Schemat
Polecenie 1
Zapoznaj się ze schematem. W jaki sposób rozbudowa kolei w II RP wspierała rozwój polskiego przemysłu i eksportu?
W jaki sposób rozbudowa kolei w II RP wspierała rozwój polskiego przemysłu i eksportu?
Polecenie 2
Które gałęzie przemysłu były charakterystyczne dla gospodarczej Polski B? Jaką rolę w tym symbolicznym podziale mógł pełnić COP?
Na podstawie informacji zdobytych w lekcji omów rolę COP.
1.COP. Centralny Okręg Przemysłowy znajdował się na styku czterech województw, obejmując wschodnią część województwa kieleckiego, południową - lubelskiego, wschodnią - krakowskiego i zachodnią - lwowskiego. Według planów miał stanowić ponad 15% powierzchni kraju zamieszkiwanej przez 18% ludności. W ramach COP-u powstały trzy regiony, w których skupiono różne gałęzie przemysłu: A: region surowcowy - kielecko-radomski, B: region aprowizacyjny - lubelski, C region przemysłu przetwórczego - sandomierski. Fragment przemówienia Eugeniusza Kwiatkowskiego przed komisją budżetową Sejmu, dotyczącego budowy COP, 5 lutego 1937 roku: „Pierwsze zręby rozbudowania przemysłu w tym okręgu – przemysłu związanego z celami obrony Państwa, z rozbudowaniem dróg komunikacyjnych, uregulowaniem rzek, z doprowadzeniem i rozprowadzeniem gazu ziemnego i energii elektrycznej, muszą pochłonąć sumę ok. zł 3 mld. Nie możemy jednak zaniedbać normalnego programu dróg komunikacyjnych, rozbudowy dróg wodnych, regulacji i melioracji, inwestycji rolniczych, rolniczo-przemysłowych, rozbudowy Gdyni i floty handlowej, akcji budowlanej, akcji wyposażenia miast, niezbędnych urządzeń w całej Polsce i na ziemiach wschodnich, co zaabsorbuje corocznie nie mniej niż zł 250 mln z funduszów publicznych. Pozostają jeszcze potrzeby specjalne: dotyczą one rozbudowy szkół i niektórych gmachów państwowych, potrzeb obronnych, ześrodkowanych w innych dzielnicach Państwa, a przede wszystkim wykończenia wielu prac, podjętych czasem w ostatnich latach bez należytego uzasadnienia, z punktu widzenia obecnych, nowych kryteriów, oraz potrzeby prac poszukiwawczych i badawczych – choćby w zakresie ustalenia naturalnych bogactw Polski na ziemiach wschodnich i wschodnio-południowych. [Źródło: Ku przebudowie gospodarczej. Wytyczne inwestycji państwowych, Warszawa 1937], Na zdjęciu Centralny Okręg Przemysłowy. Znajdował się on na styku czterech województw, obejmując wschodnią część województwa kieleckiego, południową - lubelskiego, wschodnią - krakowskiego i zachodnią - lwowskiego.
2. Gdynia. Trudno znaleźć lepszy przykład tak spektakularnego rozwoju jak Gdynia, która z wioski (1300 mieszkańców) stała się dużym miastem liczącym 130 tys. ludzie. Budowa portu w Gdyni dała jednak ogromne możliwości dla rozwoju gospodarczej całego kraju, między innymi dzięki wzrastającej wymianie handlowej. Niestety, port w Gdyni został doszczętnie zniszczony podczas II wojny światowej. Tak się uniósł z wód nagle nad torfowym moczarem port gdyński na kesonach: wychybany lewarem z bełtów poprzez chmur grzędy w kamieniste dworzysko sięgnął wieżyc rozpędem, wapnem zlepił sklepisko, a w nim ludzkie ramiona zwarł stalową obręczą i tak przęsła dokonał ku niebieskim przełęczom! (Janusz Stępowski) Dumą II Rzeczypospolitej była budowa dwóch statków transatlantyckich „Batorego” i „Piłsudskiego”. Zdjęcia ich wnętrz do dziś rozbudzają wyobraźnię o luksusowych podróżach za ocean. Na zdjęciu plaża Gdyni. Nie ma widocznych zabudowań portowych. Plaża jest dostępna dla trustów, wokół plaży znajdują się duże tereny zielone i zabudowania mieszkalne. Na zdjęciu wnętrze salony wypełnionego stolikami i krzesłami. Na pierwszym planie widoczna jest rzeźba kobiety trzymającej misę. Na zdjęciu ogromny okręt w stoczni. Na pierwszym planie widoczne są tory, po którym okręt zostanie sprowadzony do morza i zwodowany. Obok stoi budynek, który wydaje się niewielki przy wielkim okręcie. Wzdłuż torów spacerują ludzie. Na zdjęciu dwa okręty, jeden za drugim na wodzie. Stoją przy molo. W tle widoczne są hangary portowe.
3. Kolej. „Na każdej z trzech pozaborczych kolei inne były tory, sygnały, hamulce, parowozy, wagony, przepisy ruchu, taryfy, urządzenia. Nad tym całym bric à brac zniszczonym do niemożliwości ciążył obowiązek nic tylko transportów wojskowych i wyżywienia armii, ale również należało zaopatrzyć w produkty pierwszej potrzeby całe dzielnice, wyniszczone przez wojnę. Trzeba więc było wszystko niemal improwizować – od mostów do zwykłego klucza ślusarskiego i od dworca do budki zwrotniczego” – fragment reportażu Melchiora Wańkowicza. [Źródło: http://www.rp-gospodarna.pl/sztafeta.pdf] Na zdjęciu mapa Polski z oznaczoną siatką krzyżujących się dróg kolejowych. Na zdjęciu pociąg na torach. Pociąg stoi w polu, do wagonów wsiadają ludzie. Na zdjęciu pociąg z wydłużonym kadłubam. Jest on pokryty metalem i śrubami o dużej średnicy.
4. Przemysł naftowy. Najważniejszym miejscem w Polsce pod względem wydobycia ropy naftowej było zagłębie borysławsko-drohobyckie (tzw. „kresowe trójmiasto” – Drohobycz, Borysław, Truskawiec). W latach 20. Polska była trzecim krajem pod względem wydobycia ropy, w latach 30. wyprzedziły ją jeszcze Niemcy.opis alternatywny, 5. Polskie Linie Lotnicze LOT. W 1928 roku powstały pierwsze państwowe linie lotnicze LOT. Bardzo szybko zbudowano dla nich lotnisko Okęcie (obok Warszawy), z którego odlatywały samoloty zarówno do innych miast w Polsce, jak i do Europy oraz na Bliski Wschód. W 1936 roku PLL LOT obsłużyły już ponad 33 tys. pasażerów. Na zdjęciu widoczne są wysokie wieże i inne zabudowania kopalni ropy naftowej. W tle widoczne są góry. Na zdjęciu mężczyzna w roboczym stroju i czapce. Mocuje łańcuch o ogromnych ogniwach do maszyny. Jest cały brudny w czarne plamy. Na zdjęciu ludzie stojący na płycie lotniska. Część z nich wsiada do samolotu. Na zdjęciu rozrysowana siatka połączeń samolotów z Warszawy do innych miast. Na zdjęciu spis miast, do których lata się z lotniska wraz z cenami za bilet.
Mapa: gospodarka II Rzeczypospolitej
Źródło: Krystian Chariza i zespół, licencja: CC BY-SA 3.0.