Scenariusz
Temat
Odejmowanie pamięciowe liczb naturalnych
Etap edukacyjny
Drugi
Podstawa programowa
II. Działania na liczbach naturalnych. Uczeń:
1) dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne dwucyfrowe lub większe, liczbę jednocyfrową dodaje do dowolnej liczby naturalnej i odejmuje od dowolnej liczby naturalnej.
Czas
45 minut
Cel ogólny
Wykonywanie nieskomplikowanych obliczeń w pamięci lub w działaniach trudniejszych pisemnie oraz wykorzystanie tych umiejętności w sytuacjach praktycznych.
Cele szczegółowe
1. Odkrywanie własności odejmowania.
2. Posługiwanie się różnymi sposobami pamięciowego odejmowania liczb naturalnych dwucyfrowych.
3. Porozumiewanie się w języku angielskim, rozwijanie matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo‑technicznych oraz informatycznych, kształtowanie umiejętności uczenia się.
Efekty uczenia
Uczeń:
- odkrywa własności odejmowania,
- posługuje się różnymi metodami pamięciowego odejmowania liczb naturalnych dwucyfrowych.
Metody kształcenia
1. Dyskusja.
2. JIGSAW.
Formy pracy
1. Praca w grupach.
2. Praca indywidualna.
Etapy lekcji
Wprowadzenie do lekcji
Uczniowie przypominają na czym polega odejmowanie liczb naturalnych, jak nazywają się liczby, które odejmujemy oraz wynik odejmowania.
Praca indywidualna
Uczniowie pracują indywidualnie, korzystając z komputerów. Ich zadaniem jest zapoznanie się z interaktywną ilustracją, opisującą liczby występujące w odejmowaniu.
[Ilustracja interaktywna 1]
Realizacja lekcji
Praca w grupach
Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każda z nich otrzymuje kartę pracy.
Uczniowie dyskutują w grupach nad zagadnieniami przedstawionymi w kartach pracy, odpowiadają na pytania, wyciągają wnioski. Po zakończonej pracy przedstawiciel uczniów prezentuje wnioski danej grupy.
GRUPA 1 – karta pracy
Zapoznajcie się z poniższym przykładem.
[Ilustracja 1]
Korzystając z przykładu, uzupełnijcie grafy i zapisy obok grafów. Następnie odpowiedzcie na pytanie:
W jaki sposób można sprawdzić, czy odejmowanie zostało wykonane poprawnie?
[Ilustracja 2]
[Ilustracja 3]
[Ilustracja 4]
GRUPA 2 – instrukcja do pracy
Wykonajcie obliczenia. Następnie zapiszcie odpowiedź na pytanie:
Ile wynosi różnica liczb, jeśli odjemnik jest równy odjemnej?
a) 7 – 7,
b) 20 - 20,
c) 15 – 15,
d) 35 - 35.
GRUPA 3 – instrukcja do pracy
W miejsce kropek wpiszcie odpowiednią liczbę. Następnie zapiszcie odpowiedź na pytanie:
Jaką liczbą jest odjemnik, jeśli odjemna jest równa różnicy?
a) 7 – …… = 7,
b) 20 - …. = 20,
c) 15 – ….. = 15,
d) 35 - ….. = 35.
Wnioski, jakie powinni przedstawić przedstawiciele grup po wykonaniu zadań:
- Poprawność odejmowania można sprawdzić za pomocą dodawania.
- Jeżeli odjemnik jest równy odjemnej, to różnica jest równa zero.
- Jeżeli odjemnik jest równy zero, to różnica jest równa odjemnej.
Metoda JIGSAW
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 3 osobowe. Każdy uczeń otrzymuje do rozwiązania inne zadanie.
Po rozwiązaniu zadania uczniowie spotykają się w grupach, które rozwiązywały to samo zadanie. Omawiają rozwiązania i wyjaśniają wątpliwości.
Następnie wracają do początkowych grup i prezentują swoje rozwiązania i zastosowaną metodę innym członkom grupy.
Polecenie
Przeanalizuj podany poniżej sposób odejmowania w pamięci dwóch liczb dwucyfrowych.
[Ilustracja 5]
Wykorzystując metodę przedstawioną na rysunku, oblicz podane różnice:
a) 38 – 25,
b) 87 – 56,
c) 59 – 22,
d) 76 - 65.
Polecenie
Przeanalizuj podany poniżej sposób odejmowania w pamięci dwóch liczb dwucyfrowych.
[Ilustracja 6]
Wykorzystując metodę przedstawioną na rysunku, oblicz podane różnice:
a) 38 – 29,
b) 54 – 36,
c) 73 – 25,
d) 54 – 18.
Polecenie
Przeanalizuj podany poniżej sposób odejmowania w pamięci dwóch liczb dwucyfrowych.
[Ilustracja 7]
Wykorzystując metodę przedstawioną na rysunku, oblicz podane różnice:
a) 38 – 29,
b) 54 – 36,
c) 73 – 25,
d) 54 – 18.
Uczniowie wykorzystują ukształtowane umiejętności, rozwiązując zadania.
Polecenie
Oblicz różnicę dowolną metodą i sprawdź wynik za pomocą dodawania:
a) 90 – 79,
b) 91 – 56,
c) 46 – 27,
d) 54 – 39,
e) 83 – 36,
f) 63 – 56.
Polecenie
Rozwiąż zadania z treścią, wykorzystując poznane na lekcji metody odejmowania liczb:
a) W wazonie było 35 tulipanów, mama wyjęła 19 kwiatków. Ile tulipanów zostało w wazonie?
b) Tomek miał 50 zł. Kupił książkę za 26 zł. Ile otrzymał reszty?
Polecenie dla chętnych
Jak zmieniła się różnica, jeśli odjemna zmniejszyła się o 11, a odjemnik zwiększył się o 6?
Podsumowanie lekcji
Uczniowie wykonują ćwiczenia utrwalające.
Następnie wspólnie podsumowują zajęcia, formułując wnioski do zapamiętania:
- Poprawność odejmowania można sprawdzić za pomocą dodawania.
- Jeżeli odjemnik jest równy odjemnej, to różnica jest równa zero.
- Jeżeli odjemnik jest równy zero, to różnica jest równa odjemnej.