Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

1. Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

2. Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik procesów drukowania i drukarz fleksograficzny3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik procesów drukowania i drukarz fleksograficzny

4. Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

1. Cele i efekty kształcenia

E‑materiał przeznaczony jest dla uczniów kształcących się w zawodzie technik procesów drukowania (symbol cyfrowy zawodu 311935) oraz drukarz fleksograficzny (symbol cyfrowy zawodu 732209) dla kwalifikacji: PGF.01. Realizacja procesów drukowania z użyciem fleksograficznych form drukowych.

E‑materiał wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji PGF.01. Realizacja procesów drukowania z użyciem fleksograficznych form drukowych:

- wykonywanie fleksograficznych form drukowych,

- drukowanie z użyciem fleksograficznych form drukowych.

Wspiera osiąganie wybranego kształcenia z jednostki efektów kształcenia: PGF.01.2. Podstawy technologii fleksograficznej

1) stosuje terminologię z zakresu poligrafii z uwzględnieniem fleksografii;

2) charakteryzuje technologie drukowania, ze szczególnym uwzględnieniem fleksografii i etapów przetwarzania wydruków fleksograficznych;

3) stosuje wiedzę o barwie jako istotnym walorze produktu fleksograficznego;

5) charakteryzuje ciąg produkcji fleksograficznej;

7) identyfikuje podłoża do druku fleksograficznego;

8) stosuje zagadnienia standaryzowania przyrostu punktu rastrowego;

12) rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych;

PGF.01.3. Wykonywanie fleksograficznych form drukowych

4) ocenia jakość wykonania fleksograficznych form drukowych.

Powrót do spisu treściSpis treściPowrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

Składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

1. Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy:

• Sekwencje filmowe – Technika drukowania fleksograficznego:Dp30C7nvMSekwencje filmowe – Technika drukowania fleksograficznego:

  • sekwencja numer 1 - Proces drukowania z fleksograficznych form drukowych

  • sekwencja numer 2 - Standaryzacja przyrostu punktu rastrowego

  • sekwencja numer 3 - Kontrola jakości wydruku fleksograficznego

• Infografika – Normy i procedury dla fleksografiiDWpRoI8LMInfografika – Normy i procedury dla fleksografii

• Grafika interaktywna – Procesy zachodzące we fleksografiiDVyyU2kDnGrafika interaktywna – Procesy zachodzące we fleksografii

• Wycieczka wirtualna – Zwiedzanie drukarni fleksograficznejDhwncpJ47Wycieczka wirtualna – Zwiedzanie drukarni fleksograficznej

• Program ćwiczeniowy przez dobieranie – Dobór podłoży fleksograficznychDCjgwFuhAProgram ćwiczeniowy przez dobieranie – Dobór podłoży fleksograficznych

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceD13ZJIF70Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDNTP6TpsVSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaDlXs9wR4CPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięD2jzJewbdPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDxmk0f2rINetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDPUYWsyxkInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treściSpis treściPowrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik procesów drukowania i drukarz fleksograficzny

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces uczenia się. Ułatwi uczniom zapamiętanie różnych czynności pokazanych w materiałach multimedialnych, które związane są z realizacją procesów drukowania z użyciem fleksograficznych form drukowych. Oto propozycje wykorzystania poszczególnych elementów e‑materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i całego zespołu klasowego:

Praca uczniów podczas zajęć

Wykorzystując materiał  – Technika drukowania fleksograficznego – który zawiera trzy sekwencje filmowe, nauczyciel może wykorzystać metodę pokazu z objaśnieniem, polegającą na demonstracji czynności, ich kolejności i prawidłowości wykonania. Towarzyszący pokazowi komentarz słowny ma charakter objaśniający, dlatego metoda pokazu z objaśnieniem może być stosowana w początkowej fazie zajęć, przy omawianiu nowej partii materiału, wymagającej objaśnienia, wytłumaczenia, wskazania najistotniejszych zagadnień i elementów. Uczniowie podczas oglądania pokazu powinni pracować samodzielnie – tworzyć na podstawie tego, co prezentuje nauczyciel, autorskie mapy myśli. Sporządzają notatkę z wykorzystaniem słów kluczowych (2‑3 słowa przy każdej części sekwencji filmowej). Uczniowie na podstawie pokazu i objaśnień nauczyciela mogą opisać etap powstawania druku fleksograficznego. Mogą wyodrębnić i nazwać poszczególne najistotniejsze etapy powstawania wydruków. Po pokazie nauczyciel powinien w ramach podsumowania spytać o najistotniejsze etapy składające się na druk fleksograficzny. Zadaje kolejno uczniom pytania, np. jaki najwcześniejszy etap można wyróżnić w tym procesie, uczniowie mogą wskazywać opisowo, co widzieli w trakcie emisji sekwencji filmowej, proponować swoje nazwy. Nauczyciel podaje fachowe nazwy związane z tym procesem. Jeśli klasa nie jest zbyt aktywna lub uczniowie nie są w stanie wyodrębnić poszczególnych etapów, można pracować w inny sposób. Nauczyciel rozdaje uczniom karteczki z nazwami poszczególnych etapów, a uczniowie układają je we właściwej kolejności. Jeśli mają problemy z właściwym ułożeniem karteczek, można ponownie odwołać się do filmu.

Nauczyciel, odwołując się do slajdu z sekwencji filmowej dotyczącego zadań zawodowych drukarza fleksograficznego, prosi uczniów o wskazanie, które z wymienionych zadań zostały zaprezentowane w tym materiale multimedialnym. Uczniowie, oglądając sekwencję filmową, wyszukują fragmenty, które są potwierdzeniem opisu następujących zadań: wykonywanie fleksograficznych form drukowych, drukowanie nakładów z fleksograficznych form drukowych, kontrolowanie jakości wykonanych odbitek, przeprowadzanie konserwacji fleksograficznych maszyn drukujących, dobieranie podłoży i materiałów pomocniczych do realizowanej produkcji, rozwiązywanie podstawowych problemów technologicznych podczas druku. Uczniowie wskazują fragmenty filmu, które odnoszą się do wymienionych zadań zawodowych, ewentualnie, podają inne spoza listy przykładowych zadań.

W przypadku uczniów technikum nauczyciel odnosi się również do slajdu zawierającego charakterystykę zadań technika procesów drukowania, prosząc o znalezienie fragmentów zawierających prezentację wymienionych na slajdzie zadań.

Można zaproponować pracę metodą odwróconej lekcji. Materiał składający się na trzy sekwencje filmowe jest dość obszerny. Dlatego nauczyciel proponuje zapoznanie się z nim przed lekcją. Wymienia słowa kluczowe, po pięć dla każdej sekwencji, uczniowie pod tym kątem przygotowują się do lekcji. Nauczyciel prosi ich o przygotowanie mapy myśli dotyczącej trzech sekwencji filmowych. Podczas burzy mózgów uczniowie przedstawiają swoje propozycje map mentalnych. Wszystkie pomysły są zapisywane na tablicy. Po pierwszej fazie następuje weryfikacja pomysłów i ustalenie ostatecznej wersji mapy myśli. Przygotowane mapy myśli można opublikować na ZPE.

W dalszej części lekcji nauczyciel prezentuje uczniom slajd zawierający opis kompetencji i cech charakteru, którymi powinny wyróżniać się osoby pracujące w zawodach drukarz fleksograficzny oraz technik procesów drukowania. Uczniowie indywidualnie odnoszą tę listę do własnych kompetencji, dzieląc się refleksjami z nauczycielem i pozostałymi uczniowi. Mogą uzasadnić, dlaczego właśnie te cechy pojawiły się wśród najważniejszych, ewentualnie prezentują własne propozycje rozbudowujące tę listę.

Normy i standardy jakości, których dotyczy materiał multimedialny, mogą być zaprezentowane w formie mapy mentalnej. Uczniowie, po zapoznaniu się z materiałem, tworzą plakat, który jest odpowiedzią na pytanie o podobieństwa i różnice między normami ogólnymi, normami środowiskowymi, normami branżowymi – technicznymi oraz normami branżowymi – konsumenckimi. Określają również ich wpływ na jakość i poziom produkcji.

Nauczyciel w nawiązaniu do zagadnień dotyczących jakości pracy, norm z tym zawiązanych oraz procedur minimalizujących prawdopodobieństwo wystąpienia błędów w czasie produkcji może zaproponować uczniom zadanie polegające na udzieleniu odpowiedzi na reklamację zgłoszoną przez klienta. Nauczyciel przedstawia zdjęcie, na którym widnieje uszkodzony druk. Zadaniem ucznia jest rozpoznanie błędu przy wydruku, przeproszenie klienta, zaproponowanie rozwiązania problemu, zapewnienie o tym, że takie przypadki są incydentalne i firma dba o jakość i zadowolenie klientów. W wyjaśnianiu przyczyn uszkodzenia może odwołać się do fachowej terminologii w opisie przyczyn błędu lub skupić się ogólnie na przyczynie zaistnienia usterki i zapewnieniu, że firma zrekompensuje klientowi stratę.

Materiał multimedialny zawiera dużo informacji, które można uporządkować, pracując metodą grup eksperckich. Nauczyciel dzieli klasę na cztery czteroosobowe grupy, które otrzymują zadanie opisania procesów produkcyjnych we fleksografii. Grupa I - etap pn. prepress oraz podstawowe terminy fleksograficzne związane z procesem przygotowania do druku; Grupa II - etap pn. press oraz terminy związane z drukiem; Grupa III - etap pn. postpress oraz terminy związane z procesem obróbki po druku. Grupa IV - barwy we fleksografii (dla uczniów pracujących w wolniejszym tempie). Metoda grup eksperckich jest jedną z najpopularniejszych form uczenia się we współpracy oraz bardzo skuteczną formą pracy pod względem angażowania wszystkich członków grupy. Gwarantuje, że każdy członek grupy uczącej się we współpracy będzie zaangażowany w pracę i motywowany przez pozostałych członków grupy. Metoda ta jest szczególnie przydatna do aktywnego grupowego zapoznawania się z wybraną na zajęcia partią treści materiału. W grupach pierwotnych każda z nich ma za zadanie opracowanie jednego zagadnienia. Ważne jest, by liczba grup była taka sama, jak liczba uczniów w grupie. W drugim etapie, po przygotowaniu odpowiedzi i podsumowania w zakresie wyznaczonym przez nauczyciela, tworzone są nowe grupy, w taki sposób, by w każdej z nich był ekspert od jednego zagadnienia. Zadaniem każdego ucznia jest zaprezentowanie efektów pracy i swojej wiedzy wyniesionej z pierwszego etapu pracy. W każdej nowej grupie jest jeden ekspert od danego zagadnienia lub partii materiału, który przekazuje wiedzę pozostałym. Przy takiej kolejności realizacji zadań bardzo ważna jest aktywność uczniów na pierwszym etapie, ponieważ w nowych grupach jeden uczeń jest ekspertem od jednego zagadnienia. Uczniowie już nie mogą korzystać ze źródeł, opierają się tylko na tych opracowaniach i notatkach, które wypracowali w pierwszym etapie pracy. Ważne jest, by nauczyciel poinformował o tej zasadzie oraz kolejnej, równie ważnej, że podsumowaniem pracy będzie wybranie po jednym uczniu z każdej grupy, który będzie prezentował zagadnienie wybrane przez nauczyciela. Każda grupa zaprezentuje inne zagadnienie, żeby wszyscy uczniowie mogli sporządzić notatki i wysłuchać podsumowania wszystkich treści. Można zastosować zasadę, że cała grupa otrzymuje taką ocenę, jaką otrzymał uczeń wybrany do odpowiedzi. Można rozważyć, żeby do odpowiedzi wybrać uczniów pracujących najszybciej, o największym potencjale, żeby uniknąć sytuacji pretensji do ucznia wolniej pracującego, którego odpowiedź wpłynęła na ocenę pozostałych. Wspomniana zasada wpływa na mobilizację grupy, wszystkich jej członków, którzy wzajemnie się dyscyplinują i mobilizują do pracy. Na pierwszym i drugim etapie pracy uczniowie muszą być zaangażowani, każdy musi pracować, nauczyciel nie musi ich dyscyplinować, przypominać o zadaniu. Można zastosować inną formę podsumowania w formie testu, cała klasa, wszyscy uczniowie indywidualnie, będą musieli rozwiązać test, każdy uzyska oddzielą ocenę. Można zastosować dwie formy. Najpierw odpytanie po jednym uczniu, wystawienie ocen, w drugim etapie test. Można też rozważyć wystawienie średniej z tych dwóch ocen.

W trakcie zwiedzania uczniowie poznają najistotniejsze dla funkcjonowania drukarni miejsca, urządzenia. Ich zadaniem jest zebrać jak najwięcej informacji o drukarni fleksograficznej. Mogą wykorzystać opisy lektora, starać się dotrzeć do wszystkich opisanych w wycieczce wirtualnej miejsc. Wykorzystać również wiedzę na temat prezentowanych miejsc, które nie są opatrzone komentarzem lektora, a zostały poznane na podstawie innych materiałów multimedialnych. Nauczyciel może zastosować elementy grywalizacji, grupa, która na podstawie wycieczki wirtualnej zebrała najwięcej informacji na temat drukarni fleksograficznej uzyskuje oceny lub punkty za aktywność. Nauczyciel może również zaproponować zadanie w formie dramy dla uczniów pracujących w szybszym tempie lub nadpobudliwych. Uczniowie lub grupy wchodzą w rolę przewodnika, który oprowadza po drukarni fleksograficznej, wskazując najbardziej istotne procesy i etapy technologiczne, kluczowe urządzenia dla jakości wyrobów oraz zasady BHP obowiązujące w drukarni. Może to być rola kierownika produkcji, który w ramach czynności instruktażowych, prezentuje nowemu pracownikowi najważniejsze miejsca, urządzenia i czynności mające wpływ na jakość produktów.

Praca indywidualna uczniów

Pracę indywidualną uczniów można zaplanować, wykorzystując podczas zajęć program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie. Uczniowie samodzielnie zapoznają się z programem ćwiczeniowym, a następnie wykonują poszczególne ćwiczenia programu związane np. zaprojektowaniem druku fleksograficznego (opakowanie z tektury oraz etykieta samoprzylepna) poprzez dobór gotowych rodzajów podłoża w wymiarze 2D. Poszczególne elementy programu dają uczniowi możliwość zapisania pracy, a następnie sprawdzenia poziomu nabytej wiedzy i umiejętności oraz dokonanie samooceny.

Uczeń może wykorzystać interaktywne materiały sprawdzające w celu sprawdzenia swojej wiedzy i umiejętności nabytych w czasie lekcji. Może wykonać test w trakcie zajęć lub po ich zakończeniu, w formie pracy domowej. Ułatwi on utrwalenie wiedzy nabytej podczas lekcji oraz może pomóc w przygotowaniach do pisemnego egzaminu zawodowego. Pozwoli również zdiagnozować obszary wiedzy i umiejętności wymagające uzupełnienia.

Na podstawie sekwencji filmowych Standaryzacja przyrostu punktu rastrowego w drukowaniu fleksograficznym oraz Kontrola jakości wydruku fleksograficznego uczniowie (praca samodzielna) wymieniają wady pojawiające się w druku fleksograficznym, sposoby kontroli jakości wydruku oraz metody korygowania błędów wydruku. Nauczyciel przygotowuje na karteczkach zdjęcia wydruku zawierające różne rodzaje błędów, które przekazuje uczniom. Ich zadaniem jest podanie rodzaju błędu oraz zaproponowanie, na podstawie sekwencji filmowych, sposobów skorygowania wydruku. Dla uczniów pracujących w wolniejszym tempie nauczyciel może zaproponować dodatkowe karteczki z propozycją naprawy błędu, które należy połączyć ze zdjęciami zawierającymi wadliwe wydruki.

Indywidualizacja pracy z uczniem

Materiał multimedialny zawarty w e‑materiale może być wykorzystywany do indywidualizacji pracy z uczniem poprzez przydzielanie zadań dodatkowych dla uczniów zdolnych lub też uczniów mających problemy w nauce. Uczeń zdolny może samodzielnie opracować zagadnienie, natomiast uczeń mający problemy w nauce powinien otrzymać konkretne wskazówki do samodzielnej pracy. Uczniowie pracujący w szybszym tempie opracowują hasła do krzyżówki na podstawie sekwencji filmowej Proces drukowania z fleksograficznych form drukowych, natomiast uczniowie pracujący wolniej opracowują hasła na podstawie infografiki Normy i procedury dla fleksografii. Uczniowie pracujący wolniej otrzymują od nauczyciela kartki ze zdjęciami czynności składających się na proces drukowania z fleksograficznych form drukowych oraz nazwy tych czynności. Uczniowie pracujący w szybszym tempie powinni na podstawie zdjęć samodzielnie wyszukać nazwę czynności lub przedstawić ją w formie opisowej na podstawie materiału multimedialnego. Kolejnym zadaniem uwzględniającym indywidualizację nauczania jest zaprojektowanie przez uczniów przewodnika po drukarni fleksograficznej. Uczniowie pracujący w szybszym tempie opracowują zagadnienia trudniejsze, wybrane przez nauczyciela. Pozostali przygotowują tematykę łatwiejszą do zrozumienia i opracowania, np. infografikę – Normy i procedury dla fleksografii. Elementy graficzne, pomysły na tytuły rozdziałów, pytania kontrolne do poszczególnych rozdziałów również są opracowywanie przez uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnych predyspozycji. Uczniowie pracujący w szybszym tempie przygotowują zadania dla pozostałych uczniów polegające na dokończeniu zdania właściwym wyrazem lub zastąpieniem zdjęcia właściwym wyrazem.

Praca z uczniem ze SPE

Praca indywidualna uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi może odbywać się z wykorzystaniem wszystkich materiałów, ponieważ zostały one odpowiednio dostosowane do różnych sposobów komunikowania się z uczniem, np. możliwość odsłuchania tekstów z odpowiednim natężeniem dźwięku, możliwość przeczytania tekstów przez lektora, powiększanie/pomniejszanie ekranu itp. Pracując z uczniami ze SPE, należy pamiętać, by trudniejszy, obszerniejszy materiał podzielić na części, dzięki czemu można ułatwić przyswojenie wiedzy. Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinien pracować w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie. Można stosować karty pracy, które umożliwiają każdemu uczniowi zapoznawanie się z kolejnymi partiami materiału. W przypadku uczniów ze SPE warto podczas przekazywania wiedzy korzystać z prezentacji multimedialnych, prezentację taką należy przesłać uczniowi, aby mógł wielokrotnie ją przeglądać podczas rozwiązywania zadań. W przypadku uczniów z dysfunkcją narządu wzroku należy pamiętać np. o odpowiednim miejscu – blisko nauczyciela, zachowaniu porządku na stanowisku pracy, stosowaniu powiększonej czcionki w tekstach. W przypadku ucznia z dysfunkcją narządu słuchu należy zapewnić uczniowi miejsce w pierwszej ławce, w niedużej odległości od nauczyciela (od 0,5 do 1,5 m). Należy często powtarzać komunikaty i zapewnić dodatkowe wyjaśnienia oraz upraszczać polecenia. W przypadku uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna można zaproponować wydłużenie czasu pracy, indywidualne instruowanie podczas pokazów, omawianie mniejszych partii materiału. W przypadku ucznia zdolnego można angażować go do funkcji lidera, zachęcać do dzielenia się wiedzą z innymi, przygotowywać trudniejsze zadania.

W odniesieniu do materiału Zwiedzanie drukarni fleksograficznej nauczyciel może zaproponować pracę metodą dramy uczniom nadpobudliwym, ze zdiagnozowanym ADHD. Rola przewodnika po drukarni, który wskazuje najistotniejsze dla procesu technologicznego urządzenia i czynności w naturalny sposób wykorzystuje energię ucznia, chęć przemieszczania, jego trudności w pozostawaniu w jednym miejscu, siedzeniu w ławce szkolnej. Uczeń może bez negatywnych konsekwencji poruszać się po klasie, gestykulować. Inni nadpobudliwi uczniowie mogą wejść w rolę kierownika produkcji, który udziela instruktażu nowemu pracownikowi, prezentuje sposób działania drukarni.

W przypadku uczniów niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym ważną rolę odgrywają różnego rodzaju instrukcje, zasady pracy indywidualnej, w grupie, które wskazują na obowiązywanie norm społecznych, zasad współżycia społecznego. Nauczyciel powinien odwoływać się do regulaminów obowiązujących np. w drukarni, na konkretnych stanowiskach pracy.

Powrót do spisu treściSpis treściPowrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych e‑materiałów platformy zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy;

• OS X 10.11.6 lub nowszy;

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM.

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100;

• Firefox w wersji 62.0.2;

• Safari w wersji 11.1;

• Opera w wersji 55.0.2994.44;

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0;

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124.

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px.

Powrót do spisu treściSpis treściPowrót do spisu treści