Badanie ryzyka samobójstwa

Depresja i samobójstwo są ze sobą ściśle powiązane. Do 10‑15% pacjentów z ciężką i nawracającą depresją ostatecznie umiera z powodu samobójstwa. Od 40% do 70% pacjentów z depresją ma myśli samobójcze. Wskaźniki poważnego ryzyka samobójstwa to: natarczywe myśli samobójcze, poczucie beznadziei i  poczucie winy, silne pragnienie dokonania tego czynu oraz bezpośrednie i  pośrednie zapowiedzi samobójstwa.

Może być ci niezręcznie zajmować się myślami i  czynami samobójczymi. Jest to jednak szczególnie ważne w okresie dojrzewania. Często nastolatkowie wykazują zachowania autoagresywne (na przykład tną się), aby złagodzić ból psychiczny, a niekoniecznie po to, aby zakończyć swoje życie. Jednak nawet „niesamobójcze” samookaleczanie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem dalszych zachowań autoagresywnych i  samobójstwa. Ważne jest, aby zrozumieć, jakie były intencje okaleczania się. Jeśli nauczyciel czuje, że to pomoże, a młody człowiek wydaje się chętny do ujawnienia swoich myśli, można stworzyć ciepłą i otwartą atmosferę do zwierzeń.

Jeśli masz wrażenie, że młody człowiek poważnie myślał o zrobieniu sobie krzywdy, najlepiej zajmij się tą sprawą bezpośrednio, aby zdecydować czy skierować go pilnie po pomoc medyczną. Czasami nie jest łatwo odróżnić, kiedy istnieje pilna potrzeba pomocy. Często młodzi ludzie reagują na frustrację rozpaczą i impulsywnie się okaleczają. Niekoniecznie oznacza to, że istnieje bezpośrednie niebezpieczeństwo. Jednak ryzyko znacznie wzrasta, jeśli myśl ta staje się bardzo natarczywa i powstają konkretne plany. Dlatego bardzo ważne jest, aby spróbować dokładniej określić, jakie są rzeczywiste zamiary co do samobójstwa.

Poniższe pytania mogą pomóc w ocenie, na ile poważne jest ryzyko samobójstwa:

• Czy występuje bierne pragnienie śmierci? -> Czy masz jakieś myśli o śmierci w obecnej trudnej sytuacji?

• Czy występują abstrakcyjne myśli o śmierci? -> Co dokładnie masz na myśli, mówiąc, że lepiej byłoby, gdybyś umarł/a?

• Czy istnieją realne myśli samobójcze? -> Czy myślisz o tym, żeby zrobić sobie krzywdę?

• Czy istnieje aktywny plan? -> Co dokładnie masz na myśli, gdy mówisz, że nie miałbyś/miałabyś nic przeciwko zakończeniu życia?

• Czy są jakieś ustalenia? -> Jak często i od jak dawna masz myśli samobójcze?

• Czy zapowiedziano czyn samobójczy? -> Czy rozmawiałeś/aś już o tym z kimś oprócz mnie?

• Czy były wcześniej próby samobójcze? -> Czy próbowałeś/aś już popełnić samobójstwo?

• Czynniki chroniące -> Czy jest coś, co utrzymuje cię przy życiu?

Postępowanie w przypadku poważnego zamiaru samobójczego

Jeśli zaangażujesz się w sprawę osoby z poważnymi zamiarami samobójczymi, poniższe myśli i kroki mogą ci pomóc w tej sytuacji. Mają one również zastosowanie, jeśli po zbadaniu zamiarów samobójczych podczas osobistej rozmowy, masz wrażenie, że myśli samobójcze są bardzo konkretne i osoba, która z tobą rozmawia, jest w niebezpieczeństwie.

• Zyskaj na czasie. Chęć popełnienia samobójstwa zwykle nie jest stanem trwałym. Ostry kryzys samobójczy może minąć w krótkim czasie. Jeśli samobójstwo można odroczyć, istnieje większa szansa, że dana osoba przeżyje.

• Słuchaj z empatią. Nie proponuj rozwiązań, słuchaj cierpliwie i okazuj zrozumienie.

• Uzyskaj dodatkową pomoc. Czy można zaangażować rodzinę? Czy jest (lub był) dostępny psychiatra? Czy istnieje wzajemne zaufanie z lekarzem rodzinnym? Gdzie jest najbliższy szpital psychiatryczny lub oddział ratunkowy? W razie potrzeby wezwij lekarza lub pogotowie.

Przymusowa hospitalizacja

W przypadku, gdy nauczyciel czuje, że komuś grozi bezpośrednie niebezpieczeństwo wyrządzenia krzywdy sobie lub innym, a osoba ta jest na tyle przygnębiona, że nie weźmie pod uwagę twoich przemyśleń i sugestii, aby skorzystała z pomocy z  zewnątrz, może pojawić się kwestia przymusowej hospitalizacji.

Jeśli młody człowiek ma zniekształcony przez depresję ogląd swojej sytuacji osobistej i widzi w samobójstwie jedyną ucieczkę od trudnej do zniesienia sytuacji, nauczyciel nie może po prostu zaakceptować tych stwierdzeń i pozwolić nastolatkowi odejść. Młodym człowiekiem kieruje depresja, a nie wolna wola.

Nauczyciel musi pomóc, dzwoniąc do rodziny i  kierując nastolatka na pilną konsultację medyczną, co oznacza, że należy zadzwonić pod numer 999 lub 112, aby uzyskać pomoc medyczną dla pacjenta w nagłych wypadkach lub skontaktować się z policją. Specjaliści ci muszą zdecydować, czy pacjent ma zostać przewieziony na oddział psychiatryczny, nawet wbrew woli - swojej lub rodziny.