Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Marta Sterna, Tamara Roszak

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: E tu, di che cosa non puoi fare a meno? - A ty, bez czego nie możesz się obejść?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa III, poziom A2

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)

Cele kształcenia – wymagania ogólne

II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:

1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania);

II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:

2) określa główną myśl wypowiedzi;

3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;

4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);

5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;

III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):

1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;

2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;

3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);

4) znajduje w tekście określone informacje;

5) układa informacje w określonym porządku;

IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:

2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;

V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):

2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;

VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);

IX. Uczeń posiada:

1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;

2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.

X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).

XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).

XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń zapamiętuje nazwy wybranych przedmiotów, bez których większości osób trudno się obyć.
Uczeń zapamiętuje nazwy przedmiotów przydatnych w podróży.
Uczeń stosuje wybrane zwroty frazeologiczne.
Uczeń tworzy zdania, wykorzystując poznane elementy.

Cele motywacyjne:

Zaproponowane zadania ilustrują przydatność języka włoskiego do realizacji własnych celów komunikacyjnych ucznia.
Zaproponowane zadania służą rozwijaniu u uczniów świadomości znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach życia społecznego.

Strategie uczenia się:

Strategie kognitywne.
Strategie zapamiętywania.
Strategie przetwarzanie materiału językowego.
Strategie pozyskiwania wiedzy kulturowo‑językowej.
Strategie zadaniowe.

Metody i techniki nauczania:

Konstruktywizm
Kognitywizm
Konektywizm
Podejście holistyczne
Podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe)
Metoda kognitywna
Nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe
Teoria Inteligencji Wielorakich

Formy pracy:

Praca indywidualna.
Praca w grupach (w zależności od liczebności klasy i strategii lekcyjnej).
Praca w parach.

Środki dydaktyczne:

komputer/laptop z dostępem do internetu
głośniki
słownik włosko‑polski
materiały piśmiennicze
przykładowe gadżety osobiste (zegarek, smartfon, ładowarka, słuchawki, okulary przeciwsłoneczne)

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie przedmiotów, bez których trudno im się obejść. Na pewno większość z nich uczniowie będą potrafili nazwać po włosku. Brakujące słownictwo uzupełniane jest przy pomocy nauczyciela.
Następnie uczniowie zapoznają się z tekstem Cose di cui non posso fare a meno, w którym zawarte są informacje o wybranych przedmiotach, bez których wielu osobom trudno jest się obejść. Objaśniane jest nieznane słownictwo. Pomocny w tym będzie tekst właściwy, w którym objaśnione są wyrażenia idiomatyczne obecne w tekście właściwym. W celu przećwiczenia tych zwrotów uczniowie mogą układać krótkie dialogi, np. A che cosa non potresti mai rinunciare? Non potrei mai rinunciare allo smartphone. Należy zwrócić uwagę na różne przyimki występujące w podanych wyrażeniach.
Wykonując polecenie do tekstu, uczniowie mogą domyślić się brakujących słów z kontekstu, bez zaglądania do podpowiedzi, a następnie poszukać ich do przeciągnięcia.

Faza realizacyjna:

W tej fazie uczniowie zapoznają się z medium bazowym – filmem, w którym pewna dziewczyna przygotowuje swoją walizkę na wakacje.
Po filmie można zaproponować dyskusję na temat pakowania się. Część przedmiotów, które spakowała dziewczyna, będzie zapewne wspólna dla wszystkich, ale poza tym, np. chłopcy mogą podać przedmioty, które dziewczynie nie były potrzebne. Niektórzy zabierają może jakiś sprzęt sportowy. Listę można dowolnie rozszerzać. O dodatkowe słownictwo uczniowie mogą pytać nauczyciela lub samodzielnie szukać go w internecie.
Uczniowie wykonują polecenia towarzyszące filmowi. W poleceniu 2 i 3 można wykorzystać również dodatkowe przedmioty, które pojawiły się w trakcie dyskusji.

Faza podsumowująca:

Pod koniec lekcji uczniowie mają możliwość sprawdzenia nabytej wiedzy i umiejętności, wykonując zestaw ośmiu ćwiczeń z sekcji Sprawdź się.
W ćwiczeniu 1 uczniowie mogą dodatkowo opisać wymienione przedmioty, np. Le infradito sono un tipo di sandali molto semplici in cui c’è solo una striscia che passa tra l’alluce e il secondo dito.
W ćwiczeniu 4 uczniowie mogą ułożyć dodatkowe zdania z czasownikiem morire w znanych wyrażeniach idiomatycznych.
W ćwiczeniu 6 uczniowie mogą dodatkowo wyjaśnić, dlaczego wskazany wyraz nie pasuje do pozostałych.
Ćwiczenia 7 i 8 mogą być wykonane w formie pisemnej lub ustnej.
W ćwiczeniu 8 można zastosować również inne warianty wyjazdów, np. zimą na trzy tygodnie w Dolomity.
Jeśli pojawiają się trudności z wykonaniem ćwiczeń, należy powtórzyć z uczniami materiał. Uczniowie mogą to też zrobić samodzielnie w domu.
Jeżeli wszystkie ćwiczenia zostaną wykonane poprawnie, będzie to oznaczało, że cele zaproponowane w e‑materiale zostały osiągnięte.

Praca domowa:

Jako pracę domową zaleca się ćwiczenia 2 i 3.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium bazowe powinno zostać wykorzystane w trakcie lekcji. Informacje w nim zawarte można dowolnie uzupełniać, np. tak, jak wskazano w fazie realizacyjnej. Warto zalecić ponowne obejrzenie filmu w domu w celu utrwalenie leksyki i gramatyki.

Słownik i bibliografia