„Rozpasana” rewolucja w dramacie Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza
„Rozpasana” rewolucja w dramacie Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna biografię i twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza,
wskazuje cechy charakterystyczne dla teatru absurdu i wymienia jego najważniejszych twórców,
rozumie pojęcie: katastrofizm jako istotną tendencję w filozofii i sztuce okresu międzywojennego,
zna treść dramatu Szewcy,
wie, jak przejawia się groteska w literaturze, malarstwie lub innych sztukach.
b) Umiejętności
Uczeń:
potrafi wskazać elementy groteski w Szewcach Witkiewicza,
umie opowiedzieć, jak przejawia się w dramacie Witkiewicza myśl katastroficzna, czyli przeświadczenie o nieuchronnym upadku cywilizacji,
ma świadomość niszczycielskiej siły rewolucji, która może przekształcić się w niekończącą się spiralę nienawiści i przemocy,
umie wyobrazić sobie i przedstawić własną wizę społeczeństwa przyszłości.
2. Metoda i forma pracy
W formie referatu: jeden z uczniów przedstawia biografię i charakteryzuje twórczość
S.I. Witkiewicza.
Metoda oglądowa: uczniowie zapoznają się z malarstwem Witkacego.
Metoda praktyczna: uczniowie pracują z tekstem dramatu Szewcy.
W formie swobodnej wymiany zdań: uczniowie dzielą się swoimi refleksjami na temat zagrożeń współczesnego świata.
3. Środki dydaktyczne
Kopia Autoportretu S. I. Witkiewicza.
Szewcy S. I. Witkiewicza.
Słownik terminów literackich.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Jeden z uczniów w formie referatu przedstawia biografię Stanisława Ignacego Witkiewicza. Wspomina o ojcu pisarza – Stanisławie Witkiewiczu – malarzu, twórcy tzw. stylu zakopiańskiego. Zarysowuje charakter twórczości i wymienia najważniejsze dzieła autora Szewców. Pozostali uczniowie zapisują podawane informacje w zeszytach. Oglądają przygotowane przez nauczyciela kopie obrazów S. I. Witkiewicza (w tym Autoportret z 1938 roku).
b) Faza realizacyjna
Uczniowie przypominają treść dramatu Szewcy. Własnymi słowami wyjaśniają pojęcia groteski i absurdu. Przytaczają definicję powyższych terminów ze słownika. Odnajdują elementy groteski w utworze S. I. Witkiewicza. Nauczyciel mówi o autorze Szewców jako
o prekursorze teatru absurdu w Polsce. Wyjaśnia, czym się charakteryzuje teatr absurdu.
Nauczyciel wyjaśnia pojęcie: katastrofizm. Uczniowie zastanawiają się, w jaki sposób przejawia się on w dramacie S. I. Witkiewicza. Nauczyciel zadaje pytanie, dlaczego przewroty rewolucyjne często prowadzą do ślepej przemocy i nienawiści.
Uczniowie opisują kolejne przewroty przedstawione w Szewcach przez S. I. Witkiewicza. Nazywają i charakteryzują poszczególne porządki zaprowadzane przez zwycięzców. Próbują znaleźć ich odpowiedniki w historii i współczesności.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel, nawiązując do katastroficznego wątku zajęć, pyta uczniów, jakie zagrożenia dla naszego świata są, ich zdaniem, dziś najważniejsze i najbardziej realne. Uczniowie, w formie swobodnej wymiany zdań, dzielą się swoimi opiniami.
5. Bibliografia
Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, pod red. J. Krzyżanowskiego
i C. Hernasa, PWN, Warszawa 1985.Micińska A., Witkacy. Stanisław Ignacy Witkiewicz. Życie i twórczość, Interpress, Warszawa 1993.
Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Ossolineum, Wrocław 2000.
Witkiewicz S. I., Kurka wodna, Matka, Szewcy, Wydawnictwo Literackie,
Kraków 1997.
6. Załączniki
Zadanie domowe
Napisz, jak wyobrażasz sobie funkcjonowanie społeczeństwa za 50 lat. Jaki typ ustroju politycznego będzie dominował? Czy będzie to demokracja?
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak