Temat

Położenie bierek na szachownicy

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

X. Oś liczbowa. Układ współrzędnych na płaszczyźnie. Uczeń:

2) znajduje współrzędne danych (na rysunku) punktów kratowych w układzie współrzędnych na płaszczyźnie;

3) rysuje w układzie współrzędnych na płaszczyźnie punkty kratowe o danych współrzędnych całkowitych (dowolnego znaku).

Czas

45 minut

Cel ogólny

Interpretowanie i tworzenie tekstów o charakterze matematycznym oraz graficzne przedstawianie danych.

Cele szczegółowe

1. Określanie położenia bierek na szachownicy.

2. Odnajdywanie położenia bierek na szachownicy na podstawie ich współrzędnych.

3. Porozumiewanie się w języku angielskim, rozwijanie matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo‑technicznych oraz informatycznych, kształtowanie umiejętności uczenia się.

Efekty uczenia

Uczeń:

- określa położenie bierek na szachownicy,

- odnajdywanie położenia bierek na szachownicy na podstawie ich współrzędnych.

Metody kształcenia

1. Dyskusja.

2. Odwrócona klasa.

Formy pracy

1. Praca w parach.

2. Praca zbiorowa.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Nauczyciel prosi, aby każda para uczniów przyniosła na lekcję szachy.

Kilka dni przed lekcją nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie w domu indywidualnie lub w zespołach materiałów edukacyjno – historycznych, dotyczących gry w szachy.

Nauczyciel informuje uczniów, że na zajęciach będą określać położenie bierek na szachownicy oraz odnajdywać położenie bierek na szachownicy na podstawie ich współrzędnych.

Realizacja lekcji

Odwrócona klasa:
Na lekcji uczniowie weryfikują zdobytą wcześniej wiedzę i oceniają poziom zrozumienia problemu. Prezentują zdobyte wiadomości w formie ustnej lub wykorzystując nowoczesne technologie.

Uczniowie porządkują wiedzę odpowiadając na pytania nauczyciela:

1. Kiedy powstała gra planszowa w szachy?

2. Z jakich elementów składa się ta gra?

3. Na czym polega wygrana w szachy?

4. Z ilu pól składa się szachownica?

5. Co to są bierki, pionki, figury?

6. Jak poruszają się bierki po szachownicy?

7. Czy zasady gry teraz i na początku powstania gry zmieniły się?

Wnioski uczniów:
- Szachy to popularna gra planszowa rozgrywana przez dwóch graczy za pomocą białych i czarnych bierek.

- Szachownica składa się z 64 pól.

- Każde pole na szachownicy zakodowane jest jednoznacznie za pomocą pary uporządkowanej, której pierwszą współrzędną jest litera, a drugą współrzędną jest liczba.

- Na przykład pozycja (d, 6) oznacza pole leżące na przecięciu kolumny oznaczonej literą d i wiersza oznaczonego liczbą 6.

[Ilustracja 1]

Polecenie
Uczniowie pracują samodzielnie, korzystając z komputerów. Ich zadaniem jest opisanie położenia wylosowanej bierki za pomocą jej współrzędnych na szachownicy.

Uczniowie pracują w parach. Rozkładają na ławce swoje szachownice i obok ustawiają bierki.

[Geogebra aplet]

Polecenie
Jeden z uczniów podaje współrzędne pola, na którym ma znaleźć się odpowiednia bierka. Drugi z uczniów ustawia ją na odpowiednim miejscu. Następnie uczniowie zamieniają się rolami. Czas pracy: 7 minut.

Polecenie
Jeden z uczniów stawia bierkę na wybranym polu szachownicy. Drugi uczeń określa położenie pionka lub figury. Następnie uczniowie zamieniają się rolami. Czas pracy: 7 minut.

Polecenie
Uczniowie w parach ustawiają króla, gońca, wieżę, hetmana, skoczka na szachownicy w poprawnym położeniu. Mogą korzystać z pomocy dostępnych źródeł wiedzy. Następnie proponują ruchy figurami i pionkami po szachownicy, według zasad gry. Uczniowie określają, na jakim polu znalazła się bierka.

Nauczyciel podsumowuje pracę uczniów. Nagradza plusami pary, które w podanym czasie rozwiązały najwięcej przykładów.

Polecenie dla chętnych
Zamknij oczy i odpowiedz na pytanie, czy pole (e, 5) znajduje się na białym, czy czarnym polu szachownicy?

Podsumowanie lekcji

Uczniowie wykonują dodatkowe ćwiczenia.

Następnie wspólnie podsumowują zajęcia, formułując wnioski do zapamiętania.

- Szachy to popularna gra planszowa rozgrywana przez dwóch graczy za pomocą białych i czarnych bierek.

- Szachownica składa się z 64 pól.

- Każde pole na szachownicy zakodowane jest jednoznacznie za pomocą pary uporządkowanej, której pierwszą współrzędną jest litera, a drugą współrzędną jest liczba.

- Na przykład pozycja (d, 6) oznacza pole leżące na przecięciu kolumny oznaczonej literą d i wiersza oznaczonego liczbą 6.