Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

W poniższym schemacie znajdziesz przykładowe chwyty erystyczne, które mogą zostać użyte. Zastanów się, jak można na nie zareagować, a następnie sprawdź, na czym polega ich nieuczciwość. Swoje przemyślenia zapisz w postaci krótkiej notatki.

ReWJHtyKqo43a
(Uzupełnij).
RWD1SfJcC4QWP1
Schemat przedstawia dwie ludzkie głowy. Są one zwrócone do siebie twarzami. Przy każdej z głów znajduje się pięć dymków, w których znajdują się różne chwyty erystyczne. Ilustracja interaktywna – opis: 1. Ad vanitatem. Jest to argument odwołujący się do próżności. Polega on na tym, że stosując pochlebstwa względem rozmówcy staramy się zyskać jego aprobatę. Przykład: „Pani jako ekspertka zajmująca się ekologią doskonale zdaje sobie sprawę z tego, jak skomplikowane są to sprawy.” Zaprzeczenie temu oznaczałoby przyznanie, że nie jest się ekspertem w danej dziedzinie. 2. Ad vercundiam. Jest to argument do nieśmiałości. Polega on na tym, że powołujemy się na autorytet osoby, której nasz rozmówca nie śmie skrytykować. Przykład: „Nawet papież Jan Paweł II pisał o tym, że należy dbać o środowisko”. Podważenie tego argumentu może spotkać się z oskarżeniem, że nie uznaje się autorytetu sławnego papieża. 3. Ad ignorrantiam. Jest to argument odwołujący się do niewiedzy. Polega on na tym, że uznaje się swoje twierdzenie jako prawdziwe z powodu tego, że nasz oponent nie jest w stanie udowodnić tezy przeciwnej. Przykład: „To oczywiste zakaz sprzedaży plastikowych butelek doprowadzi do zapaści ekonomicznej – nikt nie udowodnił, że jest inaczej”. 4. Ad personam. Jest to argument wymierzony w osobę. Polega on na tym, że atakuje się oponenta obrażając go i sugerując publiczności, że jest on osobą niezdolną do racjonalnej dyskusji. Przykład: „Tylko idiota może twierdzić, że plastik nie jest zagrożeniem ekologicznym” albo „Nie może na temat produkcji plastiku wypowiadać się człowiek, który nigdy się tym nie zajmował”. 5. Ad populum. Jest to argument odwołujący się do upodobań ludu. Polega on na tym, że podczas rozmowy zamiast do argumentów oponenta, odwołujemy się do stereotypowych przekonań podzielanych przez publiczność. Przykład „Pomysł wycofania ze sprzedaży butelek plastikowych jest niedorzeczny, przecież nikt z państwa nie chciałby nosić cięższych zakupów”. 6. Ad vanitatem. Istota tego chwytu polega na uśpieniu naszej czujności. Oponent chwali nas za nasze doświadczenie lub wiedzę po to, by to obrócić przeciwko nam. Jak na to zareagować? Można tu odpowiedzieć, że dana kwestia nie jest naszą prywatną opinią, ale wynika z obiektywnych faktów. 7. Ad vercundiam. Ten chwyt stanowi pewną pułapkę. Podważenie go oznaczałoby przecież zakwestionowanie danego autorytetu. Można na to odpowiedzieć na różne sposoby wskazując przykładowo na to, że dany autorytet jest ekspertem nie we wszystkich dziedzinach, zatem jego zdanie na dyskutowany temat nie jest aż tak ważne. Przykład: „Jan Paweł II był znakomitym przywódca duchowym, nie zajmował się jednak kwestią produkcji plastiku.”, 8. Ad ignorrantiam. Ten rodzaj chwytu opiera się na błędzie logicznym. Brak dowodów fałszywości jakiejś tezy nie oznacza, że jest ona prawdziwa. Przykładowo: Z faktu, że nikt nie udowodnił, że na Marsie nie ma życia, nie oznacza, że to życie tam występuje. Reakcją na ten rodzaj chwytu powinno być wykazanie jego nielogiczności. 9. Ad personam. Najłatwiej unikać rozmów z osobami, które nas obrażają. Nie zawsze jest to jednak możliwe. Można wtedy poprosić oponenta o nieużywanie tego rodzaju zwrotów, zażądanie przeprosin i ewentualnie przerwanie rozmowy. 10. Ad populum. Istotą tego argumentu jest odwrócenie uwagi słuchaczy od meritum sprawy i żerowanie na (rzekomych) zdroworozsądkowych przekonaniach. W odpowiedzi można zwrócić uwagę na to, że publiczna opinia na daną sprawę wcale nie jest jednorodna i nie może być podstawą do podjęcia takich lub innych decyzji.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
1
Polecenie 2

W erystyce znany jest szereg nieuczciwych chwytów, które służą do wygrania kłótni, ale nie do przeprowadzenia racjonalnej rozmowy. Bazując na powyższej grafice, pomyśl nad możliwą dyskusją pomiędzy zwolennikiem a przeciwnikiem sprzedaży plastikowych opakowań, w której jedna ze stron będzie stosować chwyty, druga zaś będzie się bronić. Zapisz treść rozmowy.

RMPMtP4GK1tSa1
Ćwiczenie 1

R3PYnNPmGo3sI
(Uzupełnij).