RclGUM37QLADh

Zdjęcie przedstawia dwóch mężczyzn siedzących naprzeciw siebie przy stole. Jeden z mężczyzn w golfie z brodą siedzi w biurowym fotelu w centrum kadru. Złożone ręce opiera o stół. Po prawej stronie zdjęcia widoczny jest fragment twarzy mężczyzny w okularach oraz notatki, które trzyma w lewej dłoni. Prawą dłonią dotyka swojej twarzy.

Tryb rozkazujący (l’imperativo)

Tryb rozkazujący (l’imperativo) służy do formułowania rozkazów i rad. W tym e‑materiale nauczysz się, jak tworzyć jego formy dla 2. osoby liczby pojedynczej i mnogiej. Jest to bardzo proste: w przypadku bezokolicznika czasowników regularnych I koniugacji musisz zamienić końcówkę -i na -a. W przypadku II i III koniugacji formy są takie same jak w trybie oznajmującym czasu teraźniejszego.

R17VDXzp1NKrO

Ilustracja

Osoba/koniugacja	I koniugacja (końcówka -are)	II koniugacja (końcówka -ere)	III koniugacja (końcówka -ire)
tu	lavora!	prendi!	apri!
voi	lavorate!	prendete!	aprite!

Jak możesz zauważyć, formy imperativo, oprócz 2. osoby liczby pojedynczej, są dokładnie takie same jak formy indicativo presente. Druga osoba jest także wyjątkiem, jeśli chodzi o tworzenie formy przeczącej imperativo. Porównaj przykłady:

R1dStByuFUegF

Ilustracja

Osoba tu, tryb rozkazujący	parla! – mów!	scendi! – zejdź!	dormi! – śpij!
Osoba tu, tryb rozkazujący w formie przeczącej	non parlare! – nie mów!	non scendere! – nie schodź!	non dormire! – nie śpij!
Osoba voi, tryb rozkazujący	parlate – mówcie!	scendete! – zejdźcie!	dormite! – śpijcie!
Osoba voi, tryb rozkazujący w formie przeczącej	non parlate – nie mówcie!	non scendete! – nie schodźcie!	non dormite! – nie śpijcie!

Jak pokazują powyższe formy, w przeczeniu czasownika w trybie rozkazującym w 2. osobie liczby pojedynczej stosuje się poprzedzony partykułą nie bezokolicznik we wszystkich koniugacjach. W pozostałych osobach forma czasownika pozostaje taka sama.

Istnieją czasowniki, które mają nieregularne formy trybu rozkazującego zarówno w osobie tu, jak i w osobie voi:

R14IGG5ejWnBf

Ilustracja

osoba/czasownik	essere	avere	sapere
tu	sii!	abbia!	sappia!
voi	siate!	abbiate!	sappiate!

Zapamiętaj formy czterech ważnych czasowników nieregularnych: venire, tenere, dire oraz uscire. Zwróć uwagę na to, że w przypadku czasowników venire, tenere i uscire formy dla drugiej osoby w trybie rozkazującym są takie same jak trybie oznajmującym:

R10vZEicN2cXQ

Ilustracja

osoba/czasownik	venire	tenere	dire	uscire
tu	vieni!	tieni!	di’!	esci!
voi	venite!	tenete!	dite!	uscite!

Kilka innych często używanych krótkich czasowników ma natomiast dwie dopuszczalne formy w 2. osobie liczby pojedynczej:

RNblISWbVUw68

Ilustracja

osoba/czasownik	andare	fare	stare	dare
tu	va’!/vai!	fa’!/fai!	sta’!/stai!	da’!/dai!
voi	andate!	fate!	state!	date!

Rejestr formalny (il registro formale)

W wielu sytuacjach dnia codziennego, między innymi podczas rozmowy kwalifikacyjnej, należy posługiwać się rejestrem formalnym, który pokazuje nasz szacunek do rozmówcy i dojrzałe podejście do rozmowy. W języku włoskim najważniejsza cecha takiego podejścia, poza oczywistą poprawnością i starannością w formułowaniu treści, to forma gramatyczna „Lei di cortesia” („Lei” grzecznościowe, pisane wielką literą w odróżnieniu od pierwszego znaczenia „lei”, czyli „ona”), która odpowiada polskiemu „Pan/Pani”. Czasowniki i zaimki muszą być dostosowane do trzeciej osoby liczby pojedynczej, np.

Che ne pensa? – Co pani/pan o tym myśli?

Oggi Lei si occupa di questo progetto. – Dziś pani/pan zajmie się tym projektem.

La Sua idea è molto interessante. – Pani/pana pomysł jest bardzo ciekawy.

Questo lavoro Le piace? – Czy ta praca podoba się pani/panu?

Być może zaskakujące będzie dla ciebie, że zaimek „Lei” jest stosowany także w przypadku zwracania się do mężczyzn. To nie pomyłka. Lei di cortesia to forma wynikająca z historycznego wpływu języka hiszpańskiego na włoski i stosowana jest zarówno wobec kobiet, jak i mężczyzn. Co do zasady łatwo rozpoznać, kiedy w wypowiedzi chodzi o kobietę, a kiedy o mężczyznę, ponieważ do formy męskiej i żeńskiej są dostosowywane np. przymiotniki czy nazwy zawodów, które mają odmienne formy męskie i żeńskie:

Lei è molto impegnata. – Jest pani bardzo zajęta.

Lei è molto impegnato. – Jest pan bardzo zajęty.

Lei è polacco? – Czy jest pan Polakiem?

Lei è polacca? – Czy jest pani Polką?

Lei fa la poliziotta e Lei fa il parrucchiere, vero? – Pani jest policjantką, a pan jest fryzjerem, prawda?

Zaimki pytające (avverbi interrogativi)

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej zarówno osoba rekrutująca, jak i pracownik zadają wiele pytań. W tworzeniu pytań szczegółowych niezbędne jest użycie zaimków pytających. Oto kilka najczęściej używanych:

quando? – kiedy?, np.Quando è il tuo colloquio di lavoro? - (Kiedy jest twoja rozmowa w sprawie pracy?)

dove? – gdzie?, np.
Dove lavori? - (Gdzie pracujesz?)

come? – jak?, np.
Come arrivi al lavoro? - (Jak dojeżdżasz do pracy?)

qual è? – jaki jest? jaka jest?, np.
Qual è il tuo salario? - (Jakie jest twoje wynagrodzenie?)

quali sono? – jakie są? jacy są?, np.
Quali sono le Sue esperienze? - (Jakie są pani/pana doświadczenia?)

perché? – dlaczego?, np.
Perché ti interessa lavorare in questa azienda? - (Dlaczego interesuje cię praca w tej firmie?)

quanto? quanta? quanti? quante? – ile? (odpowiednio z rzeczownikami męskimi i żeńskimi w liczbie pojedynczej oraz męskimi i żeńskimi w liczbie mnogiej), np.
Quante persone lavorano in questa azienda? - (Ile osób pracuje w tej firmie?)

che cosa? – co?, np.
Che cosa fai al lavoro? - (Co robisz w pracy?)

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga