Scenariusz dla nauczyciela

Autorka: Joanna Jarczyńska

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Clima e cambiamenti climatici - Klimat i zmiany klimatyczne

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, klasa IV, poziom A2+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • rozumie i tworzy proste pytania oraz wypowiedzi pisemne i ustne dotyczące klimatu, przyczyn oraz konsekwencji zmian klimatycznych.

  • zna podstawowe słownictwo związane z pogodą, klimatem, przyczynami oraz skutkami zmian klimatycznych.

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się.

  • zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się,

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne,

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury gramatyczne i słownictwo,

  • rozumie przydatność języka nowożytnego do realizacji celów komunikacyjnych,

  • dokonuje samooceny umiejętności językowych.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście (klimat i ekologia)

  • strategie kognitywne – tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów

  • strategie metakognitywne – centralizowanie procesu uczenia

  • strategie afektywne – podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów

Metody i techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe)

  • eklektyzm

  • nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe

  • zintegrowane nauczanie językowo–przedmiotowe

  • nauczanie zdalne i hybrydowe

Formy pracy:

  • praca indywidualna

  • praca w parach

  • praca w grupach

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop/smartfon z dostępem do internetu

  • materiały piśmiennicze

  • głośniki

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  • Nauczyciel prosi uczniów o wypisanie w ciągu 2 minut jak największej ilości wyrazów, które ich zdaniem wiążą się z klimatem. Ćwiczenie może być wykonane w parach lub grupach trzyosobowych. Nauczyciel omawia wspólnie z całą klasą wymienione wyrazy. Ćwiczenie to można wykonać w formie konkursu: wygrywa zespół, który znajdzie i umotywuje największą ilość wyrazów. Nauczyciel może nagrodzić uczniów ze zwycięskiego zespołu np. oceną lub punktami za aktywność (zgodnie z przyjętymi przez siebie zasadami oceniania).

  • Uczniowie przechodzą do lektury tekstu i podkreślają znane im słowa, wiążące się bezpośrednio z klimatem.

Faza realizacyjna:

  • Uczniowie wykonują polecenie 1 do tekstu.

  • Po sprawdzeniu i omówieniu odpowiedzi uczniów, nauczyciel przechodzi do polecenia 3. Można je wykonać techniką indukcyjną: uczniowie sami odkrywają znaczenie nowych wyrazów (np. decennio czy millennio) lub techniką dedukcyjną. W pierwszym przypadku nauczyciel poleca wykonać zadanie, po czym sprawdza je i przechodzi do podsumowania przy pomocy pierwszej części tekstu właściwego. W drugim przypadku (zalecanym głównie w grupach licznych lub o zróżnicowanym poziomie) nauczyciel najpierw wykorzystuje pierwszą część tekstu właściwego, a następnie prosi o wykonanie polecenia.

  • Uczniowie zapoznają się z animacją multimedialną i na jej podstawie wykonują polecenia 1 i 2. Zalecane jest sprawdzenie i omówienie odpowiedzi każdego ćwiczenia, bezpośrednio po jego wykonaniu.

  • W oparciu o drugą część tekstu, poświęconą stosowaniu czasów w języku włoskim, nauczyciel przypomina główne zasady stosowania czasu teraźniejszego, czasów przeszłych passato prossimo oraz imperfetto oraz czasu przyszłego futuro semplice. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1‑6. W grupach o zróżnicowanym poziomie można stopniowo przypominać użycie każdego, poszczególnego czasu bezpośrednio przed przejściem do poświęconego mu ćwiczenia z sekcji Sprawdź się. W tym przypadku nauczyciel przypomina najpierw funkcje czasu teraźniejszego i prosi o wykonanie ćwiczenia 1, następnie przypomina zasady użycia czasu imperfetto i zleca wykonanie ćwiczeń 2 i 3. W kolejnym kroku nastąpi przypomnienie czasu passato prossimo, a uczniowie wykonają ćwiczenia 4 i 5. Na końcu nauczyciel omawia zasady użycia czasu futuro semplice i prosi o wykonanie ćwiczenia 6.

Faza podsumowująca:

  • Uczniowie wykonują ćwiczenie 7, w którym sprawdzana jest umiejętność wyboru odpowiedniego czasu, a następnie przechodzą do ćwiczenia 8, którego celem jest rekonstrukcja nowego, nieznanego tekstu o tematyce bezpośrednio związanej z klimatem.

  • Po sprawdzeniu poprawności odpowiedzi nauczyciel prosi o wykonanie w parach lub grupach trzyosobowych ćwiczeń 9 i 10.

Praca domowa:

  • W oparciu o tekst uczniowie wykonują przypisane do niego polecenie numer 2 ukierunkowane na słowotwórstwo i poszerzanie słownictwa.

  • W oparciu o animację, uczniowie wykonują natomiast polecenie 3, którego celem jest refleksja nad mechanizmami składniowymi zdania.

  • W przypadku braku czasu, ćwiczenia 9 i 10 z sekcji Sprawdź się można potraktować również jako pracę domową.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium podczas wszelkich innych zajęć poświęconych pogodzie, ekologii oraz działalności ludzkiej. Lekcję można przeprowadzić stacjonarnie lub zdalnie.

Słownik i bibliografia