Schemat interaktywny. Schemat przedstawia pięć rodzajów świadomości wraz z ich opisem, podejściem wyrażającym się w słowach oraz przykładami postępowania. Świadomość nikczemna. Opis: Charakteryzuje niewolnika, który chce za wszelką cenę zaspokajać swe potrzeby. Typowa dla osób, które żerują na dobru wspólnym, dbają tylko o swoje korzyści i zyskują wymierne dobra kosztem innych. Podejście wyrażające się w słowach: „A co ja będę z tego miał?”, „Czy będę miał z tego jakiś zysk?”, „Jak mogę zyskać dla siebie jak najwięcej?”. Przykłady postępowania: Pracownik okradający własną firmę, polityk skupiony na korupcji i budowaniu koneksji. Świadomość stoicka. Opis: Rodzaj świadomości realizowany już przez antycznych stoików. Wiedząc, że trwałe szczęście i zaspokojenie wszystkich potrzeb jest niemożliwe, świadomość stoicka wyraża przekonanie, że szczęścia nie odnajdziemy w świecie zewnętrznym, należy więc szukać go w sobie. Postawa niewolnika, który jest świadom swej niewoli, więc się od niej dystansuje. Podejście wyrażające się w słowach: „Wszelka krzywda, jaka mnie spotyka, tak naprawdę nie jest krzywdą”, „Każde niepowodzenie, które jest moim udziałem, tak naprawdę nie czyni mi szkody”, „Wiem o tym, że nie będę trwale szczęśliwy, więc mi na tym wcale nie zależy”. Przykłady postępowania: Pozostawanie niewzruszonym wobec niepowodzeń, wyzbywanie się emocji pozytywnych i negatywnych, nieokazywanie uczuć i dążenie do ich wyrugowania z życia. Świadomość sceptycka. Opis: Zakłada, że w wyniku niemożliwości trwałego zaspokojenia potrzeb i osiągnięcia permanentnego szczęścia należy się od życia zdystansować do tego stopnia, by w ogóle szczęścia nie szukać. Dla Hegla rodzaj postawy pana, który wie, że wszelkie ludzkie dążenia nie zostaną ostatecznie spełnione, zatem zaczyna podważać ich zasadność i się od nich dystansuje.\ Podejście wyrażające się w słowach: „Czy naprawdę posiadany przeze mnie samochód jest wyznacznikiem tego, jakim jestem człowiekiem?”, „Czy rzeczywiście zbieranie mnóstwa pieniędzy na wielkie wakacje jest zasadne?”, „Czy zostanie milionerem można uznać za osiągnięcie szczęścia?”. Przykłady postępowania: Świadomość sceptycka każdorazowo wyraża powątpiewanie w zasadność konkretnych dążeń, dostrzega próżność w chęci realizowania celów, jakie wymusza na nas świat zewnętrzny. Świadomość pobożna. Opis: Wyraża mniemanie, że w jakichś konkretnych zaświatach czeka na nią szczęście, które za życia jest dla niej nieosiągalne. Zdaniem Hegla jest to złudna postawa niewolnika, który rzutuje swoje życiowe potrzeby na czas mający rzekomo nastać po samym życiu. Podejście wyrażające się w słowach: „Pan Bóg mnie wynagrodzi za te cierpienia”, „Ostatni będą pierwszymi”, „Im gorzej mam w życiu doczesnym, tym lepiej będę miał w życiu wiecznym”. Przykłady postępowania: Oddawanie życia za przekonania religijne, wyzbywanie się dóbr materialnych, gotowość do ponoszenia wszelkich kosztów na rzecz innych, asceza, radość z bycia biednym, nadstawianie drugiego policzka. Świadomość nieszczęśliwa. Opis: Świadomość postawy pana, który zdaje sobie sprawę, że jego dążenia nie mają większego sensu, ale heroicznie musi je realizować. Podejście wyrażające się w słowach: „Moje działanie jest bezcelowe, ale nie mogę postąpić inaczej”, „Mam świadomość, że nikt nie doceni mojego poświęcenia, ale jest ono konieczne”, „Bezpieczniej byłoby, gdybym zachował się niemoralnie, ale nie wolno mi się tak zachować”. Przykłady postępowania: Lekarz, który wie, że jego pacjent umrze, ale i tak nad nim czuwa; adwokat, który wie, że oskarżony będzie skazany, ale staje w jego obronie; obywatel, który spełnia swe obowiązki wobec państwa.