Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wykorzystanie e‑materiału w trakcie zajęć3Wykorzystanie e‑materiału w trakcie zajęć

• Wykorzystanie e‑materiału poza zajęciami6Wykorzystanie e‑materiału poza zajęciami

• Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się7Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się

• Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych8Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodach operator maszyn i urządzeń przeróbczych i technik przeróbki kopalin stałych. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji:

$\text{GIW}.11.$ Organizacja procesu przeróbki kopalin stałych - Technik przeróbki kopalin stałych $3 1 1 7 0 6$.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji: $\text{GIW}.11.$ Organizacja procesu przeróbki kopalin stałych

• organizowania procesów klasyfikacji, rozdrabniania i wzbogacania kopalin stałych,

• organizowania gospodarki wodno‑mułowej.

Efekty kształcenia

$\text{GIW}.11.4$ Organizacja procesów klasyfikacji, rozdrabniania i wzbogacania kopalin stałych

Uczeń:
1) planuje procesy klasyfikacji i rozdrabniania kopalin stałych,
2) planuje procesy wzbogacania kopalin stałych,
5) kontroluje parametry techniczno‑technologiczne procesów klasyfikacji, rozdrabniania i wzbogacania kopalin stałych.

$\text{GIW}.11.6$ Organizacja procesów gospodarki wodno‑mułowej

Uczeń:
1) charakteryzuje zjawiska fizykochemiczne w obiegu wodno‑mułowym oraz w procesie flotacji,
2) planuje procesy oczyszczania wód obiegowych, zagęszczania, odwadniania miałów i mułów oraz suszenia produktów przeróbki.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDqzrZAc8bWprowadzenie
   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne
   Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. W materiale znajdują się następujące e‑materiały:

   • Altas interkaktywny Klasyfikacja, rozdrabnianie, wzbogacanie i obieg wodno‑mułowyD10SGkt5qAltas interkaktywny Klasyfikacja, rozdrabnianie, wzbogacanie i obieg wodno‑mułowy prezentuje prcesy oraz maszyny w nich stosowane.

   • Animacja 3D Zjawiska flokulacji, koagulacji, sedymentacji i flotacjiD1CF8KZymAnimacja 3D Zjawiska flokulacji, koagulacji, sedymentacji i flotacji omawia zjawiska fizykochemiczne będące podstawom działania procesów wzbogacania i oczyszczania wód obiegowych.

   • Plansza interaktywna Bilansowanie procesów klasyfikacji, rozdrabniania, wzbogacania kopalin stałych oraz gospodarki wodnomułowejDWu61VkByPlansza interaktywna Bilansowanie procesów klasyfikacji, rozdrabniania, wzbogacania kopalin stałych oraz gospodarki wodnomułowej przedstawia wzory stosowane podczas bilansowania procesów przeróbczych.

   • Film edukacyjny Pobieranie prób w procesie przeróbki kopalin stałych i ich analizaD16qN9i6SFilm edukacyjny Pobieranie prób w procesie przeróbki kopalin stałych i ich analiza prezentuje metody pobierania prób.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceD8uHFLgeUInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDTPonDkvISłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przewodnik dla nauczycielaDzG6hhYDEPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięDy9iFeVaMPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaDEiHUkT75Netografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaD1FA7wNOQInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wykorzystanie e‑materiału w trakcie zajęć

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Atlas interaktywny – Klasyfikacja, rozdrabnianie, wzbogacanie i obieg wodno‑mułowy

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji atlas interaktywny.

• Następnie dzieli zespół klasowy na trzy grupy. Każda z grup otrzymuje kartkę z zadaniem, które ma wykonać (np. zasada działania wzbogacalnika typu DISA, wzbogacanie węgla koksowniczego, zasada działania osadzarki beztłokowej).

• Po zapoznaniu się z odpowiednią częścią atlasu każda grupa na podstawie swoich notatek wykonuje przydzielone zadanie.

• Po upływie dziesięciu minut grupy wymieniają się kartkami (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) i uzupełniają dane treści.

• Następnie notatki trafiają do nauczyciela, który koryguje ewentualne błędy.

• Pod koniec lekcji nauczyciel przedstawia prawidłowe informacje na temat zarządzania jakością, omawiając najczęściej pojawiające się błędy.

Animacja 3D – Zjawiska flokulacji, koagulacji, sedymentacji i flotacji

• Nauczyciel prezentuje uczniom animację i uprzedza, aby podczas oglądania zapamiętywali jak najwięcej informacji i notowali fakty dotyczące procesów fizykochemicznych zachodzących w obiegu wodnomułowym.

• Po zakończeniu oglądania uczniowie zostają podzieleni na kilka maksymalnie 4- osobowych grup.

• Nauczyciel informuje grupy, że wezmą udział w konkursie - będzie on polegał na odpowiadaniu na pytania związane z obejrzanym materiałem.

• Grupy losują pytania i za każdą poprawnie udzieloną odpowiedź uzyskują punkty.

• Przykładowe pytania konkursowe mogłyby wyglądać następująco:

  • Na jakie kategorie dzielimy elementy zawieszone w wodzie?

  • Na czym polega proces koagulacji?

  • Jakie wyróżniamy rodzaje koagulacji?

  • Wymień rodzaje koagulantów.

  • Podaj ujemne skutki oddziaływania glinu na środowisko.

  • Wymień zalety koagulantów żelazowych.

  • Jak przebiega proces sedymentacji?

  • Co to jest granica mętności?

  • Określ cel procesów odwadniania.

• Jeśli dana grupa nie umie odpowiedzieć na wylosowane pytanie, przechodzi ono na grupę następną.

• Nauczyciel udziela komentarza na nieprawidłowe odpowiedzi uczniów.

• Prowadzący może nagrodzić zwycięską grupę ocenami lub ustną pochwałą.

Plansza interaktywna Bilansowanie procesów klasyfikacji, rozdrabniania, wzbogacania kopalin stałych oraz gospodarki wodnomułowej

• Nauczyciel prezentuje planszę interkatywną i omawia każdą z wielkości, która możemy wyliczyć. Może przedstawić w jaki sposób wykonuje się pomairy w celu obliczenia poszczególnych wartości.

• Po przedstawieniu multimedium nauczyciel dzieli uczniów na kilka maksymalnie 4‑osobowych grup.

• Każdej z grup nauczyciel daje za zadanie znaleźć zależności łączące poszczególne wielkości jak np. zagęszczenie masowe i rozcieńczenie objętościowe.

• Każda z grup prezentuje na forum metodę jaką doszli do uzyskania finalnego wzoru.

• W razie potrzeby nauczciel na bieżąco komentuje proces i wskazuje ewentualne błędy.

• Prowadzący może nagrodzić zwycięską grupę ocenami lub ustną pochwałą.

Film edukacyjny Pobieranie prób w procesie przeróbki kopalin stałych i ich analiza

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film edukacyjny.

• Następnie dzieli zespół klasowy na trzy grupy. Każda z grup otrzymuje kartkę z pojęciem występującym w filmie do wyjaśnienia (np. kwartowanie, ciągłe ponieranie próbek, pobieranie próbek w odstępach masy).

• Po odtworzeniu filmu każda grupa na podstawie swoich notatek wykonuje przydzielone zadanie.

• Po upływie dziesięciu minut grupy wymieniają się kartkami (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) i uzupełniają dane treści.

• Następnie notatki trafiają do nauczyciela, który koryguje ewentualne błędy.

• Pod koniec lekcji nauczyciel przedstawia prawidłowe informacje na temat zarządzania jakością, omawiając najczęściej pojawiające się błędy.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

• Aby zmotywować uczniów do udziału we wspólnym rozwiązywaniu zadań, nauczyciel może zaproponować ocenianie poprawnych odpowiedzi.

• Nauczyciel daje szanse na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• Uczniowie mogą korzystać z pomocy dydaktycznych.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań – nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Atlas interaktywny – Klasyfikacja, rozdrabnianie, wzbogacanie i obieg wodno‑mułowy

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji atlas interaktywny.

• Następnie każdy uczeń wybiera jeden z procesów i stara się przygotować mapę mysli na jego temat na podstawie atlasu.

• Nauczyciel następnie prosi wybranych uczniów o przedstawieniu ich map myśli na forum i omówienia ich.

• Najciekawsze mapy myśli mogą być nagrodzone pochwałą lub oceną.

Animacja 3D – Zjawiska flokulacji, koagulacji, sedymentacji i flotacji

• Nauczyciel prezentuje uczniom animację.

• Następnie prosi uczniów o schematyczne przedstawienie zachodzących procesów na kartkach.

• Następnie prosi wybranych uczniów o zaprezentowanie swoich schematycznych wyjaśnień.

• Prowadzący może nagrodzić najlepsze odpowiedzi ocenami lub ustną pochwałą.

Plansza interaktywna Bilansowanie procesów klasyfikacji, rozdrabniania, wzbogacania kopalin stałych oraz gospodarki wodnomułowej

• Nauczyciel prezentuje planszę interkatywną.

• Po przedstawieniu daje uczniom zadanie polegające na zastanowieniu się w jaki sposób zmierzyć poszczególne wielkości w celu dokonania wyliczeń odpowiednich wskaźników w praktyce.

• Nuczyciel pyta wyrywkowo uczniów o ich propocyzje komentując błędy lub możliwe trudności przy zastosowaniu zaproponowanej przez ucznia metody, następnie przedstawiając rzeczywiste metody.

• Prowadzący może nagrodzić najlepsze odpowiedzi ocenami lub ustną pochwałą.

Film edukacyjny Pobieranie prób w procesie przeróbki kopalin stałych i ich analiza

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film edukacyjny.

• Po odtworzeniu filmu prosi, aby każdy uczeń sporządził notatki na temat pobierania prób w procesie przeróbki kopalin stałych.

• Po sporządzeniu notatek nauczyciel wyrywkowo pyta uczniów o tematy poruszane w trakcie filmu (podstawowe pojęcia, zasady pobierania prób).

• Pod koniec lekcji nauczyciel przedstawia prawidłowe informacje na tematy poruszane w filmie, omawiając najczęściej pojawiające się błędy w notatkach uczniów.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

• Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań – nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wykorzystanie e‑materiału poza zajęciami

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć nakazuje uczniom zapoznanie się z multimediami. Dzięki temu podczas zajęć lekcyjnych łatwiej będzie im posługiwać się słownictwem specjalistycznym.

• Równocześnie przekazuje im zestaw pytań, które przygotował dla uczniów. Odpowiedzi na pytania te zawarte są w udostępnionych uczniom materiałach, które przeprowadzają ucznia przez wiedzę niezbędną do zrozumienia omawianych zagadnień.

• Pytania te obejmują zagadnienia, które w postaci zadań są zawarte w interaktywnych materiałach sprawdzających. Nauczyciel musi tylko przeformułować zadanie na pytanie, na które uczeń musi znaleźć odpowiedź.

• Po odpowiedzi na te pytania uczeń przesyła opracowany materiał do nauczyciela np.: e‑mailem i przychodzi na lekcję przygotowany i gotowy do dalszych działań (zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce).

Podczas lekcji

• Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez ucznia.

• Teraz uczeń zabiera się za realizację zadania praktycznego.

• Nauczyciel daje mu zadanie: Zaplanuj proces wzbogacania węgla koksowego w pełnym etapie uziarnienia.

• Uczeń planuje proces wzbogacania, opisując kolejne etapy swojego działania.

• Po zakończeniu planowania przedstawia swoje pomysły nauczycielowi.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło ci trudności?, Co wykonałeś bez problemu?, Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?.

Praca w grupach

Przed lekcją

• Nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy i każdej z nich przydziela określony temat: klasyfikacja, wzbogacanie, rozdrabnianie i oczyszczanie wód obiegowych oraz odwadnianie mułów.

• Zadaniem grup uczniów jest przygotowanie prezentacji multimedialnych z wykorzystaniem informacji zawartych w e‑materiałach oraz w innych źródłach informacji, a także przesłanie go nauczycielowi.

• Nauczyciel przed lekcją sprawdza przesłany materiał i zwraca go z komentarzami lub zezwala na wykonanie dalszych działań na lekcji.

Podczas lekcji

• Prezentacje są przedstawiane na zajęciach i omawiane przez grupy uczniów.

• Nauczyciel uzupełnia informacje, tłumaczy i wspiera uczących się.

• W przypadku pytań – nauczyciel udziela odpowiedzi i pomaga lepiej zrozumieć dane zagadnienie.

• Na podstawie wykonanych prac, grupy są odpowiednio oceniane.

• Uczniowie notują pozyskane informacje.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło grupie trudności?, Co grupy wykonały bez problemu?, Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując prezentację następnym razem?, Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielny wybór ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e‑materiału do możliwości percepcyjnych ucznia.

Podczas zajęć można wykorzystać relacje rówieśnicze pomiędzy uczniami, które są zdecydowanie bliższe niż nauczyciel – uczeń, gdyż uczniowie są w przybliżonym sobie wieku, a co za tym idzie, mają podobne zainteresowania, tok rozumowania i postrzegania otaczającego ich świata. Dzięki relacji rówieśniczej uczniowie mogą w prostszy sposób dotrzeć do siebie nawzajem, jak również uczyć się od siebie.

Uczniowie z mniejszą wiedzą, ale wspierani przez uczniów zdolnych, będą łatwiej się uczyli. Z kolei uczniowie zdolni, ucząc innych, będą powtarzali i utrwalali zdobytą wiedzę oraz rozwiązywali problemy związane ze sposobami wytłumaczenia materiału uczniom, którzy sobie z tym nie radzą.

Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności ucznia będzie zależał w dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu zagadnień daje szerokie pole do popisu dla uczącego. Zastosowanie materiałów pozwala realizować zasadę nigdy tak samo, w której praktycznie ten sam zakres materiału może być ujęty na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów. Przy pracy w grupie nauczyciel prowadzi proces grupowy, rozwijając nie tylko zasób związany z wiedzą, ale też umiejętność uczenia się przez uczniów (w grupie i samodzielnie) oraz przyjmowania różnych ról grupowych (czasem takich, w których uczniowie czują lekki dyskomfort). Pozwala to budować umiejętności społeczne. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje proces dydaktyczny, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uruchamiają się procesy wsparcia uczniów przez siebie nawzajem i uczenia się od siebie. Wspiera to naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Ich zróżnicowanie pozwala dotrzeć z informacją zwrotną i wskazać, na różne sposoby, zakres materiału konieczny do powtórzenia. Jednocześnie nakłaniają do podejmowania kolejnych prób poprawnego ich uzupełnienia.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Wszystkie multimedia przedstawiają informacje na temat zasad działania oraz obsługi maszyn i urządzeń do wzbogacania kopalin stałych oraz budowy maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesie wzbogacania kopalin stałych.

Różne formy multimedialne mogą zaspokajać różne sposoby odbioru informacji, kanały percepcji i sposoby przyswajania wiedzy.

Niesie to za sobą możliwość zastosowania najlepszego multimedium dedykowanego do każdego ucznia i znosi bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans, jeśli dany uczeń pracował będzie w grupie rówieśniczej.

Dodatkowo odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści