Spis treści

1. Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

2. Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu elektronik i technik elektronik3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu elektronik i technik elektronik

4. Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

1. Cele i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie elektronik 742117 i technik elektronik 311408. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – celów kształcenia: montowania elementów oraz układów elektronicznych na płytkach drukowanych.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia

Wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia:

ELM.02.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy.

ELM.02.3. Montaż i demontaż elementów, układów i urządzeń elektronicznych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwią uczącemu się przyswojenie wiedzy. Zasób „Lutowanie miękkie przewlekane”DlXbljsVL„Lutowanie miękkie przewlekane” to infografika przedstawiająca usystematyzowane informacje z zakresu lutowania miękkiego przewlekanego. Zasób „Chemia lutownicza w elektronice”D19FOHQhI„Chemia lutownicza w elektronice” to film edukacyjny, który prezentuje informacje na temat substancji chemicznych stosowanych w elektronice, wraz z przykładami ich użycia, prezentacją i omówieniem symboli i ostrzeżeń na opakowaniach oraz prezentacją zasad BHP i zasad postępowania w raze kontaktu z substancjami niebezpiecznymi. Zasób „Lutowanie przewlekane (THT)”D1CloWIi0„Lutowanie przewlekane (THT)” to film instruktażowy, który prezentuje m.in. sprzęt niezbędny do lutowania przewlekanego, zasady montażu THT i różne metody lutowania. Zasób „Lutowanie powierzchniowe (SMT)”D5nSnJI65„Lutowanie powierzchniowe (SMT)” to film instruktażowy, który prezentuje m.in. sprzęt niezbędny do lutowania powierzchniowego, zasady montażu SMT iróżne metody lutowania. Zasób „Techniki rozlutowywania i demontażu elementów elektronicznych”D13g8S2PM„Techniki rozlutowywania i demontażu elementów elektronicznych” to sekwencje filmowe, które dotyczą wylutowywania elementów elektronicznych różnymi technikami i przy użyciu różnych narzędzi.

Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDdr05CtDVInteraktywne materiały sprawdzające zawierają co najmniej 6 form, takich jak: testy wyboru (min. 20 pytań), krzyżówki, quizy, zadania z możliwością użycia materiałów audio‑video, wyszukiwanie błędów oraz zadania typu prawda/fałsz. Można je wykorzystać w procesie dydaktycznym i do samokontroli poprzez wielokrotne powtarzanie ćwiczeń aż do momentu wykonania ich w pełni poprawnie.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuD3oNSSK7JSłownik pojęć dla e‑materiału objaśnia specjalistyczne słownictwo używane w e‑materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaDbOeaWuVjPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDudcb6crOPrzewodnik dla uczącego się wskazuje i instruuje, w jaki sposób wykorzystać e‑materiał do samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaD6obt7Ez5Netografia i bibliografia to wykaz źródeł, na bazie których został opracowany e‑materiał i z których można korzystać, przygotowując się do egzaminu zawodowego.

• Instrukcja użytkowaniaDPPEBPa42Instrukcja użytkowania wyjaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu elektronik i technik elektronik

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną, wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie podstawowych informacji z zakresu elektroniki.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Infografika „Lutowanie miękkie przewlekane”

Praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Uczniowie pracują indywidualnie. Każdy uczeń przygotowuje sześć pytań quizowych na podstawie treści zawartych w infografice. Następnie uczniowie łączą się w pary i wybierają spośród swoich 12 propozycji sześć najlepszych pytań. W dalszej kolejności łączą się w czwórki, ósemki itd., aż cała klasa wybierze sześć najlepszych pytań metodą kuli śniegowej. Uczniowie, których pytania zostały wybrane, otrzymują pozytywne oceny za aktywność.

Film edukacyjny „Chemia lutownicza w elektronice”

Praca w grupach
Uczniowie przed lekcją zapoznają się z treścią filmu edukacyjnego, tak aby podczas zajęć wiedzieli, jakich informacji szukać w multimedium. Podczas zajęć dobierają się w grupy, nauczyciel zapowiada uczniom, że będą pracować metodą burzy mózgów, a efektem ich pracy ma być notatka (graficzna lub tradycyjna) prezentująca symbole i ostrzeżenia umieszczone na opakowaniach substancji chemicznych stosowanych w elektronice.

Film instruktażowy „Lutowanie przewlekane (THT)”

Praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Nauczyciel informuje uczniów, że za chwilę obejrzą film instruktażowy na temat lutowania przewlekanego. Prosi, aby podczas projekcji zwrócili szczególną uwagę na kolejność wykonywania czynności i zanotowali je. Następnie uczniowie w parach wymieniają się swoimi notatkami i porównują efekty swojej pracy. Nauczyciel monitoruje przebieg tego procesu wyznaczając czas na realizację zadania i wspierając uczniów w znalezieniu odpowiednich sformułowań. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel pyta uczniów, czego się dowiedzieli, czy odnaleźli podobieństwa bądź różnice w swoich notatkach. Chętni/wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi, nauczyciel poprawia i uzupełnia je.

Film instruktażowy „Lutowanie powierzchniowe (SMT)”

Praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Nauczyciel informuje uczniów, że za chwilę obejrzą film instruktażowy na temat lutowania powierzchniowego. Uczniowie bedą pracowac z multimedium metodą pięciu pytań. Przed obejrzeniem filmu każdy indywidualnie zapisuje na kartce pięć pytań, na które odpowiedź chciałby znaleźć w filmie. Pytania powinny się zaczynać od następujących wyrazów: „kiedy”, „jak”, „po co”. Następnie uczniowie zapoznają się z filmem i ustalają, czy jego treść pozwala odpowiedzieć na zanotowane pytania. Jeśli tak, wykonują notatkę w zeszycie. Jesli nie, wybrane zagadnienia mogą być przedmiotem dyskucji całego zespołu klasowego.

