E-materiały do kształcenia zawodowego

Diagnoza opiekuńcza

MED.14. Świadczenie usług medyczno‑pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej - Opiekun medyczny 532102

bg‑azure

Przewodnik dla uczącego się

Autor przewodnika: Dorota Talarska, Joanna Stanisławska, Magdalena Strugała, Anna Bielawska

Konsultant przewodnika: Aleksandra Malenda‑Baszczak

6

Spis treści

1
bg‑azure

Podstawowe informacje o e‑materiale

Tytuł e‑materiału

Diagnoza opiekuńcza

Nazwa i symbol cyfrowy zawodu

Opiekun medyczny, 532102

Kod i nazwa kwalifikacji

MED.14. Świadczenie usług medyczno‑pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej

Efekty kształcenia i odpowiadające im kryteria weryfikacji właściwe dla e‑materiału

Osoba ucząca się:
MED.14.3.1) rozpoznaje problemy funkcjonalne oraz potrzeby biologiczne i psychospołeczne człowieka w poszczególnych fazach życia i stanach zdrowia:
MED.14.3.1)2) stosuje metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika masy ciała – Body Mass Index (BMI),
MED.14.3.1)3) dokumentuje wykonanie pomiarów, w tym z użyciem technik komputerowych,
MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia,
MED.14.3.2) współpracuje w procesie rozpoznawania problemów i potrzeb osoby chorej i niesamodzielnej:
MED.14.3.2)2) objaśnia potrzebę współpracy w procesie rozpoznawania problemów i potrzeb osoby chorej i niesamodzielnej,
MED.14.3.2)4) nawiązuje współpracę ze współpracownikami podczas rozpoznawania problemów i potrzeb osoby chorej i niesamodzielnej,
MED.14.3.3) charakteryzuje skutki niesamodzielności w zakresie zaspokajania potrzeb życiowych:
MED.14.3.3)2) wyjaśnia pojęcia mikcji i defekacji oraz wymienia skutki braku kontroli nad wydalaniem,
MED.14.3.3)4) omawia skutki zaniedbań higienicznych,
MED.14.3.4) rozpoznaje możliwości osoby chorej i niesamodzielnej w zakresie samoopieki:
MED.14.3.4)1) wyjaśnia istotę samoopieki oraz deficytu samoopieki,
MED.14.3.4)2) opisuje skale służące do oceny zdolności wykonania prostych i złożonych czynności dnia codziennego i czynności życiowych, w tym skale: Barthel, Katza, Lawtona,
MED.14.3.4)3) omawia zastosowanie skali Barthel jako narzędzia do kwalifikowania osób chorych do opieki długoterminowej,
MED.14.3.4)4) wykorzystuje wyniki oceny funkcjonalnej w celu ustalenia możliwości osoby chorej i niesamodzielnej w zakresie samoobsługi,
MED.14.3.4)5) zachęca osobę chorą i niesamodzielną do samoopieki, wskazując na jej zasoby biologiczne i psychiczne oraz znaczenie każdej aktywności w terapii i profilaktyce,
MED.14.3.5) wyjaśnia znaczenie efektywnego komunikowania się z osobą chorą i niesamodzielną oraz jej rodziną w rozpoznawaniu potrzeb i problemów:
MED.14.3.5)2) wymienia warunki sprzyjające efektywnemu komunikowaniu się w procesie terapeutycznym,
MED.14.3.5)5) prowadzi rozmowę z osobą chorą i niesamodzielną.

Cele ogólne e‑materiału

E‑materiał wspiera osiągnięcie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji MED.14. Świadczenie usług medyczno‑pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej: rozpoznawanie problemów funkcjonalnych oraz potrzeb biologicznych i psychospołecznych osoby chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku.

Struktura e‑materiału, tytuły materiałów multimedialnych wraz z ich typem

Na e‑materiał składają się materiały multimedialne i obudowa dydaktyczna:

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning jest poświęcone postępowaniu diagnostycznemu i opiekuńczemu wobec pacjenta na oddziale: internistycznym, geriatrycznym i chirurgicznym oraz w zakładzie opiekuńczo‑leczniczym.

Wykorzystując materiały sprawdzające, można sprawdzić zdobytą przez uczącego się wiedzę z zakresu:

  • rozpoznawania i przyczyn odwodnienia,

  • rozpoznawania i przyczyn niedożywienia,

  • organizacji przyjmowania przez chorego posiłków i jego odżywiania,

  • BMI,

  • parametrów bilansu płynów,

  • postępowania w przypadku zapalenia płuc i profilaktyki tej choroby,

  • oceny parametrów życiowych chorego,

  • prowadzenia profilaktyki przeciwzakrzepowej,

  • rehabilitacji po wstawieniu endoprotezy,

  • oceny ryzyka odleżyn,

  • higieny ciała,

  • współpracy z zespołem terapeutycznym.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2
bg‑azure

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie samokształcenia

Tytuł materiału multimedialnego

Różni pacjenci, różne potrzeby

Typ materiału multimedialnego

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning składa się z czterech etapów.  Pracę z materiałem multimedialnym można zacząć od dowolnego etapu. Pierwszy etap dotyczy opieki nad pacjentem na oddziale internistycznym, drugi – opieki nad pacjentem na oddziale geriatrycznym, trzeci – opieki nad pacjentem na oddziale chirurgicznym, czwarty – opieki nad pacjentem w zakładzie opiekuńczo‑leczniczym.

