R7SwEI0BXSJTD

Zdjęcie przedstawia zbliżenie na rękę osoby, która oparta jest na kuli.

Słownictwo związane ze zdrowiem i zdarzeniami dotyczącymi leczenia/ Il lessico legato alla salute e alle situazioni relative alle cure

Terminy odnoszone do zdrowia, dotykających nas chorób i ich leczenia na pewno będą przydatne, gdy zajdzie potrzeba rozmowy z lekarzem, wizyty w przychodni lub szpitalu.

Zwróć uwagę na określenia, które mają podobną formę do tych, które znasz w języku polskim. Język medyczny nierzadko okazuje się umiędzynarodowiony.

Choroby

R1UeAlwBw1sl0

Ilustracja

Choroby

Termin włoski	Termin polski
l’allergia	alergia
l’anemia	anemia
l’artrite	artretyzm
la bronchite	zapalenie oskrzeli
il diabete	cukrzyca
l’emicrania	migrena
l’ictus	udar
l’ipertensione	nadciśnienie
la polmonite	zapalenie płuc
il reflusso	refluks / zgaga
il reumatismo	reumatyzm
la sinusite	zapalenie zatok
la tonsillite	zapalenie migdałków
la tubercolosi	gruźlica
il tumore	nowotwór

Zdarzenia wymagające pomocy lekarskiej

RBLFo4VptUR5a

Ilustracja

Zdarzenia wymagające pomocy lekarskiej

Termin włoski	Termin polski
la frattura di un osso	złamanie/pęknięcie kości
l’infarto	zawał serca
la ferita profonda	głęboka rana
l’ustione	oparzenie
lo svenimento	omdlenie
la perdita di coscienza	utrata świadomości

Objawy

Rgalvs0WDAscH

Ilustracja

Objawy

Termin włoski	Termin polski
la febbre	gorączka
i brividi	dreszcze
l’infiammazione	zapalenie
la diarrea	rozwolnienie
le vertigini	zawroty głowy
la pressione alta / bassa	wysokie / niskie ciśnienie
il dolore acuto di un organo interno	ostry ból organu wewnętrznego
i disturbi della vista	zaburzenia widzenia
i disturbi dell’equilibrio	zaburzenia równowagi
l’eruzione cutanea	wysypka
la temperatura alta / bassa	wysoka / niska temperatura
il gonfiore	spuchnięcie / opuchlizna

Tryb rozkazujący/L’imperativo

Jak zapewne zauważyłeś/zauważyłaś, w dialogu pt. „Una visita urgente dall’ortopedico” pojawiają się formy 3. osoby liczby pojedynczej trybu rozkazującego, jak np.:

Provi ad alzare la gamba. – Proszę spróbować podnieść nogę.

Muova le dita del piede. – Proszę poruszyć palcami stopy.

W poniższej tabeli została przedstawiona odmiana czasowników regularnych w trybie rozkazującym w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej.

RPIQ27OYLKLqA

Ilustracja

Persona e numero	Verbi che finiscono in -are	Verbi che finiscono in -ere	Verbi che finiscono in -ire
2. sing.	prova! cerca!	muovi!	senti!	finisci!
3. sing.	provi! cerchi!	muova!	senta!	finisca!

Przeanalizuj przykłady:

Senta, non posso aspettare ancora. – Proszę posłuchać, nie mogę dłużej czekać.

Muovi le dita del piede! – Poruszaj palcami stopy.

Cerchi di fare spesso delle passeggiate. – Proszę się postarać często chodzić na spacery.

Zauważ, że w trzeciej osobie liczby pojedynczej trybu rozkazującego czasowników zakończonych na -care przed końcówką -i stawiamy h.

Czasowniki venire i dare, które także pojawiły się w dialogu u ortopedy, nie są czasownikami regularnymi, w związku z tym ich odmiana w trybie rozkazującym jest nieco inna.

Venga qua! – Proszę tu przyjść.

Monica, ci dia una mano. – Moniko, proszę nam pomóc.

Odmiana tych, a także innych czasowników nieregularnych, została ujęta w tabelach zamieszczonych poniżej.

R1Nmc2bTTfb1s

Ilustracja

Persona e numero	avere	essere
2	abbi!	sii!
3	abbia!	sia!

R67123c9DvyR8

Ilustracja

Persona e numero	andare	dare	dire	fare	sapere	scegliere	tradurre	venire
2	vai!/va’!	dai!/da’!	di’!	fai!/fa’!	sappi!	scegli!	traduci!	vieni!
3	vada!	dia!	dica!	faccia!	sappia!	scelga!	traduca!	venga!

Przeanalizuj kilka przykładów:

Sappia che non l’ho fatto io. – Niech Pan/Pani wie, że tego nie zrobiłem/zrobiłam.

Signor Rossi, mi dica tutto. – Panie Rossi, proszę mi wszystko powiedzieć.

Marco, vieni al concerto con noi! – Marco, chodź z nami na koncert.

Tryb rozkazujący z przeczeniem/L’imperativo negativo

Zapoznaj się z tabelą z formami 2. i 3. osoby liczby pojedynczej trybu rozkazującego z przeczeniem.

R1ZWGcVrRZOLs

Ilustracja

Persona e numero	andare	essere	dire	provare	muovere	finire
2	non andare!	non essere!	non dire!	non provare!	non muovere!	non finire!
3	non vada!	non sia!	non dica!	non provi!	non muova!	non finisca!

Jak zauważyłeś/zauważyłaś, druga osoba liczby pojedynczej trybu rozkazującego z przeczeniem ma formę bezokolicznika, w trzeciej osobie liczby pojedynczej nie ma żadnych zmian. Dotyczy to wszystkich czasowników.

Signora Benni, non faccia questo errore! – Pani Benni, proszę nie popełniać tego błędu.

Elisa, non dire niente, per favore. – Eliso, proszę, nic nie mów.

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga