Materiał poświęcony jest zadaniom tekstowym prowadzącym do rozwiązania równania lub układu równań. Jeżeli chcesz sobie przypomnieć podstawowe wiadomości na temat rozwiązywania równań, zajrzyj do lekcji Rozwiązanie równania. Liczba rozwiązań równaniaDG3FMpVz8Rozwiązanie równania. Liczba rozwiązań równania lub na temat rozwiązywania układu równań, zajrzyj do lekcji Układ równań liniowychD1Am8ZIdHUkład równań liniowych.
1
Ćwiczenie 1
RkU2Vw9SrF9wq
W koszyku znajdują się owoce: jabłka, gruszki i brzoskwinie, razem jest ich . Brzoskwiń jest dwa razy mniej niż jabłek, ale o dwie więcej niż gruszek. Oblicz, ile jest w tym koszyku każdego rodzaju owoców. Uzupełnij luki, wpisując poprawne wartości. Odpowiedź: Jabłek jest Tu uzupełnij, brzoskwiń jest Tu uzupełnij, a gruszki są Tu uzupełnij.
W koszyku znajdują się owoce: jabłka, gruszki i brzoskwinie, razem jest ich . Brzoskwiń jest dwa razy mniej niż jabłek, ale o dwie więcej niż gruszek. Oblicz, ile jest w tym koszyku każdego rodzaju owoców. Uzupełnij luki, wpisując poprawne wartości. Odpowiedź: Jabłek jest Tu uzupełnij, brzoskwiń jest Tu uzupełnij, a gruszki są Tu uzupełnij.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczamy przez liczbę gruszek. Wtedy liczba brzoskwiń to , a liczba jabłek to .
Otrzymujemy równanie
.
1
Ćwiczenie 2
RoRl9Jx8KxpKu
Magda brała udział w szkolnej akcji "Góra złota". Przekazała na ten cel monet, wśród których były tylko monety jednogroszowe, dwugroszowe i pięciogroszowe, przy czym monet jednogroszowych było dwa razy mniej niż dwugroszowych. Cała kwota przekazana w ten sposób przez dziewczynkę to . Ile monet pięciogroszowych zebrała Magda? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Magda zebrała Tu uzupełnij monet pięciogroszowych.
Magda brała udział w szkolnej akcji "Góra złota". Przekazała na ten cel monet, wśród których były tylko monety jednogroszowe, dwugroszowe i pięciogroszowe, przy czym monet jednogroszowych było dwa razy mniej niż dwugroszowych. Cała kwota przekazana w ten sposób przez dziewczynkę to . Ile monet pięciogroszowych zebrała Magda? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Magda zebrała Tu uzupełnij monet pięciogroszowych.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczamy przez liczbę monet jednogroszowych, wtedy liczba monet dwugroszowych to . Skoro wszystkich monet jest , to liczba monet pięciogroszowych jest równa . Ponieważ cała kwota przekazana przez dziewczynkę to , to
,
skąd .
Zatem monet jednogroszowych jest , monet dwugroszowych – , a monet pięciogroszowych – .
1
Ćwiczenie 3
R1HJv1GD64bpX
Cyfra dziesiątek pewnej liczby dwucyfrowej jest o większa od cyfry jedności, a jeżeli tę liczbę podzielimy przez sumę jej cyfr, to w wyniku otrzymamy i resztę . Jaka jest suma cyfr tej liczby? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Suma cyfr tej liczby jest równa Tu uzupełnij.
Cyfra dziesiątek pewnej liczby dwucyfrowej jest o większa od cyfry jedności, a jeżeli tę liczbę podzielimy przez sumę jej cyfr, to w wyniku otrzymamy i resztę . Jaka jest suma cyfr tej liczby? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Suma cyfr tej liczby jest równa Tu uzupełnij.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczamy przez cyfrę dziesiątek, wtedy cyfra jedności to . Zatem ta liczba dwucyfrowa to , czyli .
Z treści zadania wynika, że , skąd . Wynika stąd, że cyfra dziesiątek jest równa , a cyfra jedności to , stąd suma tych cyfr jest równa .
1
Ćwiczenie 4
R9xRbHPxQyZJ6
Testowana jest nowa, automatyczna linia technologiczna do produkcji pewnego detalu. Automaty, które są do niej włączone, mogą pracować na dwóch różnych poziomach wydajności. Uruchomiono automatów, które, pracując na pierwszym poziomie wydajności, miały przez godzin wyprodukować ustaloną partię detali. Po godzinach automaty wyłączono, a pozostałe przełączono na drugi poziom wydajności, zwiększając ją w ten sposób o . Po ilu godzinach pracy przy zwiększonej wydajności wyprodukowano ustaloną partię detali? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Automaty pracowały przy zwiększonej wydajności przez Tu uzupełnij godzin.
Testowana jest nowa, automatyczna linia technologiczna do produkcji pewnego detalu. Automaty, które są do niej włączone, mogą pracować na dwóch różnych poziomach wydajności. Uruchomiono automatów, które, pracując na pierwszym poziomie wydajności, miały przez godzin wyprodukować ustaloną partię detali. Po godzinach automaty wyłączono, a pozostałe przełączono na drugi poziom wydajności, zwiększając ją w ten sposób o . Po ilu godzinach pracy przy zwiększonej wydajności wyprodukowano ustaloną partię detali? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Automaty pracowały przy zwiększonej wydajności przez Tu uzupełnij godzin.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczmy przez liczbę detali produkowanych w ciągu godziny przez automat na pierwszym poziomie wydajności. Wtedy liczba detali produkowanych w ciągu godziny przez automat na drugim poziomie wydajności to .
Zauważmy, że planowana do wytworzenia liczba detali była równa . Przez godzin wyprodukowano , czyli pozostało do wyprodukowania detali. Aby wyprodukować tę liczbę detali, włączono automatów pracujących na drugim poziomie wydajności. Wykonały one tę pracę w czasie godzin.
2
Ćwiczenie 5
RyNxzcFnMikw1
Suma jedenastu kolejnych liczb naturalnych jest równa . Która z tych liczb jest największa? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Największa z tych liczb to Tu uzupełnij.
Suma jedenastu kolejnych liczb naturalnych jest równa . Która z tych liczb jest największa? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Największa z tych liczb to Tu uzupełnij.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczamy przez szóstą z tych liczb. Wtedy liczby od pierwszej do piątej to
, , , , ,
a liczby od siódmej do jedenastej to
, , , , .
Zauważmy, że sumę tych jedenastu liczb możemy zapisać jako
.
Otrzymujemy więc równanie
.
Zatem największa z tych liczb to
.
2
Ćwiczenie 6
Szkolne koło sportowe zorganizowało konkursowe zawody w rzutach do kosza z odległości metra. Każdy zawodnik oddawał rzutów. Za celny rzut przyznawano punktów, a za każdy rzut niecelny odbierano punkty.
Rh0eHOqoFgeD2
Czy można w ten sposób uzyskać punktów? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, 2. Nie
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R16Xjn9PybvUW
Czy można w ten sposób uzyskać punkty? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, 2. Nie
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczamy przez liczbę celnych rzutów oddanych przez zawodnika startującego w konkursie, gdzie jest nieujemną liczbą całkowitą nie większą od . Wtedy liczba niecelnych rzutów to , a suma punktów uzyskanych przez tego zawodnika to .
Załóżmy, że zawodnik startujący w tym konkursie zdobył punktów. Otrzymujemy wówczas równanie
.
Oddając rzutów celnych i niecelne zawodnik zdobyłby punktów. Wynika stąd, że w tym konkursie można było uzyskać punktów. Załóżmy, że zawodnik startujący w tym konkursie zdobył punkty. Wtedy
.
Uzyskany wynik nie jest liczbą naturalną, stąd nie może być liczbą celnych rzutów. Wobec tego, startując w tym konkursie, nie można było uzyskać punktów.
2
Ćwiczenie 7
R15bQZNCc6dFZ
Zmieszano cukierków czekoladowych i cukierków toffi. Za kilogram mieszanki trzeba zapłacić . Gdyby zmieszać takich cukierków czekoladowych i cukierków toffi, to jeden kilogram mieszanki kosztowałby . Ile kosztuje kilogram mieszanki otrzymanej z cukierków czekoladowych i cukierków toffi? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Mieszanka cukierków kosztuje Tu uzupełnij .
Zmieszano cukierków czekoladowych i cukierków toffi. Za kilogram mieszanki trzeba zapłacić . Gdyby zmieszać takich cukierków czekoladowych i cukierków toffi, to jeden kilogram mieszanki kosztowałby . Ile kosztuje kilogram mieszanki otrzymanej z cukierków czekoladowych i cukierków toffi? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Mieszanka cukierków kosztuje Tu uzupełnij .
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczamy przez cenę cukierków czekoladowych, zaś przez cenę cukierków toffi. Otrzymujemy układ równań
.
A zatem
.
Wynika stąd, że cena cukierków czekoladowych jest równa , a cena cukierków toffi to .
Gdyby połączyć takich cukierków czekoladowych i takich cukierków toffi, to jeden kilogram otrzymanej mieszanki kosztowałby .
R8FXl5jS8cGrj1
Ćwiczenie 8
Dokończ zdanie, wybierając poprawną odpowiedź. Na tarczy zegara wskazówki minutowa i godzinowa: Możliwe odpowiedzi: 1. w ciągu doby spotykają się (tak jest np. o godzinie ) razy., 2. w ciągu doby tworzą kąt prosty (tak jest np. o godzinie ) razy., 3. w ciągu doby tworzą kąt półpełny (tak jest np. o godzinie ) razy.
w ciągu doby spotykają się (tak jest np. o godzinie ) razy
w ciągu doby tworzą kąt prosty (tak jest np. o godzinie ) razy
w ciągu doby tworzą kąt półpełny (tak jest np. o godzinie ) razy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 9
RQzm6O3Gk50Dz
Zapis dziesiętny pierwszej liczby sześciocyfrowej zaczyna się z lewej strony cyfrą . Jeżeli tę cyfrę przestawimy na ostatnie miejsce zapisu dziesiętnego, to otrzymamy drugą liczbę sześciocyfrową, która jest cztery razy mniejsza od pierwszej liczby. Znajdź te liczby. Uzupełnij luki, wpisując odpowiednie liczby. Odpowiedź: Pierwsza liczba sześciocyfrowa to Tu uzupełnij, a druga to Tu uzupełnij.
Zapis dziesiętny pierwszej liczby sześciocyfrowej zaczyna się z lewej strony cyfrą . Jeżeli tę cyfrę przestawimy na ostatnie miejsce zapisu dziesiętnego, to otrzymamy drugą liczbę sześciocyfrową, która jest cztery razy mniejsza od pierwszej liczby. Znajdź te liczby. Uzupełnij luki, wpisując odpowiednie liczby. Odpowiedź: Pierwsza liczba sześciocyfrowa to Tu uzupełnij, a druga to Tu uzupełnij.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przez oznaczamy liczbę pięciocyfrową, utworzoną przez pięć pierwszych (patrząc od prawej) cyfr zapisu dziesiętnego pierwszej liczby sześciocyfrowej. Wtedy pierwsza liczba sześciocyfrowa to , a druga to . Zapisujemy równanie
,
skąd
.
Zatem pierwsza liczba sześciocyfrowa to , a druga to .
3
Ćwiczenie 10
R17YIbkCGGjh9
Mateusz mówi do Piotra: "Mam razy więcej lat niż ty miałeś, kiedy ja miałem tyle lat, ile ty masz teraz. Kiedy osiągniesz mój wiek, będziemy mieli łącznie lat. Ile lat ma obecnie Mateusz, a ile Piotr? Uzupełnij luki, wpisując odpowiednie liczby. Odpowiedź: Mateusz ma Tu uzupełnij lat, a Piotr ma Tu uzupełnij lata.
Mateusz mówi do Piotra: "Mam razy więcej lat niż ty miałeś, kiedy ja miałem tyle lat, ile ty masz teraz. Kiedy osiągniesz mój wiek, będziemy mieli łącznie lat. Ile lat ma obecnie Mateusz, a ile Piotr? Uzupełnij luki, wpisując odpowiednie liczby. Odpowiedź: Mateusz ma Tu uzupełnij lat, a Piotr ma Tu uzupełnij lata.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczamy:
przez – aktualny wiek Mateusza,
przez – aktualny wiek Piotra.
W poniższej tabelce opisujemy fakty podane w treści zadania.
gdy Mateusz był w wieku Piotra
teraz
gdy Piotr będzie w wieku Mateusza
wiek Mateusza
wiek Piotra
Zauważmy, że , czyli .
Tabelkę wypełniamy ponownie.
gdy Mateusz był w wieku Piotra
teraz
gdy Piotr będzie w wieku Mateusza
wiek Mateusza
wiek Piotra
Z treści zadania wiemy, że , skąd , czyli oraz .
Wobec tego Mateusz ma lat, a Piotr ma lata.
3
Ćwiczenie 11
R1d5TWr4POiq2
Małgosia ma zbiór znaczków pocztowych. W tym zbiorze jest razy więcej znaczków polskich niż zagranicznych. Ile znaczków zagranicznych ma Małgosia? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Małgosia ma Tu uzupełnij zagraniczne znaczki.
Małgosia ma zbiór znaczków pocztowych. W tym zbiorze jest razy więcej znaczków polskich niż zagranicznych. Ile znaczków zagranicznych ma Małgosia? Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Małgosia ma Tu uzupełnij zagraniczne znaczki.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczamy przez liczbę znaczków zagranicznych, wtedy to liczba znaczków polskich. Otrzymujemy równanie
.
Zatem Małgosia ma zagraniczne znaczki.
Uwaga: Z treści zadania wynika, że liczba znaczków zagranicznych stanowi liczby wszystkich znaczków zebranych przez Małgosię, można więc bez układania równania policzyć, że jest ich .
3
Ćwiczenie 12
R7SrAapBuYftX
Suma trzech liczb jest równa . Znajdź te liczby, jeżeli druga jest razy większa od pierwszej, ale o mniejsza od trzeciej. Uzupełnij luki, wpisując odpowiednie liczby w kolejności rosnącej. Odpowiedź: Szukane liczby to: Tu uzupełnij, Tu uzupełnij, Tu uzupełnij.
Suma trzech liczb jest równa . Znajdź te liczby, jeżeli druga jest razy większa od pierwszej, ale o mniejsza od trzeciej. Uzupełnij luki, wpisując odpowiednie liczby w kolejności rosnącej. Odpowiedź: Szukane liczby to: Tu uzupełnij, Tu uzupełnij, Tu uzupełnij.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Oznaczamy przez pierwszą liczbę. Wtedy druga liczba to , a trzecia to . Otrzymujemy równanie