Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

1. Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

2. Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

3. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik kuśnierz/technik technologii wyrobów skórzanych3Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik kuśnierz/technik technologii wyrobów skórzanych

4. Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

1. Cele i efekty kształcenia

Uczeń szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie technik włókiennik 311932 powinien być przygotowany do wykonywania zadań zawodowych w zakresie kwalifikacji MOD.14 Nadzorowanie procesów wytwarzania i wykończania wyrobów włókienniczych wyodrębnionych w zawodzie technik włókiennik 311932. Jest nim:

• kontrolowanie procesów wytwarzania i wykańczania wyrobów włókienniczych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji:

MOD.14. Nadzorowanie procesów wytwarzania i wykończania wyrobów włókienniczych wyodrębnionej w zawodzie technik włókiennik 311932.

Materiał wspiera osiąganie wybranego efektu kształcenia z jednostki efektów kształcenia MOD.14.5. Kontrolowanie procesów wytwarzania i wykańczania wyrobów włókienniczych:

• 10) nadzoruje stosowanie środków chemicznych w procesach wykańczania wyrobów włókienniczych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

2.1. Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2.2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy.

Film instruktażowy (tutorial)D13lGHBwHFilm instruktażowy (tutorial) ,,Proces merceryzacji” przedstawia definicję, cel i przebieg procesu merceryzacji, który polega na zanurzeniu tkanin lub nitek w ługu o określonym stężeniu i temperaturze. W filmie pojawiają się na pytania dotyczące opisywanego procesu, np. jakie operacje wchodzą w skład procesu oraz jakich maszyn się używa.

Sekwencje filmoweDJsUmEU26Sekwencje filmowe ,,Proces bielenia wyrobów włókienniczych” przedstawiają sposób przygotowania tkanin bawełnianych do bielenia, operacje technologiczne wchodzące w skład bielenia właściwego oraz sposób kontrolowania tkaniny po przeprowadzeniu procesu bielenia. Sekwencje zawierają także treści dotyczące maszyn wykorzystywanych w procesach technologicznych opisanych w materiale.

Atlas interaktywnyDNzjXkuhBAtlas interaktywny ,,Wykaz środków chemicznych stosowanych w procesach bielenia” przedstawia środki chemiczne, jakie stosuje się w procesach bielenia. W materiale zostają wyróżnione takie substancje jak stabilizator czy soda kaustryczna, omówione zostają ich właściwości, a także sam przebieg procesu bielenia tkanin.

SymulatorDcAr8S0L7Symulator ,,Dobór środków chemicznych do procesu bielenia” przedstawia rodzaje maszyn stosowanych w procesie bielenia właściwego i w procesach przygotowania do bielenia. Materiał zawiera także wykaz środków chemicznych, jakie stosuje się w procesie bielenia, oraz przebieg przygotowania tkaniny do bielenia. W symulatorze znajdują się także informacje dotyczące rodzajów procesu bielenia i rodzajów wyrobów, jakie są mu poddawane.

2.3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceD2RZThwm1Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu podstawowych pojęć związanych z mechanizmem tworzenia ściegu w maszynie stębnówce, wspomagając przygotowanie uczniów do egzaminu zawodowego.

• Słownik pojęć do e‑materiałuDnH3jQ6QoSłownik pojęć do e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaDGuFZ50yjPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDDAwMs2GPPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiał w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDfnb57gF6Netografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaD17zYHjNpInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik włókiennik

3.1. Praca uczniów podczas zajęć

Praca indywidualna

Indywidualna praca ucznia polega na jego samodzielnym zapoznaniu się z funkcjonalnościami e‑zasobów – nauczyciel musi jednak wcześniej skomentować polecenie – powiedzieć uczniowi, co jest szczególnie ważne i na co ma zwracać uwagę.

Ze względu na konieczność przyswojenia technicznych oraz teoretycznych zagadnień w tym materiale, m.in. nazw urządzeń i schematów ich działania, warto zwrócić uczniom uwagę na konieczność zapoznania się z atlasem interaktywnym oraz filmem przed zajęciami. Dzięki temu podczas zajęć lekcyjnych łatwiej przyjdzie im posługiwanie się słownictwem specjalistycznym oraz analiza konkretnych przykładów działania maszyn. Ułatwi to rozwiązywanie części interaktywnej zasobu – materiałów sprawdzających. E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Materiały multimedialne zawierają najistotniejsze informacje z zakresu procesów technologicznych i działania maszyn.

