Warto wiedzieć!

Każdego ranka mówimy im „dzień dobry”. Jadamy razem śniadania i kolacje. Wiemy, że mama lubi kwiaty, a tata jest najlepszym pod słońcem piłkarzem amatorem. W weekendy odwiedzamy dziadków, czasami ciocie i wujków, a w każde święta zasiadamy do stołu ze stryjkami. Ale czy naprawdę wiemy wszystko o naszych rodzinach…?

RuFZZSZPg0thi

Zdjęcie przedstawia czerwoną okładkę z białym napisem "Konstytucja", nad nim godło - orzeł w koronie.

Konstytucja RP
Rozdział I
Art. 18.
Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej.

Sławne rodziny

Sobiescy

Rodzina, która wychowała króla Polski

Najsłynniejszą postacią rodu Sobieskich był Jan (król Polski w latach 1674‑1696) syn Jakuba i Teofili. Sobiescy byli rodem magnackimmagnacimagnackim, pochodzącym z Sobieszyna, spokrewnionym z potężnym rodem Żółkiewskich. Jego członkowie sprawowali wysokie urzędy państwowe, odznaczyli się również zasługami na polu walki, między innymi z Turkami i Tatarami. Męscy potomkowie rodu, w tym Jan, wychowywali się w atmosferze kultukultkultu dla osoby wielkiego przodka hetmana Stanisława Żółkiewskiego, który był dla nich wzorem postawy żołnierza i obywatela. Rodzice dbali, aby synowie Jan i Marek otrzymali staranne wykształcenie. Ojciec specjalnie dla nich opracował szczegółową instrukcję, która obejmowała różne dziedziny nauki do opanowania przez synów, np. naukę języków obcych, ćwiczenie pobożności, utrzymywanie higieny osobistej i obowiązkowy relaks w chwilach wolnych. Pod okiem najlepszych nauczycieli uczyli się retorykiretorykaretoryki, poznawali różne koncepcje rządzenia państwem. Ojciec wiedział, że musi przygotować synów do służby krajowi. Po edukacji domowej, synowie zostali wysłani do Krakowa, nauka w Kolegium Nowodworskim i Akademii Krakowskiej trwała ponad 5 lat. Kolejnym etapem edukacji były podróże. Po studiach bracia przez ponad dwa lata zwiedzali kraje Europy Zachodniej. W trakcie podróży studiowali teksty klasyczneklasycznyklasyczne, poznawali historię danego kraju, wybitnych dowódców i przywódców politycznych, zapoznawali się z organizacją armii, oglądali europejskie fortyfikacjefortyfikacjefortyfikacje. Pobyt za granicą i wytrwała nauka języków spowodowały, że Jan biegle porozumiewał się w języku łacińskim, francuskim, niemieckim, poznał podstawy języka włoskiego tureckiego i greki. Sobieski interesował się geografią, matematyką, astronomią, architekturą oraz inżynieriąinżynieriainżynierią. Swoją wiedzę i doświadczenie wykorzystał jako późniejszy hetman i król Polski.

R10XyO1Chs17P

Rysunek przedstawia kobietę z dwoma chłopcami w wieku 7‑8 lat. Kobieta klęczy ze złożonymi rękoma. Po jej prawej stronie stoi chłopiec, po lewej klęczy odwrócony tyłem drugi chłopiec. Wszyscy modlą się przy nagrobku, znajdującym się z prawej strony. Scena dzieje się w kościele.

Pileccy

Rodzina, która wychowała bohatera

Witold Pilecki pochodził z rodziny szlacheckiej, dziadek, Józef Pilecki, za udział w powstaniu styczniowym spędził 7 lat na zesłaniuzesłaniezesłaniu na Syberii. Ojciec, Julian Pilecki, był leśnikiem, a matka nauczycielką i bibliotekarką. W latach młodzieńczych należał do harcerstwa, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości służył w Wojsku Polskim, walczył w wojnie polsko‑bolszewickiejwojna polsko‑bolszewickapolsko‑bolszewickiej. Kiedy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa służył w Wojsku Polskim jako dowódca plutonu. Po zwycięstwie Niemiec, przeszedł do konspiracjikonspiracjakonspiracji. 19 września 1940 dał się ująć w łapancełapankałapance na Żoliborzu i trafił do obozu w Auschwitz. Tam opracowywał sprawozdania o ludobójstwie, które były wysyłane do Warszawy, a potem na Zachód. Z obozu uciekł w kwietniu 1943 roku. Walczył w Powstaniu Warszawskim w 1944 roku. Po zakończeniu wojny, nadal działał w organizacji wojskowej, mającej na celu kontynuowanie walki o niepodległość po wkroczeniu Armii Czerwonej na tereny Polski. W 1947 roku został uwięziony przez komunistyczne władze Polski, brutalnie przesłuchiwany i skazany na karę śmierci. Do dziś nie odnaleziono miejsca jego pochówku.

R1NEYmvFbQEGd

Zdjęcie przedstawia popiersie mężczyzny w żołnierskim galowym mundurze. Mężczyzna ma krótkie blond włosy, skupioną, poważną twarz. Na piersi wiszą liczne ordery.

Ulmowie

Rodzina, która oddała życie, pomagając innym

Józef i Wiktoria Ulmowie wraz z sześciorgiem dzieci mieszkali w Markowej koło Łańcuta na Podkarpaciu, prowadzili tam gospodarstwo. Ich dom położony był z dala od innych mieszkańców wsi. Uprawiali warzywa i owoce, Józef specjalizował się w pszczelarstwie i hodowli jedwabników. Lubił pomagać ludziom, pasjonował się fotografią. Żona - Wiktoria prowadziła dom i zajmowała się dziećmi. W okolicy Markowej żyło około 1000 Żydów, w 1942 r. większość z nich została wywieziona, bądź rozstrzelana na miejscu. Niemcy ciągle szukali ukrywających się. Żydzi uciekli do okolicznych lasów, budowali schrony przeważnie w chaszczach i jarach. Józef Ulma pomagał jednej z rodzin przy konstruowaniu takiej kryjówki. Kiedy jesienią 1942 r. do domu Józefa i Wiktorii przyszła żydowska rodzina Goldmanów z Łańcuta, udzielili im schronienia. Na poddaszu domu Ulmów osiem osób żyło przez ponad rok. W marcu 1944 r. niemieccy żandarmi znaleźli ukrywających się Żydów. Zginęli wszyscy: Józef Ulma, jego żona Wiktoria, będąca w zaawansowanej ciąży, sześcioro dzieci oraz ukrywający się Żydzi.

R3bKYvVdp3rHO

Czarno‑biała fotografia przedstawia rodzinę, matkę z sześciorgiem małych dzieci, przed domem na wsi. Obok dzieci stoją trzy czarne owce. Matka klęczy, trzymając chłopca siedzącego na jednej z owiec.

Sprawdź, czy umiesz!

Słownik