RDzPV7x55aUbM

Zdjęcie przedstawia młodą kobietę z długimi włosami siedzącą przed ekranem komputera. Kobieta widoczna jest z boku, w prawej ręce trzyma długopis i unosi ją wskazując w stronę ekranu.

1

Esercizio 2

Leggi il dialogo ancora una volta. Che cosa fa male a chi? Abbina i nomi alle parti del corpo.

Przeczytaj tekst jeszcze raz. Co kogo boli? Połącz imiona z nazwami części ciała.

RFA1vayvOMMDi

Ilustracja składa się z trzech zdjęć przedstawiających części ciała. Na zdjęciu po lewej u góry widoczne są oczy kobiety i pod zdjęciem jest napis "gli occhi". Poniżej na zdjęciu kobieta trzyma się ręką za czoło. Pod zdjęciem znajduje się napis "la testa". Po prawej stronie na zdjęciu widoczna jest z tyłu kobieta siedząca na biurowym krześle. Kobieta trzyma się rękami za dolną część pleców. Poniżej znajduje się napis "la schiena".

RNDNzhIxbnwNW

gli occhi Możliwe odpowiedzi: 1. Gianna, 2. Michele, 3. il fratello di Michele, 4. il fratello di Michele, 5. Gianna la schiena Możliwe odpowiedzi: 1. Gianna, 2. Michele, 3. il fratello di Michele, 4. il fratello di Michele, 5. Gianna la testa Możliwe odpowiedzi: 1. Gianna, 2. Michele, 3. il fratello di Michele, 4. il fratello di Michele, 5. Gianna

gli occhi Możliwe odpowiedzi: 1. Gianna, 2. Michele, 3. il fratello di Michele, 4. il fratello di Michele, 5. Gianna la schiena Możliwe odpowiedzi: 1. Gianna, 2. Michele, 3. il fratello di Michele, 4. il fratello di Michele, 5. Gianna la testa Możliwe odpowiedzi: 1. Gianna, 2. Michele, 3. il fratello di Michele, 4. il fratello di Michele, 5. Gianna

Pronomi indiretti

W języku włoskim mamy do czynienia z zaimkami dopełnienia bliższego (pronomi diretti) i zaimkami dopełnienia dalszego (pronomi indiretti).

Aby powtórzyć sobie zasady użycia pronomi diretti, wróć do e‑materiału: Gli acquisti onlineDduwImvxmGli acquisti online.

W poniższej tabeli znajdziesz wszystkie pronomi diretti oraz wszystkie pronomi indiretti:

RPjxwhmIlXQp2

Ilustracja

$-$	Pronomi diretti	Pronomi diretti	Pronomi indiretti	Pronomi indiretti
$-$	tonici	atoni	tonici	atoni
io	me	mi	a me	mi
tu	te	ti	a te	ti
lui	lui	lo	a lui	gli
lei	lei	la	a lei	le
noi	noi	ci	a noi	ci
voi	voi	vi	a voi	vi
loro (maschile)	loro	li	a loro	gli
loro (femminile)	loro	le	a loro	gli

W niniejszym materiale skupimy się na pronomi indiretti. W załączonej tabeli wymienione zostały dwie formy tych zaimków. Skąd wiedzieć, której z nich użyć?

W powyższym tekście spotkałeś/spotkałaś się z wyrażeniem „mi fa male”. W bezokoliczniku ten czasownik brzmiałby tak:

fare male a qualcuno – czyli dolegać komuś/boleć kogoś.

Zauważ, że w tej konstrukcji pojawia się przyimek „a”. Właśnie ten przyimek wskazuje na to, że powinniśmy użyć pronome indiretto:

La testa fa male a Gianna. – Giannę boli głowa.

W związku z tym, że mamy wspomniane „a”, gdy chcemy zmienić szyk zdania, nie możemy zapomnieć o tym przyimku:

A Gianna fa male la testa. – Giannę boli głowa.

