E-materiały do kształcenia zawodowego

Technika lutowania i wylutowywania elementów elektronicznych

ELM.02 Montaż oraz instalowanie układów i urządzeń elektronicznych – Elektronik 742117, Technik elektronik 311408

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
adhezja
adhezja

zjawisko przylegania do siebie powierzchniowych warstw ciał fizycznych na skutek oddziaływań międzycząsteczkowych stykających się ciał

alkohol etylowy
alkohol etylowy

organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi stosowany jako rozpuszczalnik organiczny

alkohol izopropylowy
alkohol izopropylowy

izopropanol, organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi alifatycznych stosowany jako łagodny rozpuszczalnik organiczny

alkohol metylowy
alkohol metylowy

metanol, organiczny związek chemiczny, najprostszy alkohol alifatyczny stosowany jako rozpuszczalnik

BGA Rework Stations
BGA Rework Stations

stacja lutownicza przeznaczona do montażu i demontażu układów scalonych typu BGAelementy BGABGA

cyna lutownicza
cyna lutownicza

stop lutowniczy będący mieszanką cyny i ołowiu bądź srebra, miedzi czy antymonu, cechujący się określoną temperaturą topnienia, dostępny w postaci drutu nawiniętego na szpule bąź lasek

dyfuzja
dyfuzja

zjawisko rozprzestrzeniania się i przenikania cząsteczek ciał, aktywowane termicznie, towarzyszące procesom lutowania; w procesie płytkiej dyfuzji cząsteczki spoiwa lutowniczego pod wpływem temperatury wnikają w zewnętrzną warstwę łączonych metali

elementy SMD
elementy SMD

(ang. surface‑mount devices) elementy elektroniczne przeznaczone do montażu powierzchniowego, zwykle o niewielkich wymiarach i końcówkach lutowniczych w kształcie kołnierzy

ESD
ESD

(ang. ElectroStatic Discharge) ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi – pojęcie stosowane dla urządzeń i elementów elektronicznych czułych na skutki wyładowań elektrostatycznych generowanych w urządzeniach, ludziach, narzędziach itp. podczas oddziaływania na siebie dwóch różnych powierzchni (np. poprzez kontakt obuwia z podłogą)

grot lutowniczy
grot lutowniczy

metalowa wymienna końcówka lutownicy używana w procesie lutowanialutowanielutowania, dostępna w różnych kształtach i rozmiarach, w zależności od zastosowania, np. stożkowe groty BCM i CM służące do poprawiania połączeń, ukośnie ścięte groty Bc i C służące do lutowania przez przeciąganie, uniwersalny ostro zakończony grot typu B

elementy BGA
elementy BGA

(ang. Ball Grid Array) elementy elektroniczne stosowane w technologii montażu powierzchniowego, z wyprowadzeniami w postaci kulek stopu lutowniczego umieszczonych na całości lub części spodniej strony układu

kalafonia
kalafonia

popularny topnik stosowany do lutowania stopem cynowo‑ołowiowym, otrzymywany z żywicy drzew iglastych, łatwotopliwy; usuwa z lutowanych powierzchni tlenki, ułatwia topliwość lutowia i zwiększa zwilżalność lutu

kawitacja
kawitacja

zjawisko wykorzystywane w myjkach ultradźwiękowych, polegające na generowaniu pod wpływem fal ultradźwiękowych mikroskopijnych bąbelków powietrza w celu rozbicia cząsteczek brudu

kolba lutownicza
kolba lutownicza

narzędzie służące do podgrzewania lutulutlutu w celu lutowanialutowanielutowania elementów elektronicznych lub innych elementów metalowych; zbudowane z metalowej końcówki (grotu), która jest podgrzewana do wysokiej temperatury za pomocą grzałki elektrycznej, oraz rączki, która umożliwia użytkownikowi manipulowanie narzędziem

kondensator elektryczny
kondensator elektryczny

(ang. electric capacitor) – układ dwóch przewodników (zwanych elektrodami lub okładkami kondensatora) rozdzielonych cienką warstwą dielektryka, mający zdolność gromadzenia ładunku elektrycznego

krępownik
krępownik

narzędzie służące do krępowania na określony wymiar wyprowadzeń elementów elektronicznych przeznaczonych do montażu przewlekanego

kwas abietynowy
kwas abietynowy

organiczny związek chemiczny należący do grupy kwasów żywicznych, pochodzenia naturalnego; składnik kalafoniikalafoniakalafonii

laminat szklano‑epoksydowy
laminat szklano‑epoksydowy

materiał służący do produkcji obwodów drukowanych PCB, oznaczany symbolem FR4, wykonywany z włókna szklanego spojonego żywicą epoksydową

lut
lut

inaczej lutowie, spoiwo lutownicze; metal służący do lutowanialutowanielutowania o temperaturze topnienia niższej od temperatury topnienia lutowanych materiałów; przykładem może być stop cyny z ołowiem