Każdy etap stanowi osobny element. W każdym elemencie pytanie oznaczone ikoną wykrzyknika zostało uznane za punkt krytyczny, czyli jest to najważniejsze z pytań. Jeżeli nie zostanie udzielona na nie poprawna odpowiedź, gracz wraca do początku.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.14.3.1)2) stosuje metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika masy ciała – Body Mass Index (BMI),
MED.14.3.1)3) dokumentuje wykonanie pomiarów, w tym z użyciem technik komputerowych,
MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia,
MED.14.3.2)2) objaśnia potrzebę współpracy w procesie rozpoznawania problemów i potrzeb osoby chorej i niesamodzielnej,
MED.14.3.2)4) nawiązuje współpracę ze współpracownikami podczas rozpoznawania problemów i potrzeb osoby chorej i niesamodzielnej,
MED.14.3.3)2) wyjaśnia pojęcia mikcji i defekacji oraz wymienia skutki braku kontroli nad wydalaniem,
MED.14.3.3)4) omawia skutki zaniedbań higienicznych,
MED.14.3.4)2) opisuje skale służące do oceny zdolności wykonania prostych i złożonych czynności dnia codziennego i czynności życiowych, w tym skale: Barthel, Katza, Lawtona,
MED.14.3.4)4) wykorzystuje wyniki oceny funkcjonalnej w celu ustalenia możliwości osoby chorej i niesamodzielnej w zakresie samoobsługi,
MED.14.3.4)5) zachęca osobę chorą i niesamodzielną do samoopieki, wskazując na jej zasoby biologiczne i psychiczne oraz znaczenie każdej aktywności w terapii i profilaktyce,
MED.14.3.5)2) wymienia warunki sprzyjające efektywnemu komunikowaniu się w procesie terapeutycznym.

Przed rozpoczęciem pracy z interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning uczący się powinien powtórzyć sobie zasady opieki nad osobami przewlekle chorymi i niesprawnymi oraz postępowanie podczas zaspokajania podstawowych potrzeb, takich jak: odżywianie (nawadnianie), potrzeba ruchu, potrzeba czystości, wydalanie. Materiał multimedialny powinien być wykorzystywany w celu utrwalania wiadomości zdobytych przez uczącego się.

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning jest powiązane z materiałami sprawdzającymi:

  • testem wielokrotnego wyboru z jedną lub wieloma odpowiedziami prawidłowymi „Diagnoza opiekuńcza”,

  • zadaniem z lukami „BMI”,

  • wskazywaniem prawidłowej odpowiedzi „Bilans płynów”,

  • zadaniem typu prawda czy fałsz „Niedożywienie w wieku podeszłym”.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

  • udzielanie choremu pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb,

  • określanie potrzeb pacjenta na podstawie obserwacji i analizy dokumentacji oraz rozróżnianie problemów pielęgnacyjnych w zależności od jego stanu,

  • interpretowanie objawów świadczących o określonym zaburzeniu w stanie zdrowia pacjenta i reagowanie na zgłaszane przez niego problemy,

  • opisywanie roli i znaczenia współpracy w zespole terapeutycznym.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w procesie samokształcenia

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning może być wykorzystane do utrwalania, poszerzania czy porządkowania wiedzy o postępowaniu diagnostycznym i opiekuńczym wobec pacjenta na oddziale: internistycznym, geriatrycznym i chirurgicznym oraz w zakładzie opiekuńczo‑leczniczym. Materiał może być pomocny także podczas przygotowywania się do egzaminu zawodowego eksternistycznego.

W oparciu o materiał można wyszukać nieprawidłowości w procesie diagnozowania i sprawowania opieki, w szczególności opieki nad osobą:

  • z zapaleniem płuc, wymagającą monitorowania nawodnienia,

  • niedożywioną,

  • po zabiegu chirurgicznym,

  • z trudnościami w poruszaniu się.

Uczący się może stworzyć schemat postępowania czy mapę myśli na temat opieki nad pacjentami przebywającymi na różnych oddziałach. Na podstawie uzyskanych informacji uczący się może opracować także zasady postępowania czy przeprowadzić analizę przypadku, i wykrywać nieprawidłowości w zaprezentowanych działaniach opiekuna medycznego.

Materiał może być pomocny w przygotowaniu fiszek bądź zestawu pytań lub niedokończonych zdań dotyczących procesu diagnozowania i sprawowania opieki nad pacjentem z określonymi problemami zdrowotnymi.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3
bg‑azure

Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Test wielokrotnego wyboru z jedną lub wieloma odpowiedziami prawidłowymi „Diagnoza opiekuńcza”

Opis materiału sprawdzającego

Materiał sprawdzający ma charakter testu wielokrotnego wyboru z jedną odpowiedzią poprawną lub z wieloma takimi odpowiedziami. Pytania mają zróżnicowany poziom trudności.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

  • wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne (system losuje pytanie w kolejnych otwarciach testu, dopóki nie zostanie podana poprawna odpowiedź),

  • wyświetlania wskazówek naprowadzających w przypadku błędnej odpowiedzi,

  • uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego.

Test wielokrotnego wyboru w procesie edukacyjnym może zostać wykorzystany w celu sprawdzenia wiedzy z zakresu rozpoznawania problemów funkcjonalnych oraz potrzeb biologicznych i psychospołecznych osoby chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku, w szczególności osoby:

  • z zapaleniem płuc, wymagającej monitorowania nawodnienia,

  • niedożywionej,

  • po zabiegu chirurgicznym,

  • z trudnościami w poruszaniu się.

Ponadto test pozwala sprawdzić, czy uczący się zdobył wiedzę o:

  • organizacji przyjmowania przez chorego posiłków i jego odżywianiu,

  • BMI,

  • prowadzeniu profilaktyki przeciwzakrzepowej,

  • rehabilitacji po wstawieniu endoprotezy,

  • ocenie ryzyka odleżyn,

  • higienie ciała,

  • współpracy z zespołem terapeutycznym.

Test jest powiązany z interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning Różni pacjenci, różne potrzeby.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia,
MED.14.3.3)2) wyjaśnia pojęcia mikcji i defekacji oraz wymienia skutki braku kontroli nad wydalaniem,
MED.14.3.3)4) omawia skutki zaniedbań higienicznych,
MED.14.3.4)2) opisuje skale służące do oceny zdolności wykonania prostych i złożonych czynności dnia codziennego i czynności życiowych, w tym skale: Barthel, Katza, Lawtona,
MED.14.3.4)4) wykorzystuje wyniki oceny funkcjonalnej w celu ustalenia możliwości osoby chorej i niesamodzielnej w zakresie samoobsługi,
MED.14.3.5)5) prowadzi rozmowę z osobą chorą i niesamodzielną.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadanie z lukami BMI

Opis materiału sprawdzającego

Zadanie polega na uzupełnieniu brakujących fragmentów definicji BMI. Zadanie to umożliwia sprawdzenie i usystematyzowanie wiedzy z zakresu prawidłowej interpretacji wartości BMI u ludzi w podeszłym wieku.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

  • wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

  • uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego.

Zadanie jest powiązane z interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning Różni pacjenci, różne potrzeby.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.14.3.1)2) stosuje metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika masy ciała – Body Mass Index (BMI),
MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Wskazywanie prawidłowej odpowiedzi „Bilans płynów”

Opis materiału sprawdzającego

Zadanie polega na wskazaniu właściwych danych w notatce dotyczącej bilansu płynów. Zakłada sprawdzenie wiedzy i umiejętności w zakresie prowadzenia tego bilansu i interpretowania uzyskanych wyników, a także instruowania pacjenta o pomiarze i ocenie objętości przyjmowanych i wydalanych płynów. Materiał może być wykorzystany do systematyzowania, porządkowania i utrwalania wiedzy.

Zadanie jest powiązane z interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning Różni pacjenci, różne potrzeby.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.14.3.1)3) dokumentuje wykonanie pomiarów, w tym z użyciem technik komputerowych,
MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia,
MED.14.3.2)4) nawiązuje współpracę ze współpracownikami podczas rozpoznawania problemów i potrzeb osoby chorej i niesamodzielnej,
MED.14.3.3)2) wyjaśnia pojęcia mikcji i defekacji oraz wymienia skutki braku kontroli nad wydalaniem,
MED.14.3.5)5) prowadzi rozmowę z osobą chorą i niesamodzielną.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadanie typu prawda czy fałsz „Niedożywienie w wieku podeszłym”

Opis materiału sprawdzającego

Zadaniem osoby korzystającej z tego materiału sprawdzającego jest określenie, czy cztery zdania dotyczące przyczyn i objawów niedożywienia u osób w wieku podeszłym są prawdziwe czy fałszywe. Głównym celem materiału jest sprawdzenie wiedzy z zakresu niedożywienia u osób w podeszłym wieku. Zadanie umożliwia weryfikację wiedzy o ryzyku, przyczynach i ocenie niedożywienia, a więc stanu wpływającego na pogorszenie sprawności funkcjonalnej ludzi starszych. Może posłużyć do utrwalania czy systematyzowania wiadomości z zakresu niedożywienia – przyczyn tego stanu i oceny ryzyka jego wystąpienia.

Zadanie jest powiązane z interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning Różni pacjenci, różne potrzeby.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryterium weryfikacji, zgodnie z którym uczący się:
MED.14.3.2.4) nawiązuje współpracę ze współpracownikami podczas rozpoznawania problemów i potrzeb osoby chorej i niesamodzielnej.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5
bg‑azure

Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału

Minimalne wymagania sprzętowe zgodne z wymaganiami zpe.gov.pl

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Przewodnik dla nauczyciela
Netografia i bibliografia