Spis treści

1. Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

2. Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodów technik informatyk i technik programista3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodów technik informatyk i technik programista

4. Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

1. Cele i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodach technik informatyk 351203 oraz technik programista 351406. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – celów kształcenia: tworzenie, administrowanie i użytkowanie relacyjnych baz danych; programowanie aplikacji internetowych.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia

Wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia: INF.03.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy

Uczeń:

1. określa warunki i organizację pracy zapewniające wymagany poziom ochrony zdrowia i życia przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy.

INF.03.4. Projektowanie i administrowanie bazami danych

Uczeń:

1. posługuje się pojęciami dotyczącymi baz danych;
2. korzysta z systemów zarządzania bazami danych SZBD (Database Management System);
3. stosuje strukturalny język zapytań SQL (Structured Query Language);
4. tworzy relacyjne bazy danych zgodnie z projektem;
5. tworzy formularze, zapytania i raporty do przetwarzania danych;
6. modyfikuje struktury baz danych;
7. zarządza systemem bazy danych.

INF.03.5. Programowanie aplikacji internetowych

Uczeń:

1. stosuje zasady programowania.

INF.02.9. Język obcy zawodowy

Uczeń:

1. posługuje się podstawowym zasobem środków językowych w języku obcym nowożytnym (ze szczególnym uwzględnieniem środków leksykalnych) umożliwiającym realizację czynności zawodowych w zakresie tematów związanych:

• ze stanowiskiem pracy i jego wyposażeniem;

• z głównymi technologiami stosowanymi w danym zawodzie;

• z dokumentacją związaną z danym zawodem;

• z usługami świadczonymi w danym zawodzie.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaje multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. Zasób „Tworzenie zapytań w języku SQL”DoVmCCXgL„Tworzenie zapytań w języku SQL” to film instruktażowy, który obejmuje przykłady praktycznego zastosowania oraz rodzaje zapytań, składni i poleceń języka SQL. Zasób „Projektowanie relacyjnej bazy danych”DhE3rlFyS„Projektowanie relacyjnej bazy danych” to także film instruktażowy, który obejmuje podstawowe pojęcia dotyczące baz danych zilustrowane przykładami i schematami oraz zasady i etapy projektowania baz danych na przykładach. Zasób „Metody sortowania”DPFpxBZ2m„Metody sortowania” to animacja 2D/3D, która obejmuje wybrane algorytmy sortowania na przykładzie sortowania prostopadłościanów o takim samym polu podstawy, lecz różnej wysokości. Zasób „Składnia SQL”D2RGMFU2v„Składnia SQL” to gra edukacyjna, która obejmuje określone zadania przydzielane losowo z banku pytań.

Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceD1vDHQeEiInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuD1F1x3QBOSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaD1BinYSfZPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDsDGUdpqMPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDWubi0mGLNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDTLoUvqQUInstrukcja użytkowania objaśniają działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodów technik informatyk i technik programista

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną, wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie podstawowych informacji z zakresu informatyki.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

1. Film instruktażowy Tworzenie zapytań w języku SQL

Przed emisją filmu nauczyciel przedstawia uczniom pytania, które pomogą im uporządkować informacje i sporządzić notatki przydatne do dyskusji:

• Jakie istnieją rodzaje zapytań, składni i poleceń języka SQL?

• Czym jest inkrementacja?

• Jak zmodyfikować tabele bazy danych?

• Jak wyszukiwać poszczególne rekordy?

Po upływie wyznaczonego czasu następuje dyskusja na temat: „Do czego służą zapytania w języku SQL?”. Uczniowie przedstawiają swoje argumenty i spostrzeżenia. Na zakończenie chętne osoby formułują wnioski.

2. Film instruktażowy Projektowanie relacyjnej bazy danych

Praca w grupach

Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy, uprzedzając, że ich zadaniem będzie opracowanie odpowiedzi na pytania dotyczące filmu, z którym za chwilę się zapoznają. Następnie wyświetla na tablicy interaktywnej film instruktażowy Projektowanie relacyjnej bazy danych.

• grupa I: Jak określić typ danych w polu zawierającym ciąg cyfr, którego pierwszą cyfrą jest 0?;

• grupa II: Od czego zależy prawidłowy wybór klucza podstawowego?

• grupa III: Jakie są zasady poprawnego wyboru relacji między wartościami powiązanych baz danych?

• grupa IV: Jaką funkcję pełni wymuszenie więzów integralności i kiedy należy je zastosować?

Grupy przygotowują odpowiedzi na pytania. Po upływie wyznaczonego czasu liderzy grup przedstawiają wyniki pracy swojego zespołu. Jeśli odpowiedzi wskazują na niepełne przyswojenie informacji, nauczyciel dokonuje korekt lub wyjaśnia problematyczne kwestie. Uczniowie mogą zadawać sobie wzajemnie pytania.

3. Animacja Metody sortowania

Praca w parach, w grupach, całego zespołu klasowego

Śniegowa kula. Uczniowie w parach odpowiadają na pytanie: „Jakie istnieją metody sortowania?”. Następnie łączą się w czwórki, porównują swoje odpowiedzi, uzupełniają je i tworzą wspólną wersję odpowiedzi. Powtarzają te kroki w coraz liczniejszych grupach (ósemki, szesnastki), aż powstanie ogólnoklasowa odpowiedź na pytanie. Uczniowie weryfikują odpowiedź po obejrzeniu animacji.

4. Gra edukacyjna Składnia SQL

Gra edukacyjna umożliwia sprawdzenie nie tylko wiedzy, którą uczniowie zdobyli podczas pracy w trakcie zajęć, ale również pewnych umiejętności, takich jak projektowanie bazy danych, sortowanie tych danych, uzupełnianie itp. Grę można wykorzystać w fazie podsumowującej lekcji, aby zweryfikować, czy cele lekcji zostały osiągnięte.

5. Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia odnoszące się do poznanych na lekcji treści. Prawidłowe rozwiązanie może zostać zaprezentowane przez nauczyciela lub ucznia np. na tablicy interaktywnej. Nauczyciel komentuje rozwiązanie, a w przypadku niewłaściwej odpowiedzi naprowadza ucznia pytaniami na właściwy tor myślenia.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

1. Film instruktażowy Tworzenie zapytań w języku SQL

Praca indywidualna lub w parach

Uczniowie, po zapoznaniu się z filmem instruktażowym, przygotowują mapy myśli dotyczące wskazówek, jak np. prawidłowo dodać rekord do bazy danych w języku SQL. Mogą zrobić mapy myśli także w formie graficznej, by następnie umieścić je na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej w formacie pdf lub jako zdjęcie.

2. Film instruktażowy Projektowanie relacyjnej bazy danych

Praca w grupach

Uczniowie podzieleni na zespoły projektują własną bazę danych, a następnie tworzą notatkę, w której opisują jej programowanie krok po kroku. Mogą w tym celu wykonać także zdjęcia za pomocą telefonów komórkowych i przygotować z nich prezentację w dostępnych aplikacjach.

Zespoły umieszczają efekty swojej pracy na ZPE i udostępniają nauczycielowi oraz innym zespołom. Na następnych zajęciach omawiane są wspólnie wszystkie kompozycje i sposób ich zaprezentowania.

3. Animacja Metody sortowania

Praca w grupach

Lekcja odwrócona i gra dydaktyczna. Uczniowie przed zajęciami zostają podzieleni na kilka grup. Zadaniem każdego zespołu jest przygotowanie na podstawie animacji 5‑8 pytań dotyczących zagadnień na temat metod sortowania:

• grupa I – sortowanie bąbelkowe;

• grupa II – sortowanie przez wstawianie;

• grupa III – sortowanie szybkie;

• grupa IV – sortowanie przez scalanie.

Na zajęciach pytania są zbierane do urny. Zostają utworzone nowe grupy tak, aby w ich skład wchodziła co najmniej jedna osoba z każdej grupy macierzystej przygotowującej pytania na dany temat. Ustalane są zasady rozgrywki, np.:

• obowiązuje zasada „kto pierwszy, ten lepszy”,

• za poprawną odpowiedź zespół otrzymuje 2 punkty,

• za przejęcie pytania i udzielenie poprawnej odpowiedzi zespół otrzymuje 1 punkt,

• wygrywa drużyna z największą liczbą punktów,

• gra toczy się do wyczerpania limitu czasu lub puli pytań.

Rozpoczyna się klasowy quiz. Chętna/wybrana osoba losuje pytania i je odczytuje. Zespoły udzielają odpowiedzi. Zwycięzcy mogą być nagrodzeni oceną za aktywność.

4. Gra edukacyjna Składnia SQL

Praca indywidualna

Po zapoznaniu się z wcześniejszymi multimediami uczeń może sprawdzić samodzielnie swoją wiedzę, wykonując misje w grze dydaktycznej.

Indywidualizacja pracy z uczniem, w tym z uczniem ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotnie nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się.

Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów. Zarówno w pracy z filmem, sekwencjami filmowymi, animacją, jak i grą edukacyjną należy pamiętać o tym, że:

• uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do materiałów filmowych i do animacji;

• przy podziale klasy na grupy należy zadbać, aby zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się; w takiej sytuacji uczniowie zdolni mogą służyć pomocą osobom z trudnościami w nauce (tutoring rówieśniczy);

• uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z filmem lub sekwencjami filmowymi stopniowo (np. według wyznaczonego przez nauczyciela planu: I część filmu + zadania, II część filmu + zadania itd. lub jedna sekwencja i jedno zadanie) w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji;

• podczas rozmowy należy pamiętać, aby nie zmuszać do wypowiedzi na forum klasy osób z trudnościami w komunikacji; mogą się one wykazać w pracy w grupach;

• uczniowie uzdolnieni plastycznie mogą wykonywać rzuty za pomocą rysunków realistycznych, natomiast ci z trudnościami – za pomocą rysunków symbolicznych;

• podczas prezentowania przez grupy odpowiedzi na pytania do filmu „Projektowanie relacyjnej bazy danych” należy pamiętać, aby nie zmuszać do wypowiedzi na forum klasy osób z trudnościami w komunikacji; mogą się one wykazać w trakcie pracy;

• uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z filmami i animacją stopniowo w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji;

• przy pracy z grą edukacyjną należy zadbać o to, aby uczniowie ze SPE (np. uczniowie z dysleksją, uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu) mieli więcej czasu na wykonanie zadań;

• w przypadku gry dydaktycznej uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (np. uczeń z dysleksją, uczeń słabosłyszący) należy wyznaczyć większy limit czasu na wykonanie misji.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy (przy czym Windows 7 nie jest już wspierany przez Microsoft);

• OS X $\mathrm{10.11.6}$ lub nowszy;

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej 3GB RAM.

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $\mathrm{69.0.3497.100}$;

• Firefox w wersji $\mathrm{62.0.2}$;

• Safari w wersji $11.1$;

• Opera w wersji $\mathrm{55.0.2994.44}$;

• Microsoft Edge w wersji $\mathrm{42.17134.1.0}$;

• Internet Explorer w wersji $\mathrm{11.0.9600.18124}$.

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;

• Tablet/smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej 420 px.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści