Temat

Arkusz kalkulacyjny jako baza danych

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

Klasa VII i VIII.

II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń:

3) korzystając z aplikacji komputerowych, przygotowuje dokumenty i prezentacje, także w chmurze, na pożytek rozwiązywanych problemów i własnych prac z różnych dziedzin (przedmiotów), dostosowuje format i wygląd opracowań do ich treści i przeznaczenia, wykazując się przy tym umiejętnościami:

c) rozwiązywania zadań rachunkowych z programu nauczania z różnych przedmiotów w zakresie szkoły podstawowej, z codziennego życia oraz implementacji wybranych algorytmów w arkuszu kalkulacyjnym: umieszcza dane w tabeli arkusza kalkulacyjnego, posługuje się podstawowymi funkcjami, stosuje adresowanie względne, bezwzględne i mieszane, przedstawia dane w postaci różnego typu wykresów, porządkuje i filtruje dane.

Czas

45 minut

Cel ogólny

Tworzenie baz danych.

Cele szczegółowe

1. Tworzenie bazy danych w arkuszu kalkulacyjnym.

2. Porządkowanie i filtrowanie danych.

Efekty uczenia

Uczeń:

- tworzy bazę danych w arkuszu kalkulacyjnym,

- przeprowadza operacje na danych w tabeli.

Metody kształcenia

1. Dyskusja.

2. Uczenie się przez obserwację.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z całą klasą.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Nauczyciel przeprowadza krótką dyskusję.

Ludzie gromadzą dane od zawsze. Sposób i metody zmieniają się wraz z rozwojem technologii. Dzisiaj dane gromadzone są w bazach danych. Uczniowie podają przykłady, gdzie na co dzień możemy spotkać się z bazami danych.

Uczniowie formułują definicję bazy danych.

Baza danych to zbiór zorganizowanych danych związanych z określonym zagadnieniem.

Jakie operacje możemy wykonywać w bazie danych?

Bazę danych traktujemy w uproszczeniu jako narzędzie służące do:

- przechowywania,
- przeglądania,
- wyszukiwania,
- sortowania informacji.

Realizacja lekcji

Najprościej przechowywane dane możemy zwizualizować w tabeli. Stworzenie bazy danych rozpoczynamy od projektowania. Ważne jest, jakie dane chcemy przechowywać. Istotne jest, aby dane w poszczególnych kolumnach (polach) były tego samego typu. W poszczególnych wierszach (rekordach) przechowywane są dane dotyczące wartości tych kolumn.

Stworzenie tabeli w Excelu ułatwia zarządzanie danymi i ich analizę oraz daje dostęp do wbudowanych funkcji filtrowania, sortowania i cieniowania wierszy. Umożliwia również stosowanie różnych formuł w wierszu tzw. sumy na dole tabeli. Tworzenie tabel jest możliwe za pomocą jednego z dwóch sposobów:

[Grafika interaktywna]

W obu przypadkach Excel wyświetli okno dialogowe Tworzenie tabeli, pozwalające na określenie zakresu komórek tabeli. Po utworzeniu tabeli zostanie udostępniony obszar Narzędzia tabel z wyświetloną kartą Projektowanie. Za pomocą narzędzi na karcie Projektowanie można dostosować lub edytować tabelę. Wprowadzanie danych do tabeli może odbywać się bezpośrednio w komórkach arkusza lub za pomocą specjalnie zaprojektowanego formularza.

Polecenie 1

Wstaw tabelę pokazaną na ilustracji za pomocą jednego z podanych sposobów. Posortuj uczniów alfabetycznie rosnąco, a następnie z powrotem według numerów porządkowych.

[Ilustracja 1]

Funkcja tworzenia formularzy:

Przycisk Formularz nie jest dostępny na wstążce Excela i przed jego użyciem należy dodać go do paska szybkiego dostępu.

[Ilustracja 2]

Po ustawieniu kursora w dowolnej części tabeli wybierz przycisk Formularz. Excel automatycznie utworzy formularz dla wybranej tabeli.

Formularz zawiera przyciski umożliwiające:

- wstawienie nowego wiersza,
- usunięcie istniejącego wiersza,
- przejście do poprzedniego i następnego wiersza,
- wyszukiwanie tylko tych wierszy, które spełniają określone kryteria.

Polecenie 2

Dla utworzonej w poprzednim zadaniu tabeli utwórz formularz w arkuszu kalkulacyjnym. Wypróbuj działanie dostępnych przycisków.

[Ilustracja 3]

Filtrowane dane zawierają tylko wiersze spełniające wprowadzone kryteria, zaś pozostałe wiersze są ukrywane. Przefiltrowane dane można kopiować, przeszukiwać, edytować, formatować, drukować i tworzyć na nich wykresy.

Polecenie 3

Odszukaj polecenia filtrowania w swoim programie do projektowania arkuszy kalkulacyjnych. Wykorzystaj tabelę z poprzedniego zadania, wyświetl:

- wszystkie osoby, których imię zaczyna się literą A,
- wszystkie osoby, które z informatyki otrzymały najwyższą ocenę A,
- wszystkie osoby, w których imieniu znajduję się litera J lub M.

Podsumowanie lekcji

Tabela, w której poszczególne kolumny (pola) zawierają dane tego samego typu, zaś w wierszach (rekordach) znajdują się informacje dotyczące wartości tych kolumn, może być traktowana jako tabelaryczna baza danych. Można na danych takiej tabeli wykonywać typowe operacje bazodanowe, takie jak sortowanie (układanie rekordów w określonym porządku) i filtrowanie (wyświetlanie rekordów spełniających określone warunki).