Podczas lekcji uczniowie pracują indywidualnie z materiałem dotyczącym wykazu środków chemicznych stosowanych w procesach bielenia. Uczniowie pracujący w wolniejszym tempie mają za zadanie prześledzić, jakie środki są wykorzystywane, uczniowie pracujący w szybszym tempie zapoznają się z treścią dotyczącą ich właściwości i przebiegiem procesu bielenia.

Indywidualna praca ucznia polega na jego samodzielnym zapoznaniu się z funkcjonalnościami atlasu, narzędzi interaktywnych – nauczyciel musi jednak wcześniej skomentować polecenie – powiedzieć uczniowi, co jest szczególnie ważne i na co ma zwracać uwagę. Nauczyciel może zaproponować, na podstawie materiałów multimedialnych, przygotowanie haseł do krzyżówki, które dotyczą tematu lekcji. Uczniowie pracujący wolniej mają przygotować proste, łatwiejsze definicje haseł, zaś pracujący w szybszym tempie otrzymują od nauczyciela hasła trudniejsze, wymagające większych umiejętności. Nauczyciel może, po wykonaniu przez uczniów tego zadania, zaproponować połączenie haseł z definicjami, które wcześniej opracowywali. Należy pamiętać, żeby hasła i definicje nie trafiły do tych samych uczniów, którzy je opracowywali.

Indywidualna praca z uczniem

Materiał multimedialny zawarty w e‑materiale może być wykorzystywany do indywidualizacji pracy z uczniem na zajęciach i poza nimi poprzez przydzielanie zadań dodatkowych – trudniejszych dla uczniów zdolnych lub też łatwiejszych dla uczniów mających problemy w nauce. Uczeń zdolny może samodzielnie opracować zagadnienie w postaci mapy myśli (notatka o działaniu maszyn), natomiast uczeń mający problemy w nauce powinien otrzymać konkretne wskazówki do samodzielnej pracy (lub uzupełnić fragmenty mapy myśli przygotowanej przez innych uczniów – będzie to rodzaj notatki szkieletowej).

Warto zaproponować uczniom zdolnym pracę metodą place based learning – to powiązanie procesu uczenia się z otoczeniem. Warto uczniom zaproponować wycieczkę do zakładu włókienniczego. Uczniowie powinni na podstawie tego wyjścia stworzyć notatkę, w której zapiszą najważniejsze informacje, które poznali w takim miejscu. Uczniowie pracujący wolniej mogą wykorzystać metodę learning by doing (action learning) – powinni przyswajać wiedzę teoretyczną podczas autentycznych działań. Nauczyciel może zaproponować takim uczniom wykonywanie interaktywnych materiałów sprawdzających podczas wizyty w zakładzie – uczniowie chętnie pracują na własnych telefonach. Uczniowie mogą podczas całego cyklu lekcji tworzyć także swoje portfolio, polegać będzie na zbieraniu przez ucznia materiałów dotyczących jego własnych pomysłów na postępowanie podczas procesów technologicznych. Przez cały czas omawiania tematu uczniowie zdolni oraz bardzo zainteresowani tematem powinni niejako „przy okazji” tworzyć notatki. Efektem będzie stworzenie w portfolio ostatecznego projektu. Uczniowie pracujący wolniej mogą taką teczkę rozszerzać także poza lekcjami – podczas przygotwania do zajęć w domu. Pod koniec roku szkolnego ta teczka stanie się punktem wyjścia do autorefleksji uczniowskiej. Można dołożyć do niej także opracowane wcześniej mapy myśli czy przepisane tabele.

Praca w grupach

Ćwiczenia przedmiotowe umożliwiają kształtowanie umiejętności zastosowania przyswojonej wiedzy w praktyce i jej twórczego wykorzystania. Ćwiczenia przedmiotowe polegają na wielokrotnym wykonywaniu pewnych czynności dla nabycia wprawy i uzyskania coraz wyższej sprawności w działaniach praktycznych. Ćwiczenia produkcyjne sprowadzają się do bezpośredniej realizacji zadań wytwórczych.

Przebiegają one według następującego schematu:

• czynności organizacyjno przygotowawcze: podanie uczniom celu, warunków i środków oraz efektu końcowego realizacji danego zadania; instruktaż wstępny;

• rozdanie uczniom zadań szkoleniowo produkcyjnych: opracowanie projektów, rysunków, modeli, wykonanie zadań praktycznych związanych z czynnościami zawodowymi; instruktaż bieżący, przygotowanie materiałów i narzędzi, wykonanie prac;

• odbiór i ocena zadań szkoleniowo produkcyjnych: samoocena, kontrola i ocena wykonanych prac; instruktaż końcowy.

Praca w ramach lekcji

Uczniowie wspólnie wypełniają ćwiczenia (np. na klasowej tablicy interaktywnej), na bieżąco konsultując odpowiedzi (praca zespołu klasowego, a także praca z nauczycielem). Utrwali ono wiedzę uczniów w zakresie najważniejszych zagadnień dla tego tematu. Materiały mogą być wykorzystane w formie ćwiczeń sprawdzających – jako formy sprawdzenia wiedzy na ocenę (np. test końcowy). Uczniowie wypełniają ćwiczenia interaktywne (praca całego zespołu klasowego). Część z nich, w ramach utrwalenia informacji, może być zadana jako praca domowa.

Uczniowie sprawdzają poziom opanowania treści przekazywanych w czasie lekcji, korzystając z interaktywnych materiałów sprawdzających. Na podstawie zadań i ćwiczeń tworzą listę zagadnień i umiejętności, których jeszcze nie opanowali w stopniu wystarczającym. Spisane przez uczniów zagadnienia stają się dla nauczyciela punktem wyjścia do zaplanowania kolejnej lekcji, w trakcie której uczniowie, podzieleni na grupy, opracowują zagadnienia wskazane przez całą klasę jako najtrudniejsze do zrozumienia i opanowania.

Pokaz z objaśnieniem polega na demonstracji czynności, ich kolejności i prawidłowości wykonania. W przypadku czynności złożonych pokaz powinien obejmować demonstrację kolejnych faz tych czynności. Przedmiotem pokazu mogą być także maszyny i urządzenia, ich budowa i zasada działania, poszczególne zespoły, podzespoły i części, narzędzia, tablice, wykresy itd. Towarzyszący pokazowi komentarz słowny ma charakter objaśniający, dlatego metoda pokazu z objaśnieniem może być stosowana w początkowej fazie zajęć praktycznych. Uczniowie podczas oglądania pokazu powinni pracować samodzielnie – tworzyć na podstawie tego, co prezentuje nauczyciel autorskie mapy myśli. Należy na nich zaznaczyć etapy przebiegu procesów technologicznych, a później opisać sposoby postępowania. Uczniowie notatkę sporządzą z wykorzystaniem słów kluczowych (2/3 słowa przy każdej części mapy), poza tym mogą dodać elementy notatki graficznej – proste szkice omawianych maszyn. Notatka taka stanie się później elementem uczniowskiego portfolio (omówione w dalszej części przewodnika).

Pokaz z instruktażem polega na dołączeniu komentarza słownego wspierającego pokaz oraz udzielaniu wskazówek co do sposobu realizacji zadania. Uczniowie podczas pokazu powinni pracować – tym razem w parach. Warto zaproponować, żeby narysowali plakat, na którym zapiszą informacje na temat procesów merceryzacji i bielenia. Pojawić się powinny tutaj najważniejsze informacje (także mogą przybrać formę słów kluczowych), mogą pojawić się też proste schematy, ew. zdjęcia z e‑materiałów. Plakaty takie zawieszone będą w klasie przez cały cykl lekcji dotyczących produkcji kosmetyków. Można będzie do nich dopisywać także informacje. Warto zaproponować uczniom, aby pozostawili wolnej miejsce – zapiszą tutaj to, czego nauczyli się na nowo podczas rozwiązywania interaktywnych materiałów sprawdzających.

3.2. Praca uczniów poza zajęciami

Propozycje pracy z uczniami poza zajęciami dotyczą wykorzystania e materiału w pracy indywidualnej lub w grupach:

Lekcja odwrócona

Metoda ta polega na zmianie koncepcji lekcji: uczniowie najpierw w swoich domach zapoznają się z nowymi treściami zamieszczonymi w materiałach multimedialnych e‑materiału (indywidualnie lub w przydzielonych grupach), a w szkole pogłębiają i utrwalają swoją wiedzę, ćwiczą umiejętności, rozwiązują problemy z wykorzystaniem wiedzy nauczyciela i pod jego kontrolą. Uczniowie swoją wiedzą podzielą się z innymi podczas pracy metodą „odkrywanie przez dociekanie”. Nauczyciel na lekcji zaproponuje kilka problemów do rozwiązania – wskazanie konkretnych grup kosmetyków, wskazanie składnika służącego w danym celu. Uczniowie będą wspólnie poszukiwać rozwiązania problemu (w małych grupach) i starać się dociec, jakie może być, co ważne – może pojawić się ich kilka. Bardzo często będzie istniało kilka dróg do wskazania poprawnej odpowiedzi. Uczniowie powinni porównywać swoje pomysły – warto na tablicy napisać tabelę, uczniowie w lewej kolumnie zapiszą różnice między swoimi pomysłami, a w prawej kolumnie podobieństwa. Tabela ta na koniec zostanie omówiona przez nauczyciela, który przypomni uczącym się, że jest wiele sposobów wykonywania procesów technologicznych.

Burza mózgów

Metoda ta może angażować wszystkich uczniów, każdemu dając możliwość swobodnej wypowiedzi i generowania nawet nierealnych rozwiązań problemu. Technika burzy mózgów polega w dużej mierze na możliwości szybkiego zgromadzenia wielu odpowiedzi/ hipotez/ pomysłów/ rozwiązań postawionego problemu w bardzo krótkim czasie. Im więcej osób bierze udział w przedsięwzięciu, tym więcej pomysłów można zgromadzić. Nauczyciel przedstawia temat przewodni, a uczniowie w swoich domach zapoznają się z treściami dotyczącymi tematu, zamieszczonymi w materiałach multimedialnych e materiału. Na lekcji przedstawiają pomysły rozwiązania problemu i dyskutują na temat każdego z rozwiązań. Warto przedstawić uczniom różne przykłady procesów technologicznych i zadań do wykonania, np. przewijanie, nitkowanie, skręcanie. Uczniowie powinny na ten temat dyskutować i podawać swoje pomysły i hipotezy. Nie będzie tutaj jednego dobrego rozwiązania. Nauczyciel wnioski z dyskusji może dopisywać do tabeli, którą uczniowie przygotowali podczas „odkrywania przez dociekanie”. Tabela ta może stać się także elementem uczniowskiego portfolio.

Praca z uczniem ze SPE

E‑materiał ułatwia zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie  istotne dla osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. E‑materiał może ułatwić dostęp do informacji oraz zlikwidować niektóre bariery społeczne lub komunikacyjne.

Proces edukacyjny uczniów ze specjalnymi potrzebami powinien uwzględniać następujące zasady:

• zasadę indywidualizacji,

• zasadę konkretności i poglądowości nauczania,

• zasadę priorytetu rewalidacji w organizacji procesu edukacyjnego,

• zasadę przystosowania wymagań do indywidualnych możliwości ucznia.

Należy pamiętać o wyposażeniu klasy w nowoczesny sprzęt elektroniczny ułatwiający pracę z uczniami, np. w syntezator mowy. W zakresie BHP ważne jest zachowanie stałego porządku w otoczeniu ucznia (np. krzesła powinny być dosunięte do stolików, szuflady i drzwiczki szafek zamknięte, drzwi wejściowe albo zawsze zamknięte, albo całkowicie otwarte). Należy informować ucznia o każdej zmianie.

Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinni pracować w grupach o zróżnicowanych uzdolnieniach i wiadomościach. Pozwala to na zwiększenie aktywności i motywacji do pracy uczniów, większe zaangażowanie ich w wykonywaną pracę.

W przypadku pracy indywidualnej uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinien pracować w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie. Można stosować karty pracy, które umożliwiają każdemu uczniowi zapoznawanie się z kolejnymi partimi materiału w swoim własnym tempie. W przypadku uczniów z SPE warto skorzystać z technologii informacyjno komunikacyjnych w nauczaniu.

Warto podczas przekazywania wiedzy podpierać się prezentacjami multimedialnymi, prezentację taką należy przesłać uczniowi, aby mógł wielokrotnie ją przeglądać podczas rozwiązywania zadań. W przypadku uczniów z dysfunkcją narządu wzroku należy pamiętać np. o odpowiednim miejscu – blisko nauczyciela, zachowaniu porządku na stanowisku pracy, stosowaniu powiększonej czcionki w tekstach. W przypadku ucznia z dysfunkcją narządu słuchu należy zapewnić uczniowi miejsce w pierwszej ławce, w niedużej odległości od nauczyciela (od 0,5 do 1,5 m), warto takiego ucznia posadzić w jednej ławce ze zdolnym uczniem. Należy często powtarzać komunikaty i zapewnić dodatkowe wyjaśnienia oraz upraszczać polecenia. W przypadku uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna można zaproponować wydłużenie czasu pracy, indywidualne instruowanie podczas pokazów, omawianie mniejszych partii materiału. W przypadku ucznia zdolnego można angażować go do funkcji lidera, zachęcać do dzielenia się wiedzą z innymi, przygotowywać trudniejsze zadania.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści