1. Liczby Żródło: Andy Maguire / CC BY 2.0, flickr.com.
Dwa – ta liczba często występuje w Apokalipsie św. Jana; dwaj świadkowie prorokują, pojawiają się dwaj prorocy, dwa drzewa oliwne, dwa świeczniki. Tu może być symbolem symetrii albo ilości wystarczającej do działania
Trzy – liczba święta; w judaizmie oznaczała świętość Boga; w chrześcijaństwie odnosi się ją do Trójcy Przenajświętszej; w Apokalipsie świat składa się z trzech elementów: nieba, ziemi i morza, pojawiają się trzy plagi (ogień, dym i siarka), które zabijają trzecią część ludzkości
Cztery – liczba związana ze światem materialnym i z kosmiczną całością (kierunki świata; pory roku; epoki w dziejach ludzkości: wiek złoty, srebrny, miedziany i żelazny; okresy w życiu jednostki: dzieciństwo, młodość, dojrzałość, starość; cztery rzeki w raju; cztery litery w imieniu Adam), ale też liczba ewangelii; Apokalipsa mówi o „czterech narożnikach ziemi”, czyli czterech stronach świata, oraz o czterech zwierzętach i czterech aniołach, którzy mogą rozciągnąć władzę nad światem
Sześć – określa to, co zostało stworzone, a także ludzką niedoskonałość, sprzeniewierzanie się Bogu
Siedem – liczba święta, oznaczająca pełnię, doskonałość; siedem wskazuje też na człowieka jako istotę złożoną z materii i ducha; siedem występuje w Apokalipsie najwięcej razy, gdyż jest to symbol Chrystusa i Boga; Baranek otrzymuje 7 darów, Chrystus posyła 7 listów do Kościołów, otwiera 7 pieczęci, Bóg poleca 7 aniołom, by zagrzmieli w 7 trąb
Dziesięć – oznacza pełnię (10 przykazań, 10 plag egipskich), ale też ogół ziemskich spraw związanych z niepomyślnymi efektami, a także z działaniem sił związanych ze złem
Dwanaście – liczba oznaczająca dopełnienie, np. 12 pokoleń Izraela, 12 starotestamentowych patriarchów, 12 apostołów, gwiazdy w koronie na głowie apokaliptycznej Niewiasty, 12 starców wokół tronu Bożego
2. Litery Źródło: Daniel VILLAFRUELA / CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org.
Alfa – pierwsza litera alfabetu greckiego; oznacza początek, podstawę; w języku hebrajskim rozpoczyna np. imiona Adam, Abraham, Aaron
Omega – ostatnia litera alfabetu greckiego; doskonałość wszystkich doskonałości
3. Minerały i kamienie szlachetne Źródło: José Carlos Cortizo Pérez / CC BY 2.0, flickr.com.
Złoto – oznacza to, co najcenniejsze pod względem materialnym i duchowym (np. mądrość, przyjaźń); kolor złota symbolizował światło i przymioty Boga, ale złoto kojarzono też z chciwością
Sól – znak trwałości, niezniszczalności; symbol wierności w dochowywaniu przymierza z Bogiem, ale też ufności człowieka w trwanie rzeczy materialnych i zapominanie o Bogu; rozsypywanie soli oznacza całkowite zniszczenie
Diament – symbol odwagi, stałości i niezwyciężoności, ale może oznaczać też twardość serca i upór
Srebro – czystość, jasność, prawdomówność, a także sam proces oczyszczania; w teologii chrześcijańskiej srebro łączono z Maryją
Żelazo – siła, trwanie (w dobru i złu); mogło symbolizować odejście z drogi wyznaczonej przez Boga, a zarazem sąd i karę Boską
Perła – oznacza to wszystko, co jest oderwane od sfery materialnej; królestwo Boże, tajemnica wcielenia – Jezusa jako Boga w ludzkim ciele; czystość
4. Kolory Źródło: smokeghost / CC BY-NC 2.0, flickr.com.
Biały – kolor doskonałej czystości, zwycięstwa i wiecznej chwały; niewinność, dziewictwo; radość, świąteczny nastrój. Biel jest barwą światła, to atrybut Boga oraz znak zmartwychwstania; w Apokalipsie pojawia się biały koń Słowa Bożego, Bóg zasiada na białym tronie, wybrani, którzy z doświadczeń wyszli zwycięsko, są odziani w śnieżnobiałe szaty. Ale trupia bladość koni, które pojawiają się po otwarciu pierwszej pieczęci, oznacza śmierć i zagładę
Czarny – symbol nocy, zniszczenia, żałoby, śmierci, Szatana i grzechu. W Apokalipsie jest symbolem nieszczęścia i zagrożenia. Pojawiają się tu czarny koń klęski głodu i czarne słońce
Purpurowy/Szkarłat – barwa święta, boska i królewska, symbol życia (krwi), a także gotowości przyjęcia śmierci męczeńskiej
W Apokalipsie św. Jana kolory mają najczęściej znaczenie negatywne. Przeciwieństwem bieli jest czerwień, która tu jest symbolem ognia i rzezi. W starożytnym Rzymie purpura była także symbolem pychy, władzy i bogactwa. Nierządnica w Apokalipsie siedzi na Bestii przyobleczonej w purpurę i szkarłat, symbolizujące bogactwa nabyte krwią, brud nierządu
Zielony – barwa symbolizująca naturę, a także nadzieję na miłosierdzie Boga
Żółty – kojarzono go ze światłem, majestatem, bogactwem i potęgą, ale w tradycji utrwaliło się łączenie go z zazdrością i zdradą
5. Ciała Niebieskie Źródło: Pixabay, CC0.
Słońce – symbol Chrystusa (zmartwychwstałego) lub Kościoła
Księżyc – oznaczał zmienność człowieka, ale też Maryję lub Kościół, w których odbija się blask chwały Jezusa
Gwiazda – symbol Jezusa (zwłaszcza gwiazda wschodząca), aniołów, Maryi, świętych
Istnienie na nieboskłonie ciał niebieskich (Słońca, Księżyca, gwiazd) było symbolem stałej obecności i działania Boga, władcy natury. W Apokalipsie następuje seria wydarzeń, które mają wzbudzić przerażenie. Słońce staje się czarne. Księżyc jest krwawy. Gwiazdy spadają
6. Uzbrojenie Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Miecz – wojna i śmierć; zniszczenie; słowo Boga; przenikliwość słowa
Strzała – kara; wojna; przemijanie ludzkiego życia; słowo Boga; modlitwa
Łuk – sprawiedliwość Boga; to, co przemijające i ziemskie; w ręku nieprzyjaciół oznaczał ukryte, przewrotne zamiary i moce grzechu
Tarcza – opieka Boga; modlitwa; wiara
7. Budowle Źródło: Rafal Wadowski / CC BY-NC 2.0,
Świątynia – siedlisko zła (według Biblii pierwsze miasto założył Kain); królestwo Boże; Kościół jako wspólnota; niebo; w Biblii pojawia się wiele miast; niektóre mają swoją symbolikę, np. Rzym oznacza władzę, bogactwo, niemoralność, a Sodoma demoralizację. W Apokalipsie pojawia się miasto Har-Maggedon, które jest symbolem klęski Szatana i ludzi na jego usługach
Kolumna – sakrament; dar Ducha Świętego; apostoł; wybraniec Boga; Kościół; głosiciel wiary
Tron – godność Boga jako władcy; niebo; anioł; Maryja
8. Zwierzęta Źródło: Jesus Christ Lamb Of God Drawing / CC BY-NC-ND 4.0, https://pixy.org/1106023/.
Orzeł – symbol odradzania się, nieśmiertelności; znak grzesznika dążącego do nieba; Jezus Chrystus
Pelikan – symbol Chrystusa karmiącego swą krwią wiernych; Eucharystia; Maryja
Baran (baranek) – oznaka Jezusa oddającego życie za ludzi; pokora i uległość
Koń – anioł; natura ludzka; dążenie do zwycięstwa; dążenie do nieba; duma
Lew – Bóg; Jezus; królewska władza; szatan; czujność i siła; waleczność i odwaga; gniew
Smok – potęga szatana; każdy, kto sprzeciwia się Bogu; uosobienie zła
Biały koń pierwszego z jeźdźców Apokalipsy symbolizuje Chrystusa, który przemierza świat, zwiastując Dobrą Nowinę. W tym przypadku biały koń oznacza niewinność, zerwanie z grzechem, czystość. Łuk w ręku jeźdźca jest interpretowany jako Pismo Święte, którego głoszenie – jak ostre strzały – trafia prosto w serce. Drugi jeździec, na koniu barwy ognia, trzymający w ręku miecz, oznacza przelew krwi, przemoc, wojnę. Trzeci jeździec, na czarnym koniu, z wagą w ręku, symbolizuje śmierć i głód oraz zapowiada nieszczęścia. Czwartemu jeźdźcowi Śmierci, na trupio bladym koniu, towarzyszy Otchłań – personifikacja piekła; niesie śmierć i zagładę
9. Rośliny Źródło: Pikist, CC0.
Figa – grzech, zatwardziałość w czynieniu zła, ale także symbol działania Ducha Świętego
Oliwka (owoc i gałązka) – symbol pokoju, pojednania i przebaczenia; drzewo oliwne oznaczało pełnię błogosławieństwa lub człowieka sprawiedliwego i mądrego
Palma – pełnia łaski, męczeństwo, krzyż, wzniosłość i doskonałość; symbol ostatecznego zwycięstwa
Winogrono (krzew winorośli) – symbol narodu wybranego lub Jezusa
10. Figury Źródło: Binczak / CC BY-SA 3.0, common.wikimedia.org.
Kula (koło) – symbol wieczności Boga; obraz nieśmiertelności
Trójkąt – znak Trójcy Przenajświętszej
Czworokąt (kwadrat) – symbolizował stabilność, trwałość, fundament; oznaczał też cnotę sprawiedliwości