Film edukacyjny „Techniki rozlutowywania i demontażu elementów elektronicznych”

Po obejrzeniu sekwencji filmowych uczniowie dobierają się w pary i wybierają jeden sposób rozlutowywania elementów elektronicznych i opracowują informacje na jej temat metodą sketchnotingu (prezentowanie informacji w formie wizualnej, z użyciem rysunków, schematów, szkiców, symboli). Następnie zapisują je w formacie pdf lub jpg i udostępniają pozostałym uczniom na platformie ZPE. Notatki mogą służyć jako pomoc w przygotowaniu się do lekcji powtórkowej.

Interaktywne materiały sprawdzające

Interaktywne materiały sprawdzające to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może je wykorzystać także w pracy w parach lub wprowadzić elementy oceny koleżeńskiej (np. po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki). Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

Film edukacyjny „Chemia lutownicza w elektronice”

Po obejrzeniu sekwencji filmowych uczniowie opracowują informacje na temat bezpieczeństwa i higieny pracy podczas stosowania środków chemicznych do lutowania. Pracują metodą sketchnotingu (prezentowanie informacji w formie wizualnej, z użyciem rysunków, schematów, szkiców, symboli). Następnie zapisują efekty swojej pracy w formacie pdf lub jpg i udostępniają pozostałym uczniom na platformie ZPE. Notatki mogą służyć jako pomoc w przygotowaniu się do lekcji powtórkowej.

Film instruktażowy „Lutowanie przewlekane (THT)” „Lutowanie powierzchniowe (SMT)”

Uczniowie przygotowują lekcję odwróconą. Zespół klasowy zostaje podzielony na dwie grupy, które przygotowują prezentacje multimedialne na temat przydzielonych im zagadnień:

• gr. I – lutowanie przewlekane (THT);

• gr. II – lutowanie powierzchniowe (SMT);

Prezentacje mogą powstawać zdalnie na dostępnych platformach internetowych. Powinny zawierać ilustracje, rysunki, schematy, a czas ich trwania nie powinien przekroczyć 3 min. Prelegenci mogą też przygotować pytania pobudzające do aktywnego słuchania.

Prezentacje mogą być oceniane wg następujących kryteriów:

• poprawność merytoryczna;

• trafny wybór egzemplifikacji wizualnej;

• estetyka wykonania.

Po zakończeniu wszystkich prezentacji, uczniowie oglądają dalszą część filmu i sporządzają notatki.

Sekwencje filmowe „Techniki rozlutowywania i demontażu elementów elektronicznych”

Praca w parach

Uczniowie dobierają się w pary i wybierają jeden sposób rozlutowywania elementów elektronicznych. Następnie opracowują informacje na jej temat metodą sketchnotingu (prezentowanie informacji w formie wizualnej, z użyciem rysunków, schematów, szkiców, symboli), zapisują je w formacie pdf lub jpg i udostępniają pozostałym uczniom na platformie ZPE. Notatki mogą służyć jako pomoc w przygotowaniu się do lekcji powtórkowej.

Infografika „Lutowanie miękkie przewlekane”

Uczniowie samodzielnie w domu analizują multimedium, sporządzają notatki w wybranej przez siebie formie. W trakcie zajęć wykonują dołączone do multimediów ćwiczenia, podsumowujące informacje, które zapamiętali w domu.

Indywidualizacja pracy z uczniem, w tym z uczniem ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotnie nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się.

Ponadto nauczyciel może też dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów.

Film edukacyjny, filmy instruktażowe, sekwencje filmowe, infografika:

• uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do filmu;

• podczas pracy uczniów w grupach należy wziąć pod uwagę fakt, aby zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się; w takiej sytuacji uczniowie zdolni mogą służyć pomocą osobom z trudnościami w nauce (tutoring rówieśniczy);

• uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z filmami stopniowo (np. według wyznaczonego przez nauczyciela planu) w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji;

• uczniom ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się należy zapewnić więcej czasu na wykonanie zadań, należy również pamiętać o udzielaniu im wsparcia i pozytywnej motywacji;

• uczniowie z dysleksją nie powinni być obarczani zadaniami polegającymi na zapisywaniu długich fragmentów tekstu, należy im raczej wyznaczyć zadania polegające na rysowaniu (np. sketchnoting), riserczu lub porządkowaniu dokumentacji;

• uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą zapisywać na tablicy pomysły pozostałych uczniów i porządkować dyskusję, co pozwoli im rozładować napięcie, a także skupić się na zadaniu

• podczas pracy w grupach uczniowie ze spektrum autyzmu powinni mieć jasno określone zadania, tak aby nie doprowadzić do elementów chaosu (zwłaszcza przy metodzie śnieżnej kuli);

• uczniowie zdolni mogą na podstawie multimediów i innych dostępnych materiałów źródłowych przygotować prezentację multimedialną na temat wybranego zagadnienia.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy (przy czym Windows 7 nie jest już wspierany przez Microsoft);

• OS X $\mathrm{10.11.6}$ lub nowszy;

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej 3GB RAM.

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $\mathrm{69.0.3497.100}$;

• Firefox w wersji $\mathrm{62.0.2}$;

• Safari w wersji $11.1$;

• Opera w wersji $\mathrm{55.0.2994.44}$;

• Microsoft Edge w wersji $\mathrm{42.17134.1.0}$;

• Internet Explorer w wersji $\mathrm{11.0.9600.18124}$.

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej 420 px.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści