Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

1. Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

2. Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

3. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu obuwnik i technik obuwnik3Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu obuwnik i technik obuwnik

4. Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

1. Cele i efekty kształcenia

E‑materiał Montaż cholewek uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodach: obuwnik 753602 i technik obuwnik 311916. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji

MOD.05. Wytwarzanie obuwia wyodrębnionej w zawodach: obuwnik 753602 i technik obuwnik 311916.

Cele kształcenia:

E‑materiał wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MOD.05. Wytwarzanie obuwia:

• wykonywania operacji montażu cholewek.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

2.1. Wprowadzenie

E‑materiał pozwala nabywać kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

E‑materiał wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia:

MOD.05.2. Podstawy obuwnictwa

• 2. posługuje się dokumentacją techniczną i technologiczną,

• 3. charakteryzuje budowę maszyn, urządzeń i narzędzi obuwniczych,

• 8. stosuje maszyny i urządzenia obuwnicze;

MOD.05.5. Wytwarzanie cholewek

• 1. ocenia stan techniczny maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych do wytwarzania cholewek,

• 2. stosuje maszyny, urządzenia i narzędzia w procesie wytwarzania cholewek,

• 3. wykonuje operacje technologiczne związane z przygotowaniem elementów cholewek do montażu,

• 5. rozpoznaje połączenia elementów cholewek,

• 6. wykonuje cholewki.

E‑materiał jest zgodny z koncepcją e‑materiałów do kształcenia zawodowego, w szczególności w obszarze przydatności w realizacji nowoczesnego kształcenia zawodowego.

E‑materiał zawiera materiał do wykorzystania w pracy dydaktycznej dla nauczyciela jak i dla ucznia/słuchacza/użytkownika w celu samokształcenia.

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces nauki. Ułatwi uczniom zapamiętywanie pojęć i poszerzy wiedzę z zakresu montażu cholewek

2.2. Materiały multimedialne

Zawiera materiały multimedialne i obudowę dydaktyczną zdefiniowane w koncepcji e‑materiałów do kształcenia zawodowego i standardzie funkcjonalnym. Zasób „Montaż cholewek” składa się z trzech materiałów multimedialnych:

Galeria zdjęćD1ETKKBFTGaleria zdjęć „Typy ściegów oraz rodzaje wykonywanych szwów i sposoby wykończenia brzegów cholewek” przedstawia  zdjęcia prezentujące pojedyncze narzędzia i elementy: igły szwalnicze, nożyce, stopki dociskowe, szablony do znaczenia, nakłuwaki, pędzle, a także maszyny stosowane w zawodzie obuwnik służące do wykonywania operacji technologicznych szycia i łączenia elementów cholewki takie jak: maszyna szyjąca płaska, maszyna słupkowa, lamowarka, maszyna ramienna, nakładarki kleju, praski do nakładania podnosków termoplastycznych, stoły do operacji ręcznych, wyciąg do operacji z klejami rozpuszczalnikowymi. Uczniowie obejrzeć też mogą wyroby końcowe: wybrane elementy cholewek wycięte z różnych materiałów z wykończonymi brzegami różnymi technikami, przykłady typowych szwów stosowanych na szwalni (np. zszywany, naszywany, dwuigłowy z naszytą tasiemką, zygzak z naszytym paskiem) oraz gotowe cholewki derbowe i okładowe.

Animacja 2D/3DDq4DWaCmeAnimacja 2D/3D „Obróbka i montaż elementów cholewki” przedstawia obróbkę elementów cholewki (np. ścienianie, wyrównywanie grubości, zawijanie, lamowanie, barwienie brzegów i opalanie brzegów) oraz montaż cholewki różnymi technikami (szycie, sklejanie, podklejanie, zgrzewanie, nitowanie i plecenie). W tym materiale multimedialnym zaprezentowano proces powstawania ściegu dwunitkowego zwartego w korelacji z mechanizmami maszyny szyjącej.

Film instruktażowyD1631Q96FFilm instruktażowy „Przeznaczenie i użytkowanie maszyn do obróbki i montażu elementów cholewki” przedstawia zadania zawodowe, np. ścienienie, dwojenie, zszywanie, sklejanie, zgrzewanie, nitowanie, pozgładzanie, wklejanie wypełnień. W filmie zaprezentowane są także urządzenia i narzędzia: ścieniarki, dwojarki, maszyny szyjące, praski do wklejania podnosków, nakładarki kleju (rozpuszczalnikowych i termoplastycznych), stoły do operacji ręcznych, stanowiska do nakładania kleju wyposażone w wyciąg. Poza tym pokazana jest maszyna do obróbki i montażu cholewki. W filmie są zaprezentowane czynności: wkładanie igły do igielnicy, zakładanie nici górnej, wkładanie szpulki z nicią dolną do mechanizmy bębenka, czyszczenie dolnych mechanizmów z porwanych i poplątanych nici.

2.3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDHaFC7b40Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu maszyn stosowanych do rozkroju i opracowania elementów spodu, przygotowując uczniów do egzaminu zawodowego.

• Słownik pojęć do e‑materiałuDNSylLJgJSłownik pojęć do e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaDlDnWb6F5Przewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDgA1yTRRSPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki. o Netografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDC0OYziUAInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu obuwnik i technik obuwnik

Realizując jednostki tematyczne z zakresu efektów kształcenia wspieranych przez e‑materiał Montaż cholewek można wykorzystać metody praktyczne, za pomocą których kształtuje się i rozwija umiejętności, nawyki i sprawności o charakterze praktycznym. Wiedza i umiejętności zdobyte podczas działania są znacznie trwalsze od wiedzy i umiejętności przyswojonych innymi metodami.

3.1. Praca uczniów podczas zajęć

Propozycje zastosowania metod kształcenia:

Pokaz z objaśnieniem polega na demonstracji czynności, ich kolejności i prawidłowości wykonania. W przypadku czynności złożonych, np. montaż cholewki, pokaz powinien obejmować demonstrację przez nauczyciela kolejnych faz tych czynności na żywo. Przedmiotem pokazu mogą być także maszyny i urządzenia, ich budowa i zasada działania, poszczególne zespoły, podzespoły i części, narzędzia, tablice, wykresy itd., w zależności od możliwości sali, w której odbywają się zajęcia.

Towarzyszący pokazowi komentarz słowny ma charakter objaśnienia (wyjaśnienia), dlatego metoda pokazu z objaśnieniem może być stosowana w początkowej fazie zajęć o charakterze praktycznym. Warto w ten sposób zaprezentować cały proces obróbki cholewki oraz maszyny niezbędne do montażu elementów cholewki.

Nauczyciel do tego celu wykorzystuje galerię zdjęć, może potem zrobić też quiz – pokazywać narzędzia i elementy, a uczniowie muszą podać ich nazwy: igły szwalnicze, nożyce, stopki dociskowe, szablony do znaczenia, nakłuwaki, pędzle, a także maszyny stosowane w zawodzie obuwnik służące do wykonywania operacji technologicznych szycia i łączenia elementów cholewki, takie jak: maszyna szyjąca płaska, maszyna słupkowa, lamowarka, maszyna ramienna, nakładarki kleju, praski do nakładania podnosków termoplastycznych, stoły do operacji ręcznych, wyciąg do operacji z klejami rozpuszczalnikowymi. Nauczyciel najbardziej aktywne osoby może nagrodzić ocenami.

Pokaz z instruktażem polega na dołączeniu komentarza słownego wspierającego pokaz, udzielanie wskazówek co do sposobu realizacji zadania. Nauczyciel powinien w tym celu zatrzymywać animację w odpowiednich momentach i omówić szczegółowo obróbkę elementów cholewki (np. ścienianie, wyrównywanie grubości, zawijanie, lamowanie, barwienie brzegów, opalanie brzegów) oraz montaż cholewki różnymi technikami (szycie, sklejanie, podklejanie, zgrzewanie, nitowanie, plecenie). Uczniowie powinni na tej podstawie samodzielnie przygotować notatki, w których 2‑3 zdaniami opiszą każdy element procesu obróbki cholewki. Mogą na forum klasy przedyskutować swoje notatki.

Ćwiczenia przedmiotowe umożliwiają kształtowanie umiejętności zastosowania przyswojonej wiedzy w praktyce i jej twórczego wykorzystania (np. do doboru ściegów i szwów łączących elementy cholewki). Mogą być one realizowane na podstawie filmu instruktażowego – uczniowie powinni samodzielnie opowiedzieć o czynnościach: wkładanie igły do igielnicy, zakładanie nici górnej, wkładanie szpulki z nicią dolną do mechanizmy bębenka, czyszczenie dolnych mechanizmów z porwanych i poplątanych nici. Można pracować też metodą dramy, wręczyć uczniom odpowiednie elementy obuwia, jedna osoba wcieli się w rolę mistrza, zaś druga będzie uczniem, który ma przygotować dla danej pary notatkę.

Ćwiczenia produkcyjne (wytwórcze) przeprowadzane w trzech fazach:

Faza l:

• czynności organizacyjno‑przygotowawcze,

• instruktaż wstępny.

Faza 2:

• rozdanie zadań szkoleniowo‑produkcyjnych,

• instruktaż bieżący.

Faza 3:

• odbiór i ocena prac (zadań) szkoleniowo‑produkcyjnych,

• instruktaż końcowy.

Uczniowie wspólnie wypełniają ćwiczenia interaktywne (np. na klasowej tablicy interaktywnej), na bieżąco konsultując odpowiedzi (praca zespołu klasowego, a także praca z nauczycielem). Utrwali ono wiedzę uczniów w zakresie najważniejszych zagadnień dla tego tematu związanych z całym procesem montażu cholewek. Materiały mogą być wykorzystane w formie ćwiczeń sprawdzających – jako formy sprawdzenia wiedzy na ocenę (np. test końcowy). Uczniowie wypełniają ćwiczenia interaktywne (praca całego zespołu klasowego). Część z nich, w ramach utrwalenia informacji, może być zadana jako praca domowa.

3.2. Praca uczniów poza zajęciami

Propozycje pracy z uczniami poza zajęciami dotyczą wykorzystania e‑materiału w pracy indywidualnej lub w grupach.

3.2.1. Lekcja odwrócona

Metoda ta polega na zmianie koncepcji lekcji: uczniowie najpierw w swoich domach zapoznają się z nowymi treściami zamieszczonymi w materiałach multimedialnych e‑materiału (indywidualnie lub w przydzielonych grupach), a w szkole pogłębiają i utrwalają swoją wiedzę, ćwiczą umiejętności, rozwiązują problemy z wykorzystaniem wiedzy nauczyciela i pod jego kontrolą. Każdy uczeń już na lekcji powinien zapisać swoje cechy charakteru i kompetencje, a nauczyciel – na podstawie filmu instruktażowego – pokaże, jakie są cechy charakteru, osobowości lub kompetencje obuwnika. Uczniowie na tej bazie przygotowują tabelkę, w której zapisują te i te cechy, zastanawiają się, które cechy obuwnika już posiadają, a co mogą w sobie jeszcze poprawić, i – co najważniejsze – w jaki sposób. Warto sporządzić z tego notatkę i zachęcić uczniów, aby zapoznali się z nią jeszcze raz po dłuższym czasie i zobaczyli, jaki jest ich progres. Chętne osoby mogą dokonać prezentacji na forum klasy.

3.3.2. Burza mózgów

Metoda ta może angażować wszystkich uczniów, każdemu dając możliwość swobodnej wypowiedzi i generowania nawet nierealnych rozwiązań problemu. Technika burzy mózgów, polega w dużej mierze na możliwości szybkiego zgromadzenia wielu odpowiedzi/hipotez/pomysłów/rozwiązań postawionego problemu w bardzo krótkim czasie. Im więcej osób bierze udział w przedsięwzięciu, tym więcej pomysłów można zgromadzić. Nauczyciel przedstawia temat przewodni, a uczniowie w swoich domach zapoznają się z treściami jego dotyczącymi, zamieszczonymi w materiałach multimedialnych e‑materiału. Na lekcji przedstawiają pomysły rozwiązania problemu i dyskutują na temat każdego z rozwiązań. Uczniowie otrzymają od nauczyciela pulę zagadnień do realizacji burzy mózgów, będą to: elementy procesu montażu cholewki, pytanie, dlaczego jest to proces bardzo trudny, wymagający od pracowników dużego doświadczenia, staranności i dokładności, następnie nauczyciel może podać nazwy głównych maszyn szyjących (np. maszyny szyjącej płaskiej, słupkowej, dwunitkowej, lamowarki) oraz maszyn do obróbki elementów cholewki (ścieniarka, dwojarka, prasa do podnosków, itp., a uczniowie będą się na temat ich funkcjonalności samodzielnie wypowiadać.  Ostatnim elementem będzie BHP – uczniowie na podstawie burzy mózgów powinni zapisać „Kodeks bezpiecznego obuwnika”, w np. 10 punktach, uczniowie wolniej pracujący mogą ewentualnie przygotować 5 punktów.

3.3. Indywidualna praca z uczniem

Materiał multimedialny zawarty w e‑materiale może być wykorzystywany do indywidualizacji pracy z uczniem na zajęciach i poza nimi poprzez przydzielanie zadań dodatkowych trudniejszych dla uczniów zdolnych lub też łatwiejszych dla uczniów mających problemy w nauce. Uczeń zdolny może samodzielnie opracować zagadnienie w postaci mapy myśli (np. notatka o użytkowaniu maszyn szwalniczych oraz maszyn do obróbki elementów cholewki przed jej montażem – ich opisy ze słowami kluczowymi), natomiast uczeń mający problemy w nauce powinien otrzymać konkretne wskazówki do samodzielnej pracy, nauczyciel powinien powiedzieć, na które zdjęcia z galerii i fragmenty animizacji ma zwrócić szczególną uwagę i na ich podstawie sporządzić notatki.

Materiał multimedialny zawarty w e‑materiale może być wykorzystywany do indywidualizacji pracy z uczniem poprzez przydzielanie zadań dodatkowych dla uczniów zdolnych lub też uczniów mających problemy w nauce. Uczeń zdolny może samodzielnie opracować zagadnienie, natomiast uczeń mający problemy w nauce powinien otrzymać konkretne wskazówki do samodzielnej pracy. Uczniowie zdolni i pracujący szybciej mogą samodzielnie przygotować fiszki, z jednej strony znajdzie się nazwa maszyny, elementu obuwia lub procesu, a drugiej – ich opis z uwzględnieniem słów kluczowych. Dokładnego omówienia na fiszkach wymagają kwestie bardziej skomplikowane – elementy służące do regulacji i ustawiania parametrów pracy oraz sposoby smarowania i konserwacji. Uczniowie pracujący wolniej mogą zaznajomić się z typami ściegów i rodzajami szwów oraz ze sposobami wykończania brzegów cholewki, wykorzystując do tego schematy i rysunki, a na nich dopisywać swojego własne uwagi i komentarze.

3.4. Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych (SPE)

W przypadku pracy indywidualnej uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinien pracować w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie. Można stosować karty pracy, które umożliwiają każdemu uczniowi zapoznawanie się z kolejnymi partiami materiału w swoim własnym tempie. W przypadku uczniów z SPE warto skorzystać z technologii informacyjno‑komunikacyjnych w nauczaniu. Warto podczas przekazywania wiedzy podpierać się prezentacjami multimedialnymi, prezentację taką należy przesłać uczniowi, aby mógł wielokrotnie ją przeglądać podczas rozwiązywania zadań. W przypadku uczniów z dysfunkcją narządu wzroku należy pamiętać np. o odpowiednim miejscu – blisko nauczyciela, zachowaniu porządku na stanowisku pracy, stosowaniu powiększonej czcionki w tekstach. W przypadku ucznia z dysfunkcją narządu słuchu należy zapewnić uczniowi miejsce w pierwszej ławce, w niedużej odległości od nauczyciela (od 0,5 do 1,5 m), warto takiego ucznia posadzić w jednej ławce ze zdolnym uczniem. Należy często powtarzać komunikaty i zapewnić dodatkowe wyjaśnienia oraz upraszczać polecenia. W przypadku uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna można zaproponować wydłużenie czasu pracy, indywidualne instruowanie podczas pokazów, omawianie mniejszych partii materiału. W przypadku ucznia zdolnego można angażować go do funkcji lidera, zachęcać do dzielenia się wiedzą z innymi, przygotowywać trudniejsze zadania.

Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinni pracować w grupach o zróżnicowanych uzdolnieniach i wiadomościach. Pozwala to na zwiększenie aktywności i motywacji do pracy uczniów, większe zaangażowanie ich w wykonywaną pracę.

W przypadku pracy indywidualnej uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinien pracować w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie. Można stosować karty pracy, które umożliwiają każdemu uczniowi zapoznawanie się z kolejnymi partiami materiału w swoim własnym tempie.

Nauczyciel może zaproponować, na podstawie materiałów multimedialnych, przygotowanie haseł do krzyżówki, które dotyczą tematu lekcji. Przykładowe hasła: lamowarka, maszyna ramienna, praska, podnoski etc. Uczniowie ze SPE mają przygotować proste definicje haseł (nawet z wykorzystaniem słów kluczowych zamiast całych zdań czy hasła obrazkowe). Nauczyciel może, po wykonaniu przez uczniów tego zadania, zaproponować połączenie haseł z definicjami, które wcześniej opracowywali uczniowie. Należy pamiętać, żeby hasła i definicje nie trafiły do tych samych uczniów, którzy je opracowywali. Uczniowie mogą wykorzystać tę krzyżowkę także do powtórek.

Uczniowie ze SPE mają za zadanie po obejrzeniu filmu zaprezentować na żywo opisane czynności, mogą film jednak mieć nieustannie w tle i kopiować kolejne czynności (praca częściowo metodą dramy, uproszczona drama). Nauczyciel powinien nieustannie podpowiadać uczniom, jak nazywają się dane czynności, w razie potrzeby – zapisywać trudniejsze nazwy na tablicy, np. nazwy elementów służących do regulacji i ustawiania parametrów pracy czy sposoby smarowania i konserwacji.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści