Temat

Arkusz kalkulacyjny

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

Klasy VII‑VIII

II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń:

3) korzystając z aplikacji komputerowych, przygotowuje dokumenty i prezentacje, także w chmurze, na pożytek rozwiązywanych problemów i własnych prac z różnych dziedzin (przedmiotów), dostosowuje format i wygląd opracowań do ich treści i przeznaczenia, wykazując się przy tym umiejętnościami:

c) rozwiązywania zadań rachunkowych z programu nauczania z różnych przedmiotów w zakresie szkoły podstawowej, z codziennego życia oraz implementacji wybranych algorytmów w arkuszu kalkulacyjnym: umieszcza dane w tabeli arkusza kalkulacyjnego, posługuje się podstawowymi funkcjami, stosuje adresowanie względne, bezwzględne i mieszane, przedstawia dane w postaci różnego typu wykresów, porządkuje i filtruje dane.

Czas

45 minut

Cel ogólny

Projektowanie arkusza kalkulacyjnego.

Cele szczegółowe

1. Wprowadzanie i formatowanie danych w arkuszu.

2. Korzystanie z funkcji arkusza.

Efekty uczenia

Uczeń:

- wprowadza i formatuje dane w arkuszu,

- korzysta z funkcji arkusza.

Metody kształcenia

1. Dyskusja.

2. Uczenie się przez obserwację.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z całą klasą.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Nauczyciel przeprowadza krótką dyskusję na temat: Do czego możemy wykorzystać arkusz kalkulacyjny? Uczniowie formułują wnioski.

Arkusz kalkulacyjny jest programem, który służy użytkownikowi komputera do wprowadzania i przechowywania danych, a także do prowadzenia na nich wszelkiego rodzaju obliczeń oraz prezentowania i analizowania wyników. Arkuszem kalkulacyjnym nazywamy także utworzony w tym programie dokument, zawierający dane, ich opisy i wyniki obliczeń.

Arkusz kalkulacyjny pozwala na wprowadzenie do każdej komórki tekstu, liczby lub wyrażenia. Jego kolejną funkcją jest możliwość wykonywania obliczeń w dużo wygodniejszy sposób niż za pomocą kalkulatora.

Realizacja lekcji

Wprowadzanie danych do arkusza:
Do komórek w arkuszu kalkulacyjnym możesz wprowadzać różne rodzaje danych:

- tekst – w postaci liter, symboli, wyrazów, jednostek, wzorów, zdań itd.,
- liczby – w postaci liczb całkowitych, dziesiętnych czy też określonych w procentach, a także daty i godziny,
- formuły – działania odwołujące się do danych w konkretnych komórkach.

Formuły:
Formuły umożliwiają wykonanie obliczeń lub innych operacji na danych znajdujących się w komórkach arkusza. Każda formuła zaczyna się od znaku równości (=), po którym mogą występować liczby, odwołania, operatory matematyczne lub wbudowane funkcje programu.

[Grafika interaktywna]

Polecenie 1

Znajdź w pomocy programu lub internecie, jakie operatory arytmetyczne są używane w twoim arkuszu kalkulacyjnym.

Kolejność obliczeń:
Arkusze kalkulacyjne obliczają formułę matematyczną od lewej strony do prawej zgodnie z określoną kolejnością operatorów. Kolejność wykonywania operacji jest identyczna jak znana ci dobrze i ogólnie stosowana kolejność wykonywania działań w matematyce. Można zmienić kolejność obliczeń, używając nawiasów okrągłych. W arkuszu nie można stosować znanych z matematyki nawiasów kwadratowych.

Wstawianie formuł do arkusza kalkulacyjnego:
Formuła może być wstawiona do arkusza kalkulacyjnego za pomocą jednej z trzech metod:

- może być całkowicie wpisana z klawiatury,
- odwołania mogą zostać wstawione do formuły za pomocą wskazania komórek myszką,
- odwołania mogą zostać wstawione do formuły za pomocą wskazania komórek z wykorzystaniem klawiszy kursora.

Polecenie 2

Umieść w komórce A1 wartość 10. Wstaw do komórki B1 formułę =A1+100 za pomocą trzech wyżej wymienionych sposobów.

Funkcje:
Każdy arkusz kalkulacyjny posiada setki wbudowanych funkcji. Są one najczęściej podzielone są na kategorie. Na liście funkcji w danej kategorii są one posortowane alfabetycznie. Każda z nich jest krótko opisana.

Wstawienie funkcji, którą chcemy zastosować, możliwe jest za pomocą kreatora wstawiania funkcji lub całą funkcję możemy wpisać do komórki z klawiatury.

[Ilustracja 1]

Wstawianie funkcji za pomocą kreatora w pierwszym kroku polega na wyszukaniu funkcji i wskazaniu jej, w drugim zaś na podaniu wszystkich potrzebnych argumentów.

[Ilustracja 2]

Polecenie 3

Wymień kategorie, w jakie pogrupowane są funkcję w twoim arkuszu kalkulacyjnym.

Polecenie 4

Wykonaj arkusz przedstawiony na rysunku. Oblicz wartości w pomarańczowych polach za pomocą funkcji wstawianych kreatorem.

[Ilustracja 3]

Wstawianie funkcji za pomocą klawiatury:
Aby wstawić funkcję za pomocą klawiatury, musimy znać nazwę funkcji. W trakcie pisania formuły Excel podpowiada składnię polecenia. Ogólna postać formuły zawierającej funkcję wygląda następująco:

= NAZWA.FUNKCJI(ARG1,ARG2,…,ARGN)

Polecenie 5

W arkuszu przedstawionym na poprzednim rysunku uzupełnij zielone pola, wpisując funkcję z klawiatury. Tym razem zamiast żółtego obszaru argumentów A1:F1 użyj zakresu A1:D1.

Formatowanie arkusza:
Formatowanie komórek możliwe jest na trzy sposoby:

- z podręcznego menu,
- z menu Formatuj dostępnego w obszarze Komórki na karcie Narzędzia główne,
- za pomocą predefiniowanych stylów w obszarze Style na karcie Narzędzia główne.

[Slideshow]

Wykresy:
Dane zaprezentowane w postaci tabeli mogą być mało czytelne, trudno porównywalne, a także zwyczajnie nudne – zwłaszcza jeśli ich liczba jest duża. Dlatego też jedną z funkcji arkusza kalkulacyjnego jest możliwość przedstawienia wyników w formie graficznej – za pomocą wykresu.

Polecenie 6

Znajdź w pomocy programu lub internecie, jakie rodzaje wykresów można wstawić w twoim arkuszu kalkulacyjnym.

Podsumowanie lekcji

Formuły umożliwiają wykonanie obliczeń lub innych operacji na danych znajdujących się w komórkach arkusza. Można je wpisywać z klawiatury lub wprowadzać odniesienia za pomocą myszki lub strzałkami kursora.

Funkcje w arkuszu kalkulacyjnym posortowane są według kategorii i alfabetycznie. Wstawianie funkcji może odbywać się, tak jak w przypadku formuł, poprzez wprowadzenie z klawiatury lub za pomocą kreatora wstawiania funkcji.

Komórki arkusza można formatować poprzez wykorzystanie wbudowanych styli, za pomocą opcji Formatuj dostępnej w obszarze Komórki na karcie Narzędzia główne lub z podręcznego menu.