Słowa, które ranią. Słowa, które leczą

Zwróć uwagę na słowa: sztylet, pięść, plaster miodu, lek. Zastanów się, z jakimi działaniami są one związane.

Gdy krytykujemy lub wyśmiewamy kogoś, nasze słowa ranią niczym sztylet, uderzają mocniej niż pięść. Sztylet zadaje ból i cierpienie, rany po nim długo się goją. Tak jak długo pamiętamy słowa obraźliwe lub wyśmiewanie czy krytykowanie. Ciosy zadane pięścią są bolesne, w ich wyniku na ciele człowieka pojawiają się sińce. Tak jak ból sprawia nam usłyszenie niemiłych, złośliwych słów.

Gdy jesteśmy uprzejmi, prawimy komplementy lub pocieszamy kogoś, nasze słowa są dobre – działają niczym lek, mają działanie kojące niczym plaster miodu. Sprawiamy komuś przyjemność, poprawiamy nastrój, np. cieszę się z naszego spotkania, wspaniale grasz w piłkę nożną.

Skorzystaj ze słownika frazeologicznego, aby prawidłowo rozwiązać zadanie.

Znaczenie poniższych frazeologizmów:

• ważyć słowa – mówić z namysłem, zastanawiać się, w jaki sposób coś powiedzieć;

• od słowa do słowa – w miarę rozwijania się rozmowy, dyskusji;

• święte słowa – pozytywnie odnosić się do czyjejś wypowiedzi, popierać ją;

• brać słowa do serca – przejmować się czyimiś słowami;

• łapać kogoś za słowa – zwracać złośliwie uwagę na formę czyjejś wypowiedzi, dopatrywać się złych intencji w pojedynczych słowach;

• liczyć się ze słowami – uważać na wypowiedziane słowa, starać się nikogo nie urazić.

Odszukaj w wierszu fragment zaczynający się od słów: „Cała klasa mnie przezywa:...”.

Bohaterka wiersza jest nazywana przez klasę Ziółko, Oset i Pokrzywa.

Zastanów się, w jaki sposób komentowała wygląd czy zachowanie swoich kolegów i koleżanek.

Bohaterka wiersza pomyliła szczerość ze złośliwością, wytykała innym wady, oceniała, porównywała. Negatywnie komentowała i oceniała ubrania koleżanek.

„No, na przykład do Iwony,
że fatalnie jej w zielonym.
Kto zielony sweter bierze
przy okropnej, żółtej cerze?!”

Wskazywała niedoskonałości wyglądu, które są niezależne od człowieka np. rude włosy czy żółta cera.

Głośno wyrażała swoje uwagi dotyczące zaburzeń mowy kolegi i koleżanki:
„Albo mówię raz do Bronka,
że ma piegi i się jąka.
(…) A do Reni, że sepleni…”

Stosowała nietaktowne porównania:
„A do Hanki i do Jurka,
że są rudzi jak wiewiórka.”

Zwróć uwagę na to, co krytykuje Ziółko. Czy człowiek ma wpływ na to, że ma rude włosy, jąka się lub sepleni? Czy o gustach się dyskutuje? Czy lubisz, gdy ktoś krytykuje twój ubiór? Czy powinno się głośno mówić o czyichś kompleksach?

Koledzy i koleżanki mogli poczuć się urażeni słowami dziewczynki, ponieważ publicznie ich krytykowała, oceniała, wytykała wady. Jej wypowiedzi mogły się stać przyczyną kompleksów. Nie były to słowa szczere, tyko złośliwe, raniły oraz sprawiały przykrość innym.

Poszukaj w encyklopedii lub słowniku języka polskiego haseł: oset, pokrzywa, ziółko. Zwróć uwagę na wygląd i opis roślin. Czy zrywanie ostu i pokrzywy jest przyjemne? W słowniku znajdziesz wyjaśnienie ironicznego wyrażenia: niezłe ziółko.

Nadane bohaterce wiersza przezwiska trafnie ją określają, gdyż kontakt z nią jest równie nieprzyjemny jak z ostem czy pokrzywą. Tak jak po poparzeniu pokrzywą, czy po pokłuciu się przez oset, długo odczuwa się skutki jej słów. Ziółko to potoczna, żartobliwa nazwa gagatka, ananasa, czyli człowieka o ujemnych cechach charakteru. Pokrzywa jest rośliną o pędach i liściach pokrytych parzącymi włoskami. Dotknięcie jej parzy i powoduje nieprzyjemne pieczenie, swędzenie oraz ból. Oset jest pospolitym chwastem o ostrych kolcach, które mogą zranić i podrapać skórę.