lutowie
lutowie

inaczej lutlutlut, spoiwo lutownicze

lutowina
lutowina

powierzchnia obejmująca spoiwo lutownicze wraz z przylegającym obszarem (fazą przejściową)

lutowanie
lutowanie

metoda łączenia elementów metalowych za pomocą metalowego spoiwa, lutulutlutu; typ połączenia często wykorzystywany do połączeń w elektronice

lutowanie miękkie
lutowanie miękkie

rodzaj lutowanialutowanielutowania z wykorzystaniem stopu lutowniczego o niskiej temperaturze topnienia (poniżej 450°C)

lutownica hot air
lutownica hot air

rodzaj stacji lutowniczej wyposażonej w dysze do nadmuchu gorącym powietrzem zamiast klasycznego grota, co umożliwia równomierne podgrzewanie kilku wyprowadzeń jednocześnie

odsysacz
odsysacz

inaczej pompka lutownicza, narzędzie służące do odsysania nadmiaru roztopionego lutu w procesie lutowania elementów elektronicznych; może być obsługiwane ręcznie (odsysacz ręczny) lub być elementem budowy stacji rozlutowującej (odsysacz automatyczny)

oscyloskop
oscyloskop

narzędzie pomiarowe wykorzystywane w elektronice i inżynierii elektrycznej do obserwacji i analizy sygnałów elektrycznych w czasie rzeczywistym

pad
pad

inaczej pole lutownicze, element budowy płytki PCB pokryty cyną i umożliwiający montaż elementu elektronicznego

PCB
PCB

(ang. Printed Circuit Board) płytka obwodu drukowanego wykonana z materiału izolacyjnego pokrytego folią przewodzącą, na której umieszczone są ścieżki miedziane i pola lutownicze, które wraz z elementami elektronicznymi tworzą układ elektroniczny

piec rozpływowy
piec rozpływowy

urządzenie służące do automatycznego lutowania elementów elektronicznych w montażu wieloseryjnym

plecionka
plecionka

taśma miedziana o luźnym splocie umożliwiającym wchłonięcie nadmiaru roztopionego spoiwa lutowniczego

poliimid
poliimid

rodzaj polimeru odpornego na wysokie temperatury i niepodatnego na odkształcenia, używany w przemyśle elektronicznym do produkcji obwodów drukowanych

prepreg
prepreg

wzmocnienia włókniste stosowane do produkcji mocnych i lekkich laminatów, używanych w przemyśle elektronicznym do produkcji obwodów drukowanych

rozlutownica
rozlutownica

narzędzie służące do rozłączania połączeń lutowanych poprzez roztopienie i odessanie lutu za pomocą pompki

spoiwo lutownicze
spoiwo lutownicze

inaczej lutowie, lutlutlut

stacja lutownicza
stacja lutownicza

narzędzie służące do lutowania, składające się z kolby i grota oraz zasilacza, który umożliwia dokładną kontrolę temperatury podczas lutowania elementów elektronicznych. W przeciwieństwie do tradycyjnej lutownicy, która ma stałą temperaturę, stacja lutownicza pozwala na precyzyjne ustawienie temperatury lutownicy, co jest istotne przy lutowaniu elementów o różnych wymaganiach temperaturowych

strefy ochrony elektrostatycznej
strefy ochrony elektrostatycznej

strefa ESD (ang. Electrostatic Discharge) obszar, w którym stosuje się środki techniczne (urządzenia jonizujące, maty stołowe, opaski nadgarstkowe) i organizacyjne (np. odpowiednia temperatura i wilgotność) zapobiegające uszkodzeniu lub zniszczeniu elementów elektronicznych na skutek wyładowań elektrostatycznych

technologia SMT
technologia SMT

(ang. Surface Mount Technology) metoda montażu elementów elektronicznych polegająca na bezpośrednim przylutowaniu elementów do powierzchni płytki drukowanej PCB bez konieczności przewlekania ich wyprowadzeń przez otwory, jak w przypadku technologii THT

technologia THT
technologia THT

(ang. Through‑Hole Technology) metoda montażu elementów elektronicznych polegająca na przewlekaniu wyprowadzeń elementów przez otwory w płytce drukowanej (PCB) i lutowaniu ich z drugiej strony płytki

teflon
teflon

syntetyczny fluoropolimer, materiał odporny na działanie wysokich temperatur, o właściwościach izolacyjnych i dużej odporności mechanicznej, stosowany w przemyśle elektronicznym do produkcji płytek PCB

termopęseta
termopęseta

lutownica pęsetowa, narzędzie służące do lutowania i rozlutowywania elementów elektronicznych za pomocą specjalnych wymiennych grotów, w działaniu przypominających szczypce

topnik
topnik

substancja chemiczna na bazie kwasu borowego, chlorowodorowego lub organicznych topników na bazie żywic, stosowana podczas procesu lutowania w celu usunięcia tlenków z powierzchni lutowanych elementów; dostępna w różnych postaciach, takich jak pasta, płyn, proszek lub w formie żelu

Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela