Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia1Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

Powiązania między elementami e‑materiału3Powiązania między elementami e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej4Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej

Wymagania techniczne5Wymagania techniczne

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki (kod cyfrowy zawodu 311515): użytkowanie urządzeń i systemów elektronicznych oraz nawigacji satelitarnych stosowanych w rolnictwie, obsługiwanie urządzeń, systemów elektronicznych oraz nawigacji satelitarnej stosowanych w pojazdach, maszynach i urządzeniach rolniczych. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – najważniejszych informacji dotyczących rolnictwa precyzyjnego, a także budowy i zastosowania zestawu automatycznego naprowadzania maszyny z uwzględnieniem sygnału korekcyjnego. Stosowanie automatycznego naprowadzania maszyny wpływa na precyzję wykonywanych zabiegów, co ma swoje odzwierciedlenie w kosztach eksploatacji maszyn i pojazdów rolniczych, jak również w uzyskaniu optymalnych wydajności produkcji.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia dla kwalifikacji ROL.08. Eksploatacja systemów mechatronicznych w rolnictwie:

E‑materiał wspiera osiąganie efektów kształcenia i kryteriów ich weryfikacji z jednostek efektów kształcenia:

ROL.08.4 Stosowanie urządzeń i systemów agrotronicznych

ROL.08.5 Obsługiwanie urządzeń i systemów agrotronicznych

Osoba ucząca się:

ROL.08.4.1) wyjaśnia zasady prowadzenia rolnictwa precyzyjnego:

• ROL.08.4.1) 1) wyjaśnia zalety prowadzenia rolnictwa precyzyjnego;

• ROL.08.4.1) 2) wyjaśnia podstawowe pojęcia z zakresu rolnictwa precyzyjnego;

• ROL.08.4.1) 3) wyjaśnia różnice między różnymi systemami prowadzenia agregatów stosowanymi w rolnictwie precyzyjnym;

• ROL.08.4.1) 4) wyjaśnia działanie systemów prowadzenia rolnictwa precyzyjnego;

• ROL.08.4.1) 5) wyjaśnia zasady tworzenia map pól.

ROL.08.4.2) określa możliwości zastosowania systemów elektronicznych i nawigacji satelitarnej w rolnictwie:

• ROL.08.4.2) 1) rozróżnia systemy nawigacji stosowane w rolnictwie;

• ROL.08.4.2) 2) rozróżnia elementy systemów elektronicznych stosowane w pojazdach rolniczych;

• ROL.08.4.2) 3) rozróżnia elementy systemów elektronicznych stosowane w maszynach i urządzeniach rolniczych.

ROL.08.4.3) określa korzyści wynikające z prowadzenia rolnictwa precyzyjnego:

• ROL.08.4.3) 1) uzasadnia korzyści ekonomiczne dla bilansu gospodarstwa wynikające z wprowadzenia zasad rolnictwa precyzyjnego.

ROL.08.4.4) opisuje urządzenia wspomagające automatyczną pracę pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie:

• ROL.08.4.4) 1) wyjaśnia zasadę działania poszczególnych urządzeń wspomagających pracę pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie;

• ROL.08.4.4) 2) rozróżnia urządzenia wspomagające pracę pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie;

• ROL.08.4.4) 3) rozróżnia urządzenia wspomagające automatyczne prowadzenie pojazdów (odbiornik satelitarny, radio RTK (Real Time Kinematic), modem mobilnego RTK, wyświetlacz, czujnik kąta skrętu itp.);

• ROL.08.4.4) 4) wyjaśnia funkcje i działanie urządzeń wspomagających automatyczne prowadzenie maszyn rolniczych.

ROL.08.4.6) konfiguruje systemy elektroniczne oraz urządzenia wspomagające automatyzację prac w rolnictwie:

• ROL.08.4.6) 1) uruchamia urządzenia systemów elektronicznych wspomagających automatyzację prac w produkcji roślinnej;

• ROL.08.4.6) 2) zestawia podstawowy system nawigacji satelitarnej do uniwersalnego zastosowania w wielu maszynach;

• ROL.08.4.6) 3) ustawia parametry na wyświetlaczu do automatycznego zarządzania pracą agregatu na uwrociu;

• ROL.08.4.6) 4) zestawia komponenty zaawansowanego systemu nawigacji satelitarnej wykorzystywanej w produkcji rolniczej (sieć radiowego RTK);

• ROL.08.4.6) 6) wyjaśnia zasady pracy systemu pozwalającego na automatyczną współpracę wielu maszyn pracujących na tym samym polu (automatyczna współpraca pojazdu odbierającego zboże z kombajnem, sieczkarni samojezdnej z pojazdem).

ROL.08.4.8) montuje i demontuje komponenty układów sterujących i wykonawczych:

• ROL.08.4.8) 1) montuje komponenty uniwersalnego systemu do jazdy równoległej (uniwersalna elektryczna kierownica, okablowanie, odbiornik satelitarny, wyświetlacz z odpowiednimi aktywacjami);

• ROL.08.4.8) 2) montuje urządzenie pozwalające na bezprzewodową wymianę danych oraz komunikację między maszynami pracującymi na tym samym polu (w celu dzielenia się liniami prowadzenia, mapą pokrycia lub współpracy maszyn podczas wyładunku ziarna lub załadunku przyczepy przez sieczkarnię samojezdną);

• ROL.08.4.8) 3) interpretuje zapisy dokumentów (instrukcji, schematów) związanych z montażem i demontażem komponentów układów sterujących i wykonawczych.

ROL.08.5.1) obsługuje panele komputerowe w pojazdach, maszynach i urządzeniach rolniczych:

• ROL.08.5.1) 1) obsługuje symulator komputerowy monitorujący pracę maszyny rolniczej;

• ROL.08.5.1) 2) uruchamia panele komputerowe w pojazdach, maszynach i urządzeniach rolniczych;

• ROL.08.5.1) 3) przemieszcza się po menu paneli komputerowych pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych;

• ROL.08.5.1) 4) zmienia ustawienia i parametry w panelach komputerowych pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych (prowadzenie automatyczne, kontrola sekcji opryskiwacza, stosowanie zmiennej dawki nawozów i pestycydów, mapowanie plonu).

ROL.08.5.2) obsługuje systemy sterujące pracą pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych:

• ROL.08.5.2) 1) określa działanie systemów sterujących automatycznie pracą pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych;

• ROL.08.5.2) 2) obsługuje system automatycznego zarządzania pracą maszyny na uwrociu (np. agregat uprawowo‑siewny);

• ROL.08.5.2) 3) określa działanie systemów synchronizacji pracy wielu maszyn na tym samym polu;

• ROL.08.5.2) 4) uruchamia elementy systemów sterujących pracą pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych;

• ROL.08.5.2) 5) przemieszcza się po menu oraz podmenu w systemach sterujących pracą pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych;

• ROL.08.5.2) 6) zmienia ustawienia i parametry w systemach sterujących pracą pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych;

• ROL.08.5.2) 7) wyjaśnia działanie systemów synchronizacji pracy wielu maszyn na tym samym polu.

ROL.08.5.3) korzysta z satelitarnych systemów nawigacji pojazdów i maszyn rolniczych:

• ROL.08.5.3) 1) wprowadza ustawienia maszyn i urządzeń wykorzystywanych w systemie nawigacji satelitarnej (przesunięcia w symetrii prowadzenia, wymiary);

• ROL.08.5.3) 2) określa granice pola (zewnętrzne, wewnętrzne, przejezdne, nieprzejezdne);

• ROL.08.5.3) 3) ustawia linie prowadzenia pojazdu (ścieżka prosta, ścieżka krzywa itp.);

• ROL.08.5.3) 4) wprowadza dane do dokumentacji wykonanych zabiegów agrotechnicznych;

• ROL.08.5.3) 5) sporządza zlecenie rozpoczynające pracę systemu;

• ROL.08.5.3) 6) wybiera tryb jazdy maszyny (linia prosta, kontur);

• ROL.08.5.3) 7) ustawia tryb jazdy maszyny (linia prosta, kontur);

• ROL.08.5.3) 8) uaktywnia system nawigacji pojazdów i maszyn rolniczych.

ROL.08.5.6) wykonuje kalibrację układów sterujących i wykonawczych pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych:

• ROL.08.5.6) 1) opisuje procedury kalibracji podzespołów maszyn rolniczych;

• ROL.08.5.6) 2) interpretuje zapisy z instrukcji obsługi układów sterujących i wykonawczych pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych zgodnie z procedurami;

• ROL.08.5.6) 3) wyjaśnia zasady kalibracji układów sterujących i wykonawczych pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych;

• ROL.08.5.6) 4) wykonuje końcową kalibrację układów sterujących i wykonawczych pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych zgodnie z procedurami.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.

Materiały multimedialne

Film edukacyjny Zastosowanie automatycznego naprowadzania maszynDAvsk461EFilm edukacyjny Zastosowanie automatycznego naprowadzania maszyn

Praca z filmem edukacyjnym wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• obsługiwanie urządzeń oraz systemów elektronicznych, a także nawigacji satelitarnej stosowanej w pojazdach, maszynach i urządzeniach rolniczych,

• poznanie zastosowania automatycznego naprowadzania maszyn w różnych zabiegach agrotechnicznych, w tym w zabiegach uprawowych i zabiegach pielęgnacyjnych,

• określenie korzyści finansowych i logistycznych przy zastosowaniu zestawu automatycznego naprowadzania.

Film instruktażowy (tutorial) Budowa i zasada działania zestawów automatycznego naprowadzania maszynD1E50nLzHFilm instruktażowy (tutorial) Budowa i zasada działania zestawów automatycznego naprowadzania maszyn

Praca z filmem instruktażowym (tutorialem) wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• wymienianie elementów zestawu automatycznego naprowadzania i wskazuje ich funkcjonalności,

• rozróżnianie stosowanych sygnałów korekcyjnych,

• poznanie sposobów montażu uniwersalnej kierownicy.

Animacja modelu w grafice 2D Montaż zestawu automatycznego naprowadzania w ciągniku rolniczymDg1JiZstSAnimacja modelu w grafice 2D Montaż zestawu automatycznego naprowadzania w ciągniku rolniczym

Praca z animacją modelu w grafice 2D wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• rozpoznawanie elementów zestawu automatycznego naprowadzania ciągnika, znajomość ich funkcji i sposobu montażu w ciągniku,

• aktywowanie panelu obsługi i wprowadzanie indywidualnych ustawień,

• przeprowadzanie kalibracji zestawu automatycznego naprowadzania zamontowanego w ciągniku rolniczym.

E‑book Rolnictwo precyzyjneDDeip6LQ2E‑book Rolnictwo precyzyjne

Praca z e‑bookiem wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• wyjaśnianie, na czym polega rolnictwo precyzyjne,

• wskazywanie, jakie są korzyści gospodarstw inwestujących w urządzenia i systemy agrotroniczne,

• znajomość systemów wykorzystywanych w produkcji roślinnej i zwierzęcej.

Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceDvkK1bEihInteraktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu tematyki zestawu automatycznego naprowadzania maszyn.

Słownik pojęć dla e‑materiałuDdS7cBwwVSłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

Przewodnik dla nauczycielaD8JeE6RE6Przewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

[Przewodnik dla uczącego się]link={D1FQiXW2B} – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.

[Netografia i bibliografia]link={DAzU3x8nk} – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób, oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy z zakresu tematyki zestawu automatycznego naprowadzania maszyn.

Instrukcja użytkowaniaD6VG9MWpNInstrukcja użytkowania – objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Powiązania między elementami e‑materiału

Każdy materiał multimedialny jest powiązany z odpowiednio dobranymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

• film edukacyjny Zastosowanie automatycznego naprowadzania maszyn z ćwiczeniami 4, 5, 8, 19,

• film instruktażowy (tutorial) Budowa i zasada działania zestawów automatycznego naprowadzania maszyn z ćwiczeniami 6, 7, 9,

• animacja modelu w grafice 2D Montaż zestawu automatycznego naprowadzania w ciągniku rolniczym z ćwiczeniami 11, 22,

• e‑book Rolnictwo precyzyjne z ćwiczeniami 1, 2, 3, 10, 13, 14, 15, 16, 17, 18.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej

Zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne są nowoczesnymi środkami dydaktycznymi, które znacząco wspomagają kształcenie zawodowe. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium podczas zajęć, a także podczas samodzielnej pracy uczniów poza zajęciami.

Praca uczniów przed zajęciami i podczas zajęć

1. Film edukacyjny

Praca w grupach i całego zespołu klasowego

Uczniowie przed lekcją zapoznają się z treścią filmu edukacyjnego, tak aby podczas zajęć wiedzieli, jakich informacji szukać w multimedium. Podczas zajęć, po czynnościach organizacyjnych, nauczyciel zapowiada uczniom, że będą pracować metodą burzy mózgów, a efektem ich pracy ma być notatka (graficzna lub tradycyjna) zawierająca odpowiedzi na pytanie: Jakie są najważniejsze korzyści płynące ze stosowania w rolnictwie zestawu automatycznego naprowadzania maszyn? Odpowiedzi uczniów będą prawdopodobnie różne, np. łatwiejszy zasiew, łatwiejsze dozowanie nawozów, łatwiejsza kontrola rozrostu chwastów, oszczędności etc. Ważne, żeby na tym etapie lekcji wynotować wszystkie merytoryczne próby odpowiedzi na zadane pytanie. Po fazie twórczej następuje faza weryfikacji. Uczniowie wspólnie z nauczycielem porządkują zebrane informacje.

2. Film instruktażowy (tutorial)

Praca indywidualna

Uczniowie pracują indywidualnie. Oglądają film o budowie i zasadach działania zestawów automatycznego naprowadzania maszyn. Każdy uczeń przygotowuje notatkę graficzną na podstawie obejrzanego materiału, np. metodą sketchnotingu. Po upływie wyznaczonego czasu chętni uczniowie prezentują efekty swojej pracy na forum klasy i je omawiają. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej, a następnie prowadzi rozmowę kierowaną w celu podsumowania tej części lekcji. Pyta uczniów o zalety i ewentualne wady przedstawionych w filmie instruktażowym (tutorialu) rozwiązań.

3. Animacja modelu w grafice 2D

Praca w grupach i całego zespołu klasowego

Uczniowie dzielą się na 4‑osobowe grupy. Nauczyciel zapowiada, że zadaniem grup będzie przygotowanie instrukcji montażu zestawu automatycznego naprowadzania w ciągniku rolniczym, a następnie uzgodnienie jednego brzmienia instrukcji z całą klasą w toku metody kuli śnieżnej. Cała klasa ogląda animację modelu na grafice 2D zawartą w e‑materiale i na podstawie jej treści wszystkie zespoły przygotowują swoje instrukcje. Nauczyciel może wyświetlić animację co najwyżej dwa razy. Po wyznaczonym czasie prowadzący zajęcia sprawdza, czy grupy skończyły swoją pracę i mają przygotowaną swoją wersję instrukcji. Następnie grupy 4‑osobowe łączą się w ósemki, by opracować wspólną wersję dokumentu. W kolejnym kroku ósemki łączą się w szesnastki itd., aż cała klasa przedyskutuje i ustali jedną wersję instrukcji.

4. E‑book

Praca w parach

Uczniowie pracują w parach, przygotowując quiz podsumowujący wiedzę z całego materiału. Pracują głównie z treścią e‑booka w e‑materiale, który ma charakter podsumowujący. Zadaniem par jest przygotowanie 10 pytań jednokrotnego wyboru. Po wykonanym zadaniu pary łączą się z innymi parami w czwórki i zadają sobie nawzajem pytania z quizu.

5. Interaktywne materiały sprawdzające

Interaktywne materiały sprawdzające to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może je wykorzystać także w pracy w parach lub wprowadzić elementy oceny koleżeńskiej (np. po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki). Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Nauczyciel może wykorzystać zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne do przeprowadzenia lekcji odwróconej. Uczniowie zapoznają się z treścią multimediów w domu, a na zajęcia przychodzą już z konkretną wiedzą, aby móc rozwiązywać zadania. W ten sposób można podczas zajęć podzielić uczniów na zespoły, które będą modelami gospodarstw rolnych planujących modernizację. Zadaniem zespołów będzie przygotowanie planu modernizacji gospodarstwa w zależności od rodzaju upraw i wielkości obszaru uprawnego. Uczniowie powinni uwzględnić w swoim planie elementy automatycznego naprowadzania maszyn służące konkretnym celom planowanej modernizacji.

Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniem ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotne nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest też możliwe w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania–uczenia się.

Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów.

Film edukacyjny, film instruktażowy (tutorial), animacja:

• uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do filmów i animacji;

• podczas pracy uczniów w grupach należy wziąć pod uwagę, aby zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się; w takiej sytuacji uczniowie zdolni mogą służyć pomocą osobom z trudnościami w nauce (tutoring rówieśniczy);

• uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z filmami i animacją stopniowo (np. według wyznaczonego przez nauczyciela planu) w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji;

• uczniom ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się należy zapewnić więcej czasu na wykonanie zadań, należy również pamiętać o udzielaniu im wsparcia i pozytywnej motywacji;

• uczniowie z dysleksją nie powinni być obarczani zadaniami polegającymi na zapisywaniu długich fragmentów tekstu, należy im raczej wyznaczyć zadania polegające na rysowaniu (np. sketchnoting), researchu lub porządkowaniu dokumentacji.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3 GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2 GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• tablet/smartfon z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym), np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści