Ilustracja przedstawia poglądy świętego Tomasza zebrane w formie sześciu haseł na tle obrazu. Obraz przedstawia kędzierzawego mnicha w białej szacie i czarnym płaszczu spiętym złotą klamrą w kształcie słońca. Na ramionach mężczyzna ma zawieszony złoty łańcuch zdobiony również symbolem słońca. Mnich stoi na chmurach w niebie, unosi wysoko prawą dłoń, w której trzyma pióro. Wokół mężczyzny siedzą inni mężczyźni trzymający otwarte księgi. Nad głową mnicha widnieje białe słońce, z którego rozchodzą się promienie w kierunku mnicha. Słońce przenika się z lecącą białą gołębicą. Na niebie w chmurach widnieją anioły, które przenikają się z chmurami. Nagłówek: Poglądy świętego Tomasza z Akwinu 1. Filozofia jako służebnica teologii. Filozofia a teologia (Summa teologiczna, I. q. 1. l ad 2)
Teologia może przejmować coś od nauk filozoficznych, nie żeby ich koniecznie potrzebowała, ale dla lepszego wyjaśnienia tych rzeczy, które podaje. Nie przejmuje ona bowiem swych zasad podstawowych od innych nauk, lecz bezpośrednio od Boga przez objawienie; a przeto nie czerpie z innych nauk, jako z wyższych, ale posługuje się nimi, jako niższymi i służebnicami; tak, jak nauki architektoniczne używają tych, które im służą, a nauki polityczne nauk wojskowych. To zaś, że się nimi w ten sposób posługuje, nie dzieje się z powodu jej ułomności czy niedostateczności, ale z powodu słabości umysłu naszego, który przez to, co rozumem przyrodzonym poznaje (od którego pochodzą inne nauki), łatwiej daje się wprowadzić w to, co przewyższa rozum ludzki; a tym zajmuje się ta nauka.
_{(Źródło: Summa teologiczna, I. q. 1. 5 ad 2)}, 2. Zło jako niebyt. Zło jako brak bytu
Żadnego bytu nie nazywamy złym, o ile jest bytem, lecz o ile brak mu jakiegoś bytu; tak, jak człowieka nazywamy złym, o ile mu brak bytu cnoty; i oko nazywamy złym, o ile mu brak bystrości wzroku.
_{(Źródło: Summa teologiczna, I. q. 5. 3 ad 2)}, 3. Dwie władze poznawcze: zmysły i rozum Poznanie przez zmysły i rozum
Poznawać przeto te rzeczy, które mają byt tylko w materii wyosobnionej, jest nam naturalne, ponieważ dusza nasza, przez którą poznajemy, jest formą jakiejś materii. A dusza ta ma dwie władze poznawcze. Jedną, która jest czynem jakiegoś narządu cielesnego. I dla niego jest naturalne poznawanie rzeczy, o ile są w materii wyosobnionej; stąd zmysł poznaje tylko rzeczy poszczególne. Drugą zaś władzą poznawczą duszy jest rozum, który nie jest czynem jakiegoś narządu cielesnego. Stąd jest nam przyrodzone poznawać przez rozum takie natury, które mają wprawdzie byt tylko w materii wyosobnionej, jednak nie o ile są w materii wyosobnionej, lecz o ile się je od niej odrywa przez rozważanie umysłu. Stąd przez rozum możemy poznać tego rodzaju rzeczy jako powszechne, co przechodzi zdolność zmysłu.
_{(Summa teologiczna, I. q. 12a. 4c)}, 4. Człowiek jako jedność duszy i ciała Człowiek jest bytem złożonym z duszy i ciała
Wyrażenie człowiek jest duszą można rozumieć dwojako. Wedle pierwszego ze znaczeń tego wyrażenia duszą jest człowiek wzięty ogólnie, zaś dany jednostkowy człowiek nie jest duszą, lecz bytem powstałym z połączenia duszy i ciała, jak np. Sokrates. (...) Jak bowiem znaczenie wyrazu człowiek jednostkowy wskazuje na to, że składa się on z danej jednostkowej duszy i z tych oto składników cielesnych i kości, tak w znaczeniu wyrazu człowiek wziętego ogólnie odkrywamy pojęcie istoty złożonej z duszy, składników cielesnych i kości. Cokolwiek bowiem w sposób powszechny należy do istoty wszystkich jednostek danego gatunku, to wszystko należy też do istoty tegoż gatunku. (...) Skoro więc odbieranie wrażeń zmysłowych jest pewną, aczkolwiek nie jemu tylko właściwą działalnością człowieka, to jasne się staje, że człowiek nie jest samą tylko duszą, lecz czymś złożonym z duszy i z ciała.
_{(Źródło: Summa teologiczna, I. q. 75, 4 c)}, 5. Dusza jako akt ciała Dusza jako naczelna zasada życia
Chcąc zgłębić zagadnienie natury duszy, trzeba założyć, że dusza jest naczelną zasadą życia żyjących dookoła nas istot; istoty bowiem obdarzone duszą nazywamy żyjącymi, a nie posiadające duszy martwymi. Głównymi zaś przejawami życia są: poznanie i ruch. (...) Jasne jest bowiem, że duszą nie jest jakakolwiek bądź zasada funkcji życiowych, w ten bowiem sposób duszą mogłoby być i oko jako zasada widzenia; podobnie przedstawiałaby się sprawa i z innymi organami, będącymi narzędziem duszy. Ale tylko o naczelnej zasadzie życia powiadamy, że jest duszą. Chociaż więc jakieś ciało może być jedną z zasad życia — jak np. serce jest zasadą życia zwierzęcia — to jednak żadne ciało nie może być nigdy naczelną zasadą życia. Oczywiste jest bowiem, że żadne ciało nie jest zasadą życia ani nie jest żyjące dlatego, że jest ciałem, bo wówczas wszelkie ciało byłoby ożywione lub byłoby zasadą życia. Ciało więc żyje lub jest zasadą życia nie dzięki temu, że jest ciałem, ale z powodu tego, że jest właśnie takim a takim ciałem. To zaś, że jest aktualnie takim a takim ciałem, otrzymuje ono od jakiejś zasady, którą nazywamy jego aktem. Dusza więc, która jest naczelną zasadą życia, nie jest ciałem, lecz aktem ciała, podobnie jak ciepło, będące zasadą ogrzewania nie jest ciałem, lecz pewnym aktem ciała._{(Źródło: Summa teologiczna, L q. 75, l c)}, 6. Władze poznawcze duszy i ciała Dusza a zmysły
Ale z tego, co powiedziano poprzednio, wynika jasno, że duszy przysługują pewne działania, które dokonują się bez (pośrednictwa) narządu cielesnego, jak np. poznanie umysłowe i chcenie. Stąd władze, będące zasadami tych działań, znajdują się w duszy jako w podmiocie. — Przysługują jednak także duszy działania, do których wykonywania potrzebne są narządy cielesne; np. wzrok działa za pośrednictwem oka, a słuch za pośrednictwem ucha. Podobnie ma się sprawa z wszystkimi innymi działaniami zmysłowej wegetatywnej części duszy. Władze więc będące zasadami tego rodzaju działań, mają swój podmiot w bycie złożonym (z duszy i z ciała), a nie w samej duszy.
_{(Źródło: Summa teologiczna, I. a. 77, 5 c)}