A chi fa male la testa? – Kogo boli głowa?

A Gianna. – Giannę.

Wiemy już, jak zbudować zdanie, gdy w wyrażeniu znajduje się przyimek „a”. Teraz spójrzmy, co się stanie, gdy będziemy chcieli powiedzieć po prostu „Ją boli głowa” – mając na myśli cały czas Giannę.

Le fa male la testa. – Boli ją głowa.

Le odnosi się do Gianny. a lei = le

Wróć do tabelki i zauważ, że po lewej stronie od „le” znajdziesz właśnie „a lei”.

Analogicznie spróbujmy zatem ułożyć zdanie, które będzie dotyczyło jakiegoś chłopca. Możemy wykorzystać inny czasownik, np.: popularne piacere, które też łączy się z przyimkiem „a”.

A Giovanni piace la pizza. – Giovanniemu smakuje pizza.

Gli piace la pizza. – Smakuje mu pizza.

a lui = gli

Zauważ teraz, że w liczbie mnogiej – loro – nie mamy rozróżnienia między rodzajem męskim a żeńskim, po prostu a loro zawsze zamieniamy na gli.

A Franco e Maria fanno male le gambe. – Franka i Marię bolą nogi.

Gli fanno male le gambe. – Bolą ich nogi.

A Francesca e Maria fanno male le gambe. – Franceskę i Marię bolą nogi.

Gli fanno male le gambe. – Bolą je nogi.

Przyjrzyj się jeszcze kilku zdaniom, w których czasownik łączy się z przyimkiem a:

Telefono a Gianna. Le telefono. – Dzwonię do Gianny. Dzwonię do niej.

Do il mio libro a Luigi. Gli do il mio libro. – Daję książkę Luigiemu. Daję mu moją książkę.

Pamiętaj, by zwrócić uwagę na szyk zdania. Zauważ, że zaimek dopełnienia dalszego zawsze stoi przed czasownikiem.

UWAGA!

Przyjrzymy się jeszcze kilku przykładom użycia zaimka dopełnienia dalszego w przypadku trzeciej osoby liczby mnogiej:

Telefono a Gianna e Luigi. Gli telefono. – Dzwonię do Gianny i Luigiego. Dzwonię do nich.

Telefono a Gianna e Luigi. Telefono loro. – Dzwonię do Gianny i Luigiego. Dzwonię do nich.

Jak widzisz, w przypadku loro możemy przekazać tę samą informację na dwa różne sposoby.

PAMIĘTAJ!

Zaimki dopełnienia dalszego w formie grzecznościowej, czyli Lei i Loro odpowiadają trzeciej osoby liczby pojedynczej i mnogiej i zapisujemy je dużą literą, np:

Signora Rossi, Le fanno male i piedi? – Pani Rossi, czy bolą Panią stopy?

Signor Rossi, Le fa male la testa? – Panie Rossi, czy boli Pana głowa?

Fa male, fanno male

Dlaczego jednak w ostatnich przykładach pojawiło się fanno male i fa male?

Pamiętaj, że forma czasownika fare odnosi się w tym przypadku do części ciała, która kogoś boli. W tym przypadku nogi – le gambe – są w liczbie mnogiej. Spójrz na przykład:

Mi fa male una gamba. – Boli mnie noga (jedna!).

Mi fanno male le gambe. – Bolą mnie nogi (dwie!).

Avere mal di

Oprócz konstrukcji mi fa male, gli fa male itd., aby przekazać informację o tym, że coś nas boli, możemy powiedzieć po postu ho mal di…, ha mal di…, czyli dosłownie „mam/ma ból czegoś”. W przypadku zastosowania tej konstrukcji wystarczy tylko odmienić czasownik avere. Spójrz na przykłady:

Ho mal di schiena. – Bolą mnie plecy.

Hai mal di testa? – Boli cię głowa?

Gianna ha mal di pancia. –Giannę boli brzuch.

Lui ha mal di stomaco. – Boli go żołądek.

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga