bg‑azure

Analizza il testo. Nota le caratteristiche della scuola secondaria di primo grado in Italia. È simile a quella polacca?

Przeanalizuj tekst. Zwróć uwagę na cechy szkoły włoskiej, do której uczęszcza młodzież w wieku 11‑14 lat. Czy jest podobna do polskiej?

Adriana Grzelak-Krzymianowska, Tamara Roszak, Marta Sterna

La scuola secondaria di primo grado (le medie) rappresentarappresentarerappresenta il momentoil momento (m)momento di passaggioil passaggio (m)passaggio dall’infanzial’infanzia (f)infanzia all’adolescenzal’adolescenza (f)adolescenza. Dagli 11 ai 14 anni i ragazzi affrontanoaffrontareaffrontano grandi cambiamentiil cambiamento (m)cambiamenti siasia... chesia fisicifisicofisici che psicologicipsicologicopsicologici e la scuola – insiemeinsiemeinsieme alla famiglia – devedoveredeve supportaresupportaresupportare taletaletale passaggio. I tre anni delle medie prevedonoprevedereprevedono 30 orel'ora (f)ore settimanalisettimanalesettimanali di frequenzala frequenza (f)frequenza, che la scuola puòpoterepuò sceglieresceglierescegliere di gestiregestiregestire. I ragazzi devono studiare due lingue stranierestranierostraniereapprofondireapprofondireapprofondire l’usol’uso (m)l’uso delle tecnologie informatichele tecnologie (fpl) informatichetecnologie informatiche. È obbligatorioobbligatorioobbligatorio l’esamel’esame (m)esame di Statolo Stato (m)Stato finalefinalefinale. L’esame prevede la prova d’italiano, di matematica e di due lingue straniere, sia scritta che orale. Gli alunni devono anche preparare una tesina su un argomentol’argomento (m)argomentosceltala scelta (f)scelta.

1 Źródło: Adriana Grzelak-Krzymianowska, Tamara Roszak, Marta Sterna, [na podstawie:] Il sistema scolastico italiano oggi, la scuola italiana, https://www.paginemamma.it/la-scuola-italiana [dostęp 20.04.2023], licencja: CC BY 3.0. Tekst skrócony i zmodyfikowany.
RPFOu7fFJLsrO
Nagranie przedstawia tekst powyżej.
Esercizio 1

Scegli la risposta giusta.

Wybierz prawidłową odpowiedź.

R1ZRLEyaRDlCQ
Quante ore di lezioni hanno gli studenti in Italia in una settimana? Możliwe odpowiedzi: 1. 30, 2. 11, 3. 2
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
RCKd2vWTh3mzK
Quante lingue straniere imparano gli alunni nella scuola secondaria di primo grado? Możliwe odpowiedzi: 1. 1, 2. 2, 3. 3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
RciaEZ67iNawO
Come finiscono le medie? Możliwe odpowiedzi: 1. Senza l’esame., 2. Con l’esame di Stato finale., 3. Con l’esame di tecnologie informatiche.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1VJfA29sHf2U
Per quanti anni i ragazzi italiani frequentano le medie? Możliwe odpowiedzi: 1. 3, 2. 11, 3. 1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Jak wygląda system edukacji we Włoszech?

Obecnie system edukacji (il sistema educativo) jest zorganizowany w następujący sposób:

R1qkPpy0Y6QEe
Grafika interaktywna
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
  • scuola dell'infanzia (przedszkole) dla dzieci od 3 do 6 lat;

Pierwszy cykl kształcenia (il primo ciclo di istruzione), który trwa łącznie 8 lat i dzieli się na:

  • scuola primaria/elementare (szkoła podstawowa) trwa 5 lat i jest dla dzieci od 6 do 11 roku życia;

Drugi cykl kształcenia (il secondo ciclo di istruzione) obejmuje dwa typy szkół:

  • scuola secondaria di primo grado (szkoła średnia pierwszego stopnia) trwa 3 lata i jest przeznaczona dla młodzieży w wieku od 11 do 14 lat;

  • scuola secondaria di secondo grado (szkoła średnia drugiego stopnia), która trwa 5 lat, przeznaczona jest dla uczniów w wieku 14 -19 lat. W tym cyklu kształcenia można uczęszczać do liceum (i licei), szkół technicznych (gli istituti technici) albo do szkół zawodowych (gli istituti professionali);

  • percorsi triennali e quadriennali di istruzione e formazione professionale (IFP) (trzyletnie albo czteroletnie szkoły zawodowe), przeznaczone dla uczniów, którzy ukończyli pierwszy cykl kształcenia.

We Włoszech istnieje obowiązek kształcenia do 16 roku życia.

We Włoszech uczeń po szkole podstawowej i średniej pierwszego stopnia oraz zdaniu egzaminu państwowego (l’esame di Stato) musi dokonać wyboru szkoły i kierunku, w którym chce się rozwijać.

Ma do wyboru kilka typów liceów:

R3jFbikMIsZCv
Grafika interaktywna
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
  • il liceo classico (liceum klasyczne, w którym będzie się uczył przede wszystkim przedmiotów humanistycznych takich jak język włoski, łacina, greka czy historia);

  • il liceo linguistico (liceum językowe, w którym uczniowie uczą się w dużym wymiarze trzech języków i literatur obcych nowożytnych i łaciny)

  • il liceo scientifico (liceum ścisłe, w którym uczniowie obok takich przedmiotów jak język włoski, historia czy geografia, skupią się na rozwijaniu umiejętności z takich przedmiotów jak matematyka i fizyka);

  • il liceo artistico (liceum artystyczne, w którym oprócz wiedzy ogólnej, uczniowie będą rozwijać swoje zdolności artystyczne)

Szkoły techniczne, podobnie jak w Polsce, są profilowane. Kształcą między innymi w takich kierunkach jak (indirizzo):

R1YoDtsk3Y4V2
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

rolnictwo (agraria), administracja (amministrazione), marketing (finanza e marketing), biotechnologia (biotecnologie), elektronika (elettronica), grafika (grafica), transport (trasporto) i logistyka (logistica), mechanika (meccanica) czy turystyka (turismo).

Istnieje we Włoszech również bardzo wiele szkół zawodowych, w których uczniowie przygotowują się do pracy w zawodach związanych z: lasami (risorse forestali), rybołówstwem (pesca commerciale), rękodziełem (artigianato), środowiskiem (ambiente), gastronomią (gastronomia), kulturą (servizi culturali) czy pracą społeczną (assistenza sociale).

Wybór jest ogromny. Zarówno uczniom w Polsce, jak i we Włoszech, nie jest łatwo podjąć decyzję. A czy ty już wiesz, co będziesz robił/robiła po ukończeniu 8 klasy?

Rp2093PklRvfa
A quale scuola devo inviare la domanda d'iscrizione?
Do jakiej szkoły powinienem się zapisać?
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

WYKRZYKNIENIA

Włosi, podobnie jak Polacy, powszechnie używają w mowie wykrzykników i zwrotów potocznych, które wyrażają różne emocje. Mogą ci się one przydać w rozmowie o twoich planach edukacyjnych, o szkole włoskiej i polskiej oraz w każdej innej konwersacji:

Che barba!Ale nuda! To nieciekawe!

R1LcrfV44wSAL
Nagranie przedstawia zwrot w języku włoskim.
  • Ti piace il film? – Podoba ci się film?

  • Che barba! Usciamo! – Straszna nuda. Wychodzimy!

RDaYwUudibMfO
Nagranie przedstawia krótki dialog.

Figurati!Daj spokój! Nie ma za co!

RP4riCRVZq0p7
Nagranie przedstawia zwrot w języku włoskim.
  • Sai già a quale scuola inviare la domanda d’iscrizione? – Czy wiesz już, do jakiej szkoły złożyć dokumenty?

  • Figurati! Non lo so ancora. – Daj spokój! Jeszcze nie wiem.

R13jhNcQVPh7e
Nagranie przedstawia krótki dialog.
  • Grazie per il tuo aiuto con matematica. – Dziękuję za pomoc przy matematyce.

  • Figurati! – Nie ma za co.

Rj0GbyTDvBwaF
Nagranie przedstawia krótki dialog.

GiàWłaśnie; rzeczywiście; masz rację.

RpaPHpHJNmstc
Nagranie przedstawia zwrot w języku włoskim.
  • Fa freddo oggi, meglio mettere un berretto. – Zimno dzisiaj, lepiej włożyć czapkę.

  • Già, hai ragione! – Rzeczywiście, masz rację.

R1VaS7fEYkNG3
Nagranie przedstawia krótki dialog.

Che invidia!Ale zazdrość!

RQMGJxcvpg6tb
Nagranie przedstawia zdanie w języku włoskim.
  • Laura è molto brava in matematica e non deve studiare tanto. – Laura jest uzdolniona matematycznie i nie musi się tyle uczyć.

  • Che invidia! – Zazdroszczę!

RLZLO5ZZYp3my
Nagranie przedstawia krótki dialog.

Non c’è maleNie jest źle!

R1D1j1FFoRUfu
Nagranie przedstawia zdanie w języku włoskim.
  • Ti piace il tuo orario delle lezioni? – Podoba ci się twój plan lekcji?

  • Non c’è male. – Nie jest źle.

R1YLrMnqb7Cnc
Nagranie przedstawia krótki dialog.

Ma va’!Nie gadaj! Daj spokój!

RVhB1w3Xlhlwl
Nagranie przedstawia zwrot w języku włoskim.
  • Lunedì comincio con matematica. – W poniedziałek zaczynam od matematyki.

  • Ma va’! Anch’io! – Nie gadaj! Ja też.

RIOGvDmTumS36
Nagranie przedstawia krótki dialog.

BohNie mam pojęcia.

R1HiE83iZynVa
Nagranie przedstawia zwrot w języku włoskim.
  • Sai quale liceo frequenta Maria? – Wiesz, do którego liceum chodzi Maria?

  • Boh! – Nie mam pojęcia.

REpcXUdBdUyUJ
Nagranie przedstawia krótki dialog.

UffaO nie! (wyraża zmęczenie, niecierpliwość)

R1a3CYZzRrr0u
Nagranie przedstawia zwrot w języku włoskim.
  • Uffa, ho ancora tante parole italiane da studiare! – O rany, mam jeszcze tyle włoskich słów do nauczenia.

RzvuM2WgGhO5L
Nagranie przedstawia zdanie w języku włoskim.

Ma daiNieprawda; nie wierzę; no weź nie żartuj.

R10xnw0nsdJm3
Nagranie przedstawia zwrot w języku włoskim.
  • Finalmente mi sposo. – Wreszcie się żenię.

  • Ma dai! – No, nie wierzę.

R17jbHqbUGcTG
Nagranie przedstawia krótki dialog.

MagariOby; gdyby tylko; być może; nawet gdyby

R1Ce6hktvBCAa
Nagranie przedstawia zwrot w języku włoskim.
  • Andiamo in vacanza in Italia? – Jedziemy na wakacje do Włoch?

  • Magari! – Oby!

RnCopBNNwMjdE
Nagranie przedstawia krótki dialog.

Mi raccomandoPamiętaj; proszę; tylko

REQhjFX79y3Rg
Nagranie przedstawia zwrot w języku włoskim.
  • Ciao Mamma, ci vediamo dopo la festa. – Cześć mamo, widzimy się po imprezie.

  • Mi raccomando, torna per le 22. – Pamiętaj tylko, żeby wrócić na 22.

RkaixJztWi75m
Nagranie przedstawia krótki dialog.
  • Domani ho un esame. – Jutro mam egzamin.

  • In bocca al lupo, mi raccomando. – Powodzenia, pamiętaj!

RZU1eYL5lepNZ
Nagranie przedstawia krótki dialog.
R1dSFluHAnBW0
Appunti:  (Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga

l’adolescenza (f)
l’adolescenza (f)
R15gvGYGUQ9ea1
Nagranie dźwiękowe

młodość, okres dojrzewania

R1B6xKdN9gTnO1
Nagranie dźwiękowe
affrontare
affrontare
R1bWKGQ6MtSHx1
Nagranie dźwiękowe

stawiać czemuś czoło, mierzyć się z czymś

R1Mmn9uulQunR1
Nagranie dźwiękowe
approfondire
approfondire
RqiyDmON4BFJ91
Nagranie dźwiękowe

pogłębiać

RcaGXV8bC5qPF1
Nagranie dźwiękowe
l’argomento (m)
l’argomento (m)
R1M5MFC9KQn7W1
Nagranie dźwiękowe

zagadnienie, temat

RfIhrPvc6W8WA1
Nagranie dźwiękowe
il cambiamento (m)
il cambiamento (m)
RihkGQglqZWdy1
Nagranie dźwiękowe

zmiana

Rc4jLpAjuw0fk1
Nagranie dźwiękowe
dovere
dovere
R1T7JHhHs9Blg1
Nagranie dźwiękowe

musieć

RhZszJ6YLZ1S31
Nagranie dźwiękowe
l’esame (m)
l’esame (m)
R17BgyMOqjMG71
Nagranie dźwiękowe

egzamin

RkNkoCsyQAOjG1
Nagranie dźwiękowe
finale
finale
RJkJDRis6pEDP1
Nagranie dźwiękowe

końcowy

RJl7QbkiLfsNZ1
Nagranie dźwiękowe
fisico
fisico
R7kWnHQnx9zIa1
Nagranie dźwiękowe

fizyczny

RvRTiLrABwdjS1
Nagranie dźwiękowe
la frequenza (f)
la frequenza (f)
RpwqUPe5OYDNG1
Nagranie dźwiękowe

uczęszczanie

R1MR6rsOmgT2L1
Nagranie dźwiękowe
gestire
gestire
Rz9fjnxguEqwl1
Nagranie dźwiękowe

zarządzać

RE58f0tQ366wD1
Nagranie dźwiękowe
l’infanzia (f)
l’infanzia (f)
R8Xuda2W6Z1da1
Nagranie dźwiękowe

dzieciństwo

RiUONXoVh902J1
Nagranie dźwiękowe
insieme
insieme
R1TSayL4gjenf1
Nagranie dźwiękowe

razem

RF6SK5c97vKYb1
Nagranie dźwiękowe
il momento (m)
il momento (m)
RhT4ErXOmiAXa1
Nagranie dźwiękowe

chwila

R1LjOz2Z8pOgn1
Nagranie dźwiękowe
obbligatorio
obbligatorio
R1ESK7HmgffLd1
Nagranie dźwiękowe

obowiązkowy

R1cAeZAnZCnx41
Nagranie dźwiękowe
l'ora (f)
l'ora (f)
RsrIUebto3xlx1
Nagranie dźwiękowe

godzina

RcL2OD0rHKAFW1
Nagranie dźwiękowe
il passaggio (m)
il passaggio (m)
R1EuXUgM3Irg61
Nagranie dźwiękowe

przejście

RkRxAWQ1r0kag1
Nagranie dźwiękowe
potere
potere
RgGW41N414Q0v1
Nagranie dźwiękowe

móc

R1bUlJzvyCyC81
Nagranie dźwiękowe
prevedere
prevedere
RQ1TjYaIgE1SV1
Nagranie dźwiękowe

przewidywać, zakładać

RQ9TZv4ZT6JvZ1
Nagranie dźwiękowe
psicologico
psicologico
R1T3888EJWqs01
Nagranie dźwiękowe

psychologiczny

RfqpnImjmzbdr1
Nagranie dźwiękowe
rappresentare
rappresentare
R16s8VBquo67d1
Nagranie dźwiękowe

reprezentować

R17dMAtL40HwM1
Nagranie dźwiękowe
scegliere
scegliere
R1TvxuHaLaFW91
Nagranie dźwiękowe

wybierać

R9XdBQpemUX7h1
Nagranie dźwiękowe
la scelta (f)
la scelta (f)
R1Q0BdEQCddNj1
Nagranie dźwiękowe

wybór

RIp0kH48PiAgO1
Nagranie dźwiękowe
settimanale
settimanale
R1JJFyzd7EpGo1
Nagranie dźwiękowe

tygodniowy

R13R13DVEUMS61
Nagranie dźwiękowe
sia... che
sia... che
RpA518gTnSn2B1
Nagranie dźwiękowe

czy to... czy to

R1ehOVJJPmEer1
Nagranie dźwiękowe
lo Stato (m)
lo Stato (m)
R4YNDkeCf7hMt1
Nagranie dźwiękowe

państwo

R1ds3hqQPWrhV1
Nagranie dźwiękowe
straniero
straniero
R8b0QQ7GES9eu1
Nagranie dźwiękowe

tu: obcy

RJJHZ3rgyDlSI1
Nagranie dźwiękowe
supportare
supportare
RqC9mK5drsqSo1
Nagranie dźwiękowe

wspierać

RoUigN2mNT67E1
Nagranie dźwiękowe
tale
tale
RgiNdtvpC1I9y1
Nagranie dźwiękowe

taki

Rb33QQHukCjmS1
Nagranie dźwiękowe
le tecnologie (fpl) informatiche
le tecnologie (fpl) informatiche
RTWRwP3BdVK8F1
Nagranie dźwiękowe

technologie informacyjne

R54BNUtqbolDe1
Nagranie dźwiękowe
la tesina (f)
la tesina (f)
R1AUaW7FDXl9c1
Nagranie dźwiękowe

praca pisemna, praca dyplomowa

R2Ep1VGetJGnV1
Nagranie dźwiękowe
l’uso (m)
l’uso (m)
R1YIEXUfpMxhT1
Nagranie dźwiękowe

użycie

R1Glj36hMlSIj1
Nagranie dźwiękowe