Średnia z rocznej sprzedaży z pominięciem wartości skrajnych
Załóżmy, że chcemy obliczyć średnią arytmetyczną miesięcznej sprzedaży w sklepiku szkolnym, na podstawie danych z całego roku. Ustalając wynik chcemy pominąć w obliczeniach skrajne wartości sprzedaży z poszczególnych miesięcy. Robimy tak, ponieważ jeśli sprzedaż z jednego lub dwóch miesięcy odbiega znacznie od sprzedaży miesięcy pozostałych, to sztucznie zawyża lub zaniża średnią arytmetyczną.
Widzimy, że wielkości sprzedaży osiągnięte w lipcu (sklepik zamknięty) oraz w grudniu znacznie odbiegają od pozostałych. Aby obliczyć średnią, wyłączając te wartości, skorzystajmy z poniższej formuły i wpiszmy ją do komórki B15:
Pierwszym argumentem funkcji jest zakres z liczbami, na podstawie których chcemy obliczyć średnią. Drugi argument mówi o tym jaką część skrajnych punktów chcemy odrzucić. Ponieważ w obliczeniach odrzucamy dwa skrajne punkty (spośród dwunastu), wpisaliśmy 2/12.
Jeżeli nasze obliczenia mają się opierać na jeszcze mniej zróżnicowanych danych, możemy wyłączyć ze średniej dwie najmniejsze i największe wartości, modyfikując nieco pierwszą formułę do następującej postaci, którą wpisz do komórki B16:
W przypadku tej formuły drugi argument ma wartość 4/12. Oznacza to, że w obliczeniach nie uwzględniamy czterech skrajnych wartości: dwóch najmniejszych i dwóch największych.
Funkcja ŚREDNIA.WEWN odrzuca tyle samo liczb najmniejszych i największych. Jeżeli drugi argument będzie miał wartość 3/12, wówczas nadal będą odrzucane dwie skrajne wartości: największa i najmniejsza.
R1GN7h5wg9xqQ
Nagranie filmowe dotyczące średniej z rocznej sprzedaży z pominięciem wartości skrajnych
Nagranie filmowe dotyczące średniej z rocznej sprzedaży z pominięciem wartości skrajnych
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
W ramach szkolnego projektu z fizyki macie przeprowadzić doświadczenia związane z ruchem jednostajnie przyspieszonym. Macie zmierzyć 10 razy czas z jakim mały, elektryczny samochodzik pokona daną odległość. Wyznacz średni czas odrzucając wyniki skrajne, wynikające z popełnienia błędu pomiarowego.
Przykładowe rozwiązanie zadania:
R1dcNkxdoU6iB
Na zrzucie ekranu widoczny jest fragment arkusza Excel. W kolumnach A, B wprowadzono dane. W ARKUSZU kolejno dodano opisy. W kolumnie A, w komórce A1 wpisano tytuł POMIAR. W komórkach od A2 do A11 wpisano wartości liczbowe. W kolumnie B, w komórce B1 wpisano tytuł CZAS (s). W komórkach od B2 do B11 wpisano wartości liczbowe. W kolumnie D, w komórce D1 wpisano tytuł DŁUGOŚĆ TRASY (m). W kolumnie E, w komórce E1 wpisano wartość liczbową. W kolumnie D, w komórce D2 wpisano tytuł ŚREDNI CZAS (s). W kolumnie E, w komórce E2 wpisano formułę, która brzmi następująco: =ŚREDNIA.WEWN(B2:B11;2/10)
Polecenie 2
Zmodyfikuj arkusz z poprzedniego zadania. Oblicz przyśpieszenie z jakim poruszał się samochodzik podczas każdej z prób. Zaokrąglij wynik do dwóch miejsc po przecinku. Wyznacz średnie przyspieszenie, odrzuć wyniki skrajne wynikające z błędów pomiarowych.
Przykładowe rozwiązanie zadania:
Rb6IOlWXxNbYM
Na zrzucie ekranu widoczny jest fragment arkusza Excel. W kolumnach A, B, C wprowadzono dane. W ARKUSZU kolejno dodano opisy. W kolumnie A, w komórce A1 wpisano tytuł POMIAR. W komórkach od A2 do A11 wpisano wartości liczbowe. W kolumnie B, w komórce B1 wpisano tytuł CZAS (s). W komórkach od B2 do B11 wpisano wartości liczbowe. W kolumnie C, w komórce C1 wpisano tytuł PRZYSPIESZENIE (m/s^2). W komórkach od C2 do C11 wpisano formuły, różniące się numerem komórki B. Formuła w komórce B2 brzmi następująco: =ZAOKR((2*$F1$)/POTĘGA(B2;2);2). Formuła w komórce B3 brzmi następująco: =ZAOKR((2*$F1$)/POTĘGA(B3;2);2). W kolejnych komórkach w formule zmienia się tylko kolejny numer komórki z kolumny B. W kolumnie E, w komórce E1 wpisano tytuł DŁUGOŚĆ TRASY (m). W kolumnie F, w komórce F1 wpisano wartość liczbową. W kolumnie E, w komórce E2 wpisano tytuł ŚREDNI CZAS (s). W kolumnie F, w komórce F2 wpisano formułę, która brzmi następująco: =ŚREDNIA.WEWN(B2:B11;2/10). W kolumnie E, w komórce E3 wpisano tytuł ŚREDNIE PRZYSPIESZENIE (m/s^2). W kolumnie F, w komórce F3 wpisano formułę, która brzmi następująco: =ZAOKR(ŚREDNIA.WEWN(C2:C11;2/10);2)
