli warunek nie zostanie spełniony, będzie to oznaczać, że wartość obu zmiennych jest identyczna.

Funkcja kończy swoje działanie po zwróceniu wartości, więc nie musimy stosować instrukcji else.

Algorytm Euklidesa z dzieleniem – implementacja algorytmu w języku C++

Kod wygląda następująco:

Linia 1. public int NWD otwórz nawias okrągły int a przecinek int b zamknij nawias okrągły otwórz nawias klamrowy. Linia 2. if otwórz nawias okrągły b wykrzyknik znak równości 0 zamknij nawias okrągły otwórz nawias klamrowy. Linia 3. return NWD otwórz nawias okrągły b przecinek a procent b zamknij nawias okrągły średnik. Linia 4. zamknij nawias klamrowy. Linia 5. return a średnik. Linia 6. zamknij nawias klamrowy.

Zadeklarujemy funkcję NWD() zwracającą typ int. Przyjmie ona parametry ab – obydwa typu int. W ciele funkcji umieścimy instrukcję warunkową if, której testem logicznym będzie b != 0. Jeżeli zależność zachodzi, funkcja zwróci samą siebie z argumentami ba % b. W przeciwnym razie funkcja zwróci zmienną a.

Istotne jest, żeby funkcja zwróciła przypadek podstawowyprzypadek podstawowyprzypadek podstawowy w momencie, gdy b przyjmie wartość 0. W innym przypadku w następnym wywołaniu funkcji pojawiłby się argument, który doprowadziłby do wykonania operacji niedozwolonej, czyli szukania reszty z dzielenia przez 0.

Ciekawostka

Co mają zatem wspólnego matrioszka i algorytmy rekurencyjne? Rosyjska lalka to w zasadzie zestaw kilku lalek – największa lalka ma w sobie trochę mniejszą, mniejsza – jeszcze mniejszą i tak dalej, aż do najmniejszej lalki, która jest tak mała, że nie da się w niej zmieścić kolejnej. Podobnie z rekurencją – algorytm rozwiązuje problem, dzieląc go na podproblemy. Robi to do momentu, w którym natrafia na przypadek podstawowy.

Słownik

NWD
NWD

skrót pojęcia największy wspólny dzielnik dwóch liczb całkowitych – największa liczba naturalna, która dzieli dwie rozpatrywane liczby bez reszty

przypadek podstawowy
przypadek podstawowy

przypadek, w którym funkcja rekurencyjna zwraca konkretną wartość, a nie wywołanie samej siebie

rekurencja
rekurencja

technika programowania polegająca na odwoływaniu się procedur lub funkcji do samych siebie, aż do momentu spełnienia warunku podstawowego