Temat

Podstawowe działania w systemach operacyjnych

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

Klasy IV‑VI

III. Posługiwanie się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami komputerowymi. Uczeń:

1) opisuje funkcje podstawowych elementów komputera i urządzeń zewnętrznych.

Czas

45 minut

Cel ogólny

Posługiwanie się komputerem.

Cele szczegółowe

1. Posługiwanie się komputerem.

2. Rozpoznawanie elementów GUI.

Efekty uczenia

Uczeń:

- obsługuje graficzny system operacyjny,

- rozpoznaje elementy GUI.

Metody kształcenia

1. Uczenie się przez obserwację.

2. Dyskusja.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z cała klasą.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Człowiek nie jest zdolny do bezpośredniej komunikacji z maszynami.

Aby komunikacja była możliwa, urządzenie musi być wyposażone w odpowiedni interfejs użytkownika.

Dyskusja:

Nauczyciel pyta uczniów, w jaki sposób komunikują się z urządzeniami w swoim otoczeniu, np. ze smartfonem, tabletem, komputerem, ale również z telewizorem, pralką czy piekarnikiem.

Uczniowie podają definicję interfejsu użytkownika.

Definicja (Interfejs użytkownika):
Jest to metoda interakcji pomiędzy człowiekiem a urządzeniem elektronicznym.

Realizacja lekcji

Podstawowym celem projektowania interfejsu użytkownika jest stworzenie takiego oprogramowania, które ułatwia użytkownikowi sterowanie komputerem.

Graficzny interfejs użytkownika,
urządzenia wskazujące.

Do obsługi graficznego interfejsu użytkownika musimy użyć ręcznego urządzenia wskazującego. W komputerach stacjonarnych najczęściej wykorzystujemy mysz, która zamienia ruch po powierzchni, na której się znajduje, na ruch wskaźnika po ekranie monitora. W notebookach urządzeniem wskazującym jest touchpad, a w urządzeniach mobilnych najczęściej korzystamy z ekranu dotykowego. Oprócz przesuwania kursora rolą myszy jest wykonywanie innych dodatkowych operacji za pomocą jednego lub kilku przycisków. Często myszki wyposażone są w scroll, umożliwiający np. przesuwanie zawartości okna.

Podstawowe obiekty graficznego interfejsu użytkownika:

Pulpit – jest to obszar stanowiący tło oraz pole robocze dla wszystkich elementów systemu operacyjnego. Na pulpicie znajdują się ikony reprezentujące programy, foldery lub dokumenty.

Okno – prostokątny obiekt graficzny umieszczony na pulpicie, zawierający dodatkowe obiekty umożliwiające jego modyfikowanie (np. przenoszenie, ukrywanie, zmianę rozmiaru).

Podstawowe elementy okna:

– krawędź okna,
– pasek tytułu,
– pasek narzędzi lub wstążka,
– paski przewijania (poziomy i pionowy),
– pasek stanu,
– przycisk do zamykania okna,
– przycisk do minimalizowania/maksymalizowania okna,
– przycisk do przywrócenia poprzedniego rozmiaru okna,
– obszar roboczy okna,
– pasek zadań,
– pasek menu.

Ikona – element graficzny stanowiący graficzną reprezentację pliku, folderu lub innego specjalistycznego obiektu. Standaryzacja wyglądu ikon ułatwia użytkownikom rozpoznawanie plików.

Pasek zadań – element graficznego interfejsu użytkownika znajdujący się najczęściej na dole ekranu, zawierający ikony uruchomionych obecnie w systemie operacyjnym aplikacji. Pasek zadań zawiera również przycisk odsłaniający  główne menu systemu operacyjnego, umożliwiające uruchamianie programów i podstawową konfigurację systemu.

Uruchamianie programów:

Współczesne systemy operacyjne oferują  wiele metod uruchamiania programów:

– menu główne (Windows – Menu Start),
– polecenie Uruchom,
– skrót do programu,
– otwarcie dokumentu skojarzonego z aplikacją go obsługującą,
– samodzielne odszukanie ikony pliku programu.

Pliki i foldery:
Wszystkie dane i programy są przechowywane na komputerze w plikach. Każdy plik ma swoje oznaczenie, która składa się z dwóch części: nazwy i rozszerzenia, które określa typ pliku, rozdzielonych kropką.

Większość programów zapisuje swoje dokumenty, automatycznie nadając plikom właściwe rozszerzenia. W celu uporządkowania wielu plików znajdujących się dyskach komputera stosowane są specjalne kontenery, zwane folderami lub katalogami. Część folderów, zwana bibliotekami, przeznaczona jest do przechowywania dokumentów użytkownika (dokumenty, moje obrazy, moje wideo). Każdy użytkownik komputera może zaprojektować i wykorzystywać swoją własną, unikalną strukturę folderów, odpowiadającą jego potrzebom.

[Ilustracja interaktywna]

Podsumowanie lekcji

Interfejs użytkownika to część urządzenia odpowiedzialna za interakcję z użytkownikiem, czyli za metody komunikacji użytkownika z urządzeniem.