Przeczytaj
Współczynnik feminizacji i maskulinizacji – sposób obliczania
Współczynnik feminizacjiWspółczynnik feminizacji (WIndeks dolny ff) służy do przedstawienia struktury płci, czyli liczby kobiet przypadającej na 100 mężczyzn. Matematycznie jest to stosunek liczby kobiet do liczby mężczyzn pomnożony przez 100. W analogiczny sposób oblicza się współczynnik maskulinizacjiwspółczynnik maskulinizacji, który wyraża liczbę mężczyzn w przeliczeniu na 100 kobiet. Stanowi on stosunek liczby mężczyzn do liczby kobiet pomnożony przez 100.
Gdzie:
WIndeks dolny ff - współczynnik feminizacji w danym miejscu i czasie,
WIndeks dolny mm - współczynnik maskulinizacji w danym miejscu i czasie
K - liczba kobiet w danym miejscu i czasie
M - liczba mężczyzn w danym miejscu i czasie
Korzystając z danych BDL GUS, zapisz liczbę kobiet i liczbę mężczyzn w Twojej miejscowości w ostatnim dostępnym roku. Na tej podstawie oblicz współczynnik feminizacji według powyższego wzoru.
Współczynnik feminizacji w Polsce według grup wiekowych i w podziale na miasta i wsie
Według danych BDL GUS (za 2018 rok) w Polsce żyje 38,4 mln ludzi, z czego 19,8 mln to kobiety (51,6%), a 18,6 mln - mężczyźni (48,4%). Współczynnik feminizacji w Polsce wynosi zatem obecnie 106,7. Jest on zróżnicowany nie tylko przestrzennie, ale również według grup wiekowych.
W podziale na pięcioletnie grupy wiekowe zauważa się pewną prawidłowość w zakresie struktury płci. Do grupy wiekowej 45‑49 lat liczba Polaków jest większa niż liczba Polek, ponieważ chłopców rodzi się statystycznie więcej niż dziewczynek. Natomiast od grupy 50‑54 lata widoczna jest przewaga kobiet nad mężczyznami, która narasta wraz z wiekiem społeczeństwa. Wpływa na to większa średnia długość trwania życia kobiet i duża nadumieralność mężczyzn. Nadwyżka liczby kobiet nad liczbą mężczyzn w starszych grupach wiekowych jest znacznie większa niż nadwyżka liczby mężczyzn nad liczbą kobiet w młodszych grupach wiekowych. Dla przykładu - liczba kobiet w wieku 80‑84 lata jest niemal dwukrotnie większa niż liczba mężczyzn w tej grupie wiekowej, natomiast w przypadku grupy wiekowej 85 i więcej lat stosunek liczby kobiet do liczby mężczyzn przekracza 2,5.
Porównaj wartości współczynników feminizacji w grupach wiekowych ludności w Polsce w 2018 roku w miastach i na obszarach wiejskich.
W przypadku miast przewaga kobiet zaznacza się już od grupy wiekowej 40‑44 lata, ze względu na ich imigrację z obszarów wiejskich. Proces ten powoduje, że na wsiach przewaga ta występuje dopiero od grupy wiekowej 65‑69 lat. Młodsze grupy wiekowe odznaczają się przewagą liczby mężczyzn nad liczbą kobiet. O ile najmniejsze współczynniki feminizacji, które występują w grupie wiekowej 0‑4 lata są zbliżone, zarówno w miastach, jak i na wsiach (ok. 94,7‑94,8), to najwyższe wartości tego współczynnika (grupa wiekowa 85 lat i więcej) na tych obszarach wykazują znaczne różnice (WIndeks dolny ff w miastach w tej grupie wiekowej wynosi 251,2, a na wsiach – 276,6). Generalnie współczynnik feminizacji w miastach wynosi 111, a na obszarach wiejskich – 100,6.
Przestrzenne zróżnicowanie współczynnika feminizacji w Polsce
Jak już wiadomo, według danych BDL GUS (na 2018 rok) w Polsce współczynnik feminizacji wynosi 106,7. Jedynie pięć województw odznacza się wyższymi niż przeciętne wartościami tego wskaźnika. Najwyższa jego wartość występuje w województwie łódzkim (109,9). Pozostałe cztery województwa to: mazowieckie, dolnośląskie, śląskie i opolskie. Z kolei najniższym współczynnikiem feminizacji odznacza się woj. podkarpackie (104,2).
Jednymi z najwyższych współczynników feminizacji odznaczają się miasta: Ciechocinek i Nałęczów (WIndeks dolny ff około 120), które pełnią funkcję uzdrowiskową i zatrudniają dużą liczbę kobiet do pracy w usługach. Wysokie wartości tego współczynnika występują również w Łodzi (119,4) i Warszawie (117,4). W pierwszym przypadku przyczyn należy szukać już w XIX i XX wieku, kiedy to w Łodzi na dużą skalę rozwinął się przemysł włókienniczy, w którym zatrudnienie znajdowały głównie kobiety. Obecnie, mimo niewielkiej roli tego przemysłu, nadwyżka kobiet jest wciąż wyraźna. Nie jest jednak tak duża, jak na przykład w latach 70. XX wieku (140 kobiet na 100 mężczyzn). Dzięki temu jednemu miastu całe województwo łódzkie posiada duży współczynnik feminizacji. Jeżeli chodzi o stolicę kraju, to jest ona miejscem docelowym imigracji wielu młodych kobiet, które przyjeżdżają tam pracować lub studiować. Również dzięki temu miastu całe województwo mazowieckie jest na drugim miejscu w rankingu analizowanego współczynnika. Natomiast najbardziej zmaskulinizowane pozostają regiony wschodnie, w których przeważają tereny wiejskie. To stamtąd wyjeżdża najwięcej kobiet.
Słownik
współczynnik wyrażający liczbę kobiet w przeliczeniu na 100 mężczyzn w danym miejscu i czasie
współczynnik wyrażający liczbę mężczyzn w przeliczeniu na 100 kobiet w danym miejscu